حمایت 97 درصد مردم ترکیه از جنگ حماس با اسرائیل (خبر ویژه)
«97 درصد مردم ترکیه خواستار حمایت از ملت فلسطین در جنگ مقابل اسرائیل هستند».
خبر فوق را وبسایت رادیو فردا به نقل از نظرسنجیها در ترکیه منتشر کرد و نوشت: «ای اسرائیل، غرب مدیون تو است اما ترکیه دِینی به تو ندارد». این جملهای است که حاضرین در جلسه حزب «عدالت و توسعه» ترکیه را به وجد آورد. همه برخاستند و رئیس حزب را تشویق میکردند. در میان تشویق، رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، فریاد زد «حماس یک گروه تروریستی نیست، یک گروه آزادیبخش و گروه مجاهدینی است که خاک و شهروندانش را محافظت میکند».
اما نه این حمایت اردوغان از نیروهای فلسطینی جدید بود و نه نقدهای تند او به اسرائیل. او حتی دو روز بعد هم در مقابل جمعیت 1/5 میلیون نفری حامیان فلسطین گفت: «اسرائیل اشغالگر است؛ نه دولت که یک سازمان است». او اسرائیل را به «جنایت جنگی» هم متهم کرد. وی حتی گفت: غرب «مسئول جنایتها در غزه است». این رویکرد اگرچه به تنهائی میتواند اردوغان را میان نیروهای اسلامگرای داخل و خارج ترکیه محبوب کند اما نباید فراموش کرد که ترکیه تحت رهبری او خود در نتیجه تعامل با غرب در سالهای اخیر قدرت گرفته است.
یکی از انتقادهایی که گروههای اسلامگرای ترکیه از آغاز جنگ به اردوغان داشتهاند این است که او بهجای طرفداری از «مظلوم»، موضع میانهداری اتخاذ کرده و میخواهد بین «طرفین» میانجیگری کند. در روزهای آغازین جنگ، هم دولت ترکیه و هم شخص اردوغان از عبارت «طرفین» بهجای نام بردن از اسرائیل و فلسطین استفاده کردند به نظر میرسد که طرفداری اردوغان از حماس، بهویژه پس از آنکه او ۱۷ روز از میانجیگری و صلح سخن گفته بود، معنای دیگری نیز دارد و آن اینکه ترکیه شانس میانجیگری را از دست داده تلقی میکند.
اردوغان میخواهد هم حامی مظلوم باشد و هم شریک ظالم! برخی از رسانههای ترکیه میگویند که در ۷ اکتبر، زمانی که جنگ میان اسرائیل و حماس به وجود آمد، برخی از سران حماس در این کشور بودند. اما با این حال، با آغاز جنگ، دولت آنکارا از آنها میخواهد که ترکیه را ترک کنند. عدم حضور هیچ نمایندهای از حماس در گردهمایی حمایت از فلسطین در استانبول، میتواند نشان آن باشد که اردوغان بر حمایت خود از حماس پافشاری نمیکند، اما آن را راهی برای فتح افکار عمومی داخل و مسلمانان خارج از کشور میداند.
در عین حمایتی که اردوغان از حماس میکند، ترکیه تلاش کرده است روابط با اسرائیل را در حوزههای مختلف حفظ کند. گسترش مدام صادرات ترکیه به اسرائیل از سال ۲۰۰۰ به اینسو و رسیدن آن به حجم ۶،۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲، نمودی از آن است که آنکارا با داشتن ارتباط با طرفین، بیشتر بهدنبال رساندن پیام به کشورهای اسلامی و عربی است.
اما اردوغان تنها بهدنبال کسب جایگاه رهبری در منطقه نیست، بلکه او در عین حال میخواهد وحدتی نیز میان مردم خود به وجود آورد؛ مردمی که اکثریتشان حامی فلسطین هستند و بنابر نظرسنجیها تنها 3 درصدشان در این جنگ خواهان آن هستند که دولتشان از اسرائیل حمایت کند. از اینرو این موقعیت را میتوان شانسی برای اردوغان دانست تا جامعه دوقطبی ترکیه در حوزه سیاسی را بهواسطه موضوع فلسطین یکپارچهتر کند.
اردوغان با چفیهای قرمز در گردهمایی حمایت از فلسطین حاضر شد و گفت: دولتش علیه اسرائیل برنامهای حقوقی در دست بررسی دارد تا این کشور را بهعنوان «جنایتکار جنگی» مطرح کند. در مقابل، مردم حاضر در این گردهمایی، انتظار دیگری داشتند؛ آها شعار میدادند «یاالله، بسمالله، اللهاکبر» و «سربازان ترک به سوی غزه».