سرویس سیاسی-

 

 

در جریان ناآرامی‌های اخیر در کشور، بازار یکی از نقاط و اهداف کانونی اغتشاشگران بود. وقتی پای درد دل کسبه و بازار تهرانی می‌نشینی و نظرشان درباره وقایع اخیر را جست‌وجو می‌کنی با حرف‌ها و تحلیل‌هایی مواجه می‌شوی که تو را به آینده‌ای روشن امیدوار می‌کند، به خود می‌بالی که ایرانی هستی و در این کشور نفس می‌کشی؛ کشوری که ملت مظلوم و با بصیرت آن هنوز دل در گرو نظام اسلامی خود دارند و علی‌رغم بیان انتقادات و مطالبات، هنوز از خون شهدا و آرمان‌های انقلاب و آینده و امید سخن می‌گویند.

به قلب بازار تهران رفتیم تا با کسبه و بازاریان 15 خرداد و لاله‌زار که نبض اقتصاد پایتخت و نقاطی از ایران در دست آنان است و بیشتر از هر کسی با موضوعات و معضلات اقتصادی سر و کار دارند درخصوص ناآرامی‌های اخیر به گفت‌وگو بنشینیم. برخی از کسبه بازار تهران جوان هستند و برخی دیگر که گرد پیری بر سرشان نشسته و سن و سالی دارند، همان جوانان دیروز انقلاب هستند که نامشان از چند دهه پیش بر سر زبان‌ها افتاده است؛ یکی از مظلومیت مردم ایران می‌گوید، یکی هم از شهدایی که برای امنیت این کشور رفتند و دیگری از ظلم و جفای مدیرانی که در حق این انقلاب روا داشتند... اما همه ضمن انتقاد از مشکلات و بانیان و مقصران وضعیت اقتصادی کشور، با صدایی بلند به ناآرامی‌های اخیر که دشمن و پادوهای داخلی آنها برای این مرز و بوم رقم زدند، اعتراض دارند! اعتراض به اغتشاش.

 بازار تحت تأثیر قرار گرفت

اما همراه یا تسلیم شلوغی‌ها نشد

حاج مختار یکی از کسبه صنف لوازم بهداشتی ساختمان است، در پاسخ به سؤال ما که «این اغتشاشات در حل مشکلات اقتصادی کشور تأثیری داشته است؟» گفت: چه کسی قبول می‌کند که اغتشاش باعث رونق اقتصادی بشود. معلوم است که این شلوغی‌ها نه‌تنها تأثیری در حل مشکلات نداشت بلکه مشکلی بر مشکلات افزود.

وی افزود: آخر آتش زدن سطل زباله و مجروح کردن و شعارهای ضدانقلابی سردادن چگونه می‌تواند اتفاقات خوبی را برای کشور رقم بزند.

او در پاسخ به اینکه «در این سه ماه گذشته وضعیت کسب‌وکارتان چگونه بود؟» گفت: وقتی اغتشاش صورت می‌گیرد مشتری هم کمتر در بازار حضور پیدا می‌کند و خرید خود را به وقت دیگری موکول می‌کند. هرچند عده‌ای آمدند شلوغ کردند و ما هم تعطیل نکردیم، اما بازهم این شلوغی‌ها در کسادی و بی‌رونقی بازار بی‌تأثیر نبوده است ولی درمجموع بازار به کار خودش ادامه داد و تسلیم این شعارها و شلوغ‌کاری‌ها نشد.

از او پرسیدیم که «نترسیدید که به شما و یا مغازه‌تان آسیبی برسد؟» که گفت: اتفاقاً برخی مشتری‌ها می‌آمدند و همین سؤال را مطرح می‌کردند. یک باری هم شیشه کناری مغازه‌مان خرد شده بود که پلیس 110 آمد و گزارشی تنظیم کرد اما نه، برای چه بترسیم؟ این انقلاب با خون شهدا به ثمر رسیده و ما ازقضا تعطیل نکردیم که بگوییم این شلوغی‌ها و ایجاد ناامنی باعث همراهی کسبه و بازار با معدودی اغتشاشگر نمی‌شود. حاجی واثقی گفت: زمان 57 انقلاب در دل ملت جا افتاده بود و به این معنا بود که همه و همه آحاد مردم ایران از نوجوان و جوان و دانشگاهی و حوزوی و کارمند و کارگر و بازار و کسبه با دل‌وجان همراه امام خود بودند ولی الآن در این شلوغی‌ها این مسئله همراهی و همدلی و رهبر واحد داشتن نبود. متأسفانه رهبران آنها چند تا کشور خارجی و ضدانقلاب و امثال شبکه من و تو بودند. 

وی در پاسخ به سؤالی درخصوص رابطه امنیت و اقتصاد بازار گفت: ما مثل برخی بازرگانان با سیستم‌های اتوماسیون و اینترنتی سر و کار نداریم و به‌طور سنتی به امور تجاری مشغول هستیم. شاید برای برخی که اقتصادشان غیرحضوری هم بچرخد ناامنی خیلی مؤثر نباشد اما در کار ما هرچند جزئی هم تأثیر داشت تا جایی که معدود بازاری‌ها از ترس اینکه اموال و اجناسشان آسیب ببیند مغازه را تعطیل می‌کردند.

کلی ضرر کردیم 

و این ضررها جبران‌شدنی نیست

به مغازه‌ای در بازار 15 خرداد تهران رفتیم تا با یکی دیگر از کسبه به نام علی حدوداً 40 ساله که در صنف آجیل و خشکبار سال‌هاست مشغول به کار است گفت‌وگو کنیم. همان اول مانع عکس گرفتن شد و گفت صرفاً می‌توانید صدای مرا ضبط کنید.

علت را که از او پرسیدیم گفت هنوز برخی کسبه بازار از ترس اینکه چهار نفر نریزند و به مغازه و اموال خسارت بزنند، تمام بار خود را به مغازه نمی‌آورند و دیگر تا آخر وقت اضافه‌کاری نمی‌کنند.

او در پاسخ به اینکه «طی سه ماه گذشته وضعیت کسب‌وکارتان چگونه بود؟» گفت: کلی ضرر کردیم و این ضررها جبران‌شدنی نیست. شاید برخی مغازه‌ها 200 تا 300 میلیون تومان پول اجاره ماهانه‌شان باشد و با شلوغی‌ها و تعطیلی‌هایی که اتفاق می‌افتاد خسارات زیادی را متحمل شدند.

کسبه و بازار 

با اغتشاشگران همراهی نکردند

علی گفت: نزدیک به 20 سال است در این صنف هستیم و هر بار که قرار است اتفاقی سیاسی بیفتد اولین جایی که به آن فکر می‌کنند بازار است. چون بازار محل ازدحام است و تعطیلی آن خیلی به چشم می‌آید. یک جورایی تبدیل شده به نماد. سؤال کردیم که آیا کسبه و بازار همراهی کردند؟ که وی گفت: معلوم است که همراهی نکردند. مردم هم همراهی نکردند. ما شاهد بودیم در روزهایی که اعلام می‌کردند و برای شلوغی‌ها فراخوان می‌دادند بازار و خیابان خلوت بود. 

عده‌ای فرق اعتراض و اغتشاش را نمی‌فهمند و فکر می‌کنند با کارهایی که هیچ جوره انسانی نیست می‌توانند بازار را همراه خود کنند. این ملت مظلوم است و بعضی اعتراضات هم بجاست اما تقصیر اصلی گردن دولت‌هایی است که در حق مردم ستم کردند وگرنه این کشور و این نظام مظلوم خودش به برخی مسئولان اعتراض دارد.

همه ما از اغتشاش ناراحتیم

علیرضا هم که یکی از کسبه صنف فروشندگان لوازم برقی و الکتریکی بازار بود در گفت‌وگو با کیهان بیان کرد: همه ما از آنچه اتفاق افتاد ناراحتیم.

وی که جوانی حدوداً 30 ساله به نظر می‌رسید، درباره تأثیر ناآرامی‌های اخیر در بازار تهران گفت: ناامنی‌هایی که اتفاق افتاد برخی از کسبه را ورشکسته کرد و بعضی مجبور شدند صنف شغلی خود را عوض و با واگذاری محل کسب خود، مغازه‌ای کوچک‌تر و یا ارزان‌تر اجاره کنند.

عابر بانک را تخریب کردند

و کاسبی ما مختل شد

او گفت: همین عابر بانک سر کوچه را تخریب کردند و همین تخریب باعث شد خیلی از کارهای روزمره ما که با بانک در ارتباط است مختل شود.علیرضا در پاسخ به اینکه «نظر شما درباره رابطه امنیت و اقتصاد بازار چیست؟» گفت: قطعاً اگر بازار امنیت داشته باشد چرخ اقتصاد بهتر می‌چرخد و اگر ناامنی ایجاد شود رونق اقتصادی از بین می‌رود.

اعتراض کسبه به اغتشاش

از این بازاری جوان سؤال کردیم که «کسبه بازار با کسانی که شعار می‌دادند همراهی کردند یا خیر؟» که وی اظهار داشت: لوسترفروشی که

80 میلیون تومان اجاره ماهانه مغازه چند متری‌اش را می‌دهد و به خاطر همین گروه‌ها و شعارها مجبور به پایین کشیدن کرکره مغازه‌اش می‌شود و ضرر می‌کند، چطور حال شعار دادن دارد؟ همه کسبه از این وضعیت ناراضی بودند و به این شیوه از اعتراض،

اعتراض دارند.

 

به مسجد بازار رفتیم. بعد از خواندن نماز، یکی از فعالان بازار کوچه برلن (بازار پارچه و پوشاک) که به حاجی تفضل معروف است را دیدیم که نزدیک به نیم‌قرن در صنف پوشاک سابقه فعالیت دارد. از او اجازه خواستیم که با ما کپ و گفتی مختصر داشته باشد.

اغتشاشات باعث افزایش قیمت دلار شد

حاجی تفضل با اشاره به اینکه ناآرامی‌ها در رکود و کسادی بازار تا حدودی تأثیرگذار بود، اظهار داشت: کسانی که پشت‌صحنه این ماجراها بودند به هدف خود که درگیر کردن بازاریان و مردم بود نرسیدند. شاید 3 درصد و حتی کمتر همراهی کردند و بیشتر کسبه و اهل بازار واکنش مثبتی به اغتشاشات نشان ندادند و بعضی‌ها هم از راه اعتراض وارد شدند.

سعید یکی از بازاریان جوان دیگری بود که وقتی جریان مصاحبه ما با حاج تفضل را مشاهده می‌کرد وارد مباحثه شد و گفت: فکر می‌کنید در این مدت کوتاه چقدر دلار افزایش پیدا کرد؟ همین اغتشاشات باعث شد ما تحریم بشویم و قیمت دلار و تورم افزایش پیدا کند. او گفت آیا همان به ظاهر معترضان آمدند ببینند نتیجه کارشان چه بوده است؟

اگر می‌خواستیم همراهی کنیم

چرا الان مغازه‌ها باز است؟

وی کارت ایثارگری خود را از جیب درآورد و با بیان اینکه این کشور شهید و جانباز داده و با چهارتا شعار و شلوغ‌بازی عقب‌نشینی نمی‌کند گفت: کسبه وقتی با معترضان همراه می‌شوند که اعتراض باشد نه اغتشاش. اینکه مجبور شویم مغازه‌ها و کاسبی‌مان را تعطیل کنیم و از ته دل راضی نباشیم معنای همراهی بازار با اغتشاشگران را نمی‌دهد.

سعید در پاسخ به اینکه «چرا در برخی روزها مغازه‌ها را تعطیل کردید؟» گفت: مجبور بودیم. وقتی بخشی از اجناسمان بیرون و جلوی درب فروشگاه است و وقتی ماشین و شیشه مغازه یکی از همکارمان را شکستند مجبور شدیم که تعطیل کنیم.

از او پرسیدیم یعنی همراهی نکردید؟ که وی گفت: اگر می‌خواستیم همراهی کنیم چرا بقیه روزها مغازه‌ها باز بود و طبق روال عادی کاسبی ادامه داشت. خب اگر همراهی باشد همین الآن هم تعطیل می‌کنیم.

علی، بازاری دیگری بود و درحالی‌که مشغول بررسی حساب‌کتاب آخر وقت و فاکتورهای روی میزش بود به سؤالات ما پاسخ داد.

او ضمن طرح موضوعات انتقادی به وضعیت اقتصادی جامعه و تورم و گرانی گفت: بعضی اعتراضات به حق است ولی راه اعتراض با اغتشاش از هم جداست.

وی به یکی از همکاران حاضر در مغازه‌اش اشاره کرد که چگونه با حقوق ناچیز بازنشستگی هنوز در بازار مشغول کارگری است ولی درعین‌حال گفت چاقوکشی و قتل و آتش زدن مورد قبول هیچ‌کسی نیست.

علی با اشاره به مشکلات صنفی بازاریان و افزایش تورم گفت: نتیجه این اغتشاشات چیزی جز رکود و بدترشدن اوضاع نداشته است.