کشورهای تحت تحریم خواستار دانش خنثیسازی تحریم از ایران هستند
سرویس سیاسی-
پرونده مذاکرات در وین بار دیگر فعال شده و آن‌طور که در خبرها آمده قرار است طرف‌های برجام برای ازسرگیری مذاکرات و رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران در ادامه به بحث و بررسی بنشینند.
اما نکته حائز اهمیت آن است که با روی کار آمدن دولت سیزدهم، قطار دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران متوقف در وین نشده و همچنان مسئله خنثیسازی تحریم‌ها در دستور کار دولت و متصدیان حوزه دیپلماسی قرار دارد چه آنکه افزایش اتخاذ رویکرد فعالانه و ابتکاری در مواجهه با تحریم‌ها، افزایش ذخایر هسته‌ای، حجم مراودات و مناسبات دیپلماتیک و توسعه روابط با همسایگان و همچنین افزایش فروش نفت و تلاش برای گشایش‌های ارزی از یک‌سو و توجه به ظرفیت‌های داخلی کشور و گشایش‌های ایجادشده در حوزه اقتصاد حاکی از این واقعیت است.
جمهوری اسلامی ایران توانسته است فشار حداکثری غرب را به بن‌بست برده و ظرفیت مقابله کشور با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را به رخ جهان بکشاند؛ واقعیتی که برخی کشورها و رسانه‌های غربی آن را یک امتیاز قدرت آفرین و دست برتر ایران در مذاکرات قلمداد می‌کنند.
بر همین اساس است که علی باقری، معاون سیاسی وزارت خارجه کشورمان روز گذشته طی اظهاراتی به «هنر دور زدن تحریم‌ها» اشاره و بیان کرد که «کشورهای دیگر دانش خنثیسازی تحریم را از ایران می‌خواهند.»
باقری روز گذشته (یکشنبه 25 اردیبهشت‌ماه) به همراه تعدادی از مدیران کل این وزارتخانه از نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز و پتروشیمی بازدید کرد.
وی در حاشیه این بازدید تصریح کرد: سیاست راهبردی خنثیسازی تحریم در کنار ابتکار هوشمندانه رفع تحریم، ترفند دشمن در متوقف‌‌سازی قطار توسعه همه‌جانبه کشور را ناکام گذاشته است.
باقری در ادامه در تشریح سیر رسیدن به دانش خنثیسازی تحریم، گفت: اراده راسخ و توانمندی شگرف کارگزاران و متخصصان صنعت انرژی کشور، هنر دور زدن تحریم را که زمانی تنها ابزار این صنعت در مقابله با تحریم هوشمند بوش بود به فناوری مقابله با تحریم فلج‌کننده اوباما و سپس به دانش برای خنثیسازی تحریم ناشی از کارزار فشار حداکثری ترامپ تبدیل کرد و اکنون دیگر کشورهای تحت تحریم نیز به دنبال دریافت دانش خنثیسازی تحریم از ایران هستند.
وی توان خنثیسازی تحریم را ایجادکننده قدرت بازدارندگی در برابر تحریم‌های ظالمانه عنوان کرد و افزود توانمندی دانشمندان و صنعتگران در خنثیسازی تحریم، افزون بر آنکه ظرفیت دیپلماسی برای رفع تحریم‌ها را به‌شدت افزایش می‌دهد، قدرت بازدارندگی کشور در قبال تحریم‌های ظالمانه را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای ارتقا می‌بخشد. باقری تصریح کرد: پایداری رفع تحریم‌ها در گرو حفظ و ارتقای ظرفیت‌های سخت و نرم در خنثیسازی تحریم‌ها است.
مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در مذاکرات رفع تحریم همچنین گفت: جمهوری اسلامی ایران همان‌اندازه که در فرآیند مذاکرات و انجام تعهدات بین‌المللی ازجمله در موضوع توافق برای رفع تحریم‌ها جدی است، در عدم اعتماد به دشمن و عدم اتکا به بیگانگان برای مصونیت از تحریم هم راسخ و مصمم است. عقلانیت انقلابی اقتضا می‌کند با عدم اعتماد به دشمن و عدم اتکا به بیگانگان، از همه ظرفیت‌های میدان دیپلماسی برای تأمین منافع ملی استفاده کرد.
باقری در پایان گفت: وزارت امور خارجه افزون بر آنکه یک‌تنه در میدان دیپلماسی با همه توان در پی رفع حداکثری تحریم‌ها است، در کنار دانشمندان و فناوران صنعتگران بخش انرژی کشور از همه، ظرفیت‌های بین‌المللی برای ارتقای توان کشور در خنثیسازی تحریم‌ها استفاده خواهد کرد.
تأکید امیرعبداللهیان بر ضرورت بهره‌گیری از تجربیات ایران و کوبا برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها
اهمیت موضوع خنثیسازی تحریم‌ها در دیدار روز شنبه امیر عبداللهیان وزیر خارجه کشورمان با معاون نخست‌وزیر و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور کوبا هم مطرح و بررسی شد. دیداری که دو طرف بر ضرورت بهره‌گیری از تجربیات ایران و کوبا برای بی‌اثر کردن تحریم‌ها تأکید کردند.
«ریکاردو کابریساس» معاون نخست‌وزیر و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور کوبا که برای برگزاری هجدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و کوبا به تهران سفر کرده، بعدازظهر شنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان دیدار و درخصوص موضوعات موردعلاقه به گفت‌وگو و تبادل‌نظر پرداخت. امیرعبداللهیان در این دیدار ضمن محکوم کردن اعمال تحریم‌های ایالات‌متحده علیه جمهوری کوبا و با اشاره به گستردگی تحریم‌های یک‌جانبه ایالات‌متحده آمریکا علیه دو کشور، بر ضرورت بهره‌گیری از تجربیات یکدیگر در حوزه بی‌اثر کردن تحریم‌ها تأکید کرد.
ریکاردو کابریساس، معاون نخست‌وزیر و فرستاده ویژه رئیس‌جمهور کوبا نیز در این دیدار ضمن قدردانی از مواضع پایدار جمهوری اسلامی ایران در حمایت از روابط دو کشور و در قبال تحریم‌های یک‌جانبه ایالات‌متحده آمریکا علیه کوبا، انجام این سفر و برگزاری هجدهمین کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی دو کشور را در مسیر روابط راهبردی دو کشور دانست و بر اهمیت استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور به نفع مصالح طرفین تأکید کرد.
روسیه و نگاه به تجربیات ایران در مقابله و خنثیسازی
رژیم تحریم‌ها
دو روز پیش هم تارنمای شبکه روسی «آر تی» طی گزارشی عنوان کرد که سوابق تحریم‌های غرب علیه ایران و اقدامات تهران برای مقابله با آن نشان می‌دهد که روسیه می‌تواند از این تجربیات تهران در فرآیند مقابله با تحریم‌های غرب به‌رغم شرایط متفاوت دو کشور استفاده کند.
این شبکه روسی با بیان اینکه «برای مدت نسبتاً زیادی، جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری بود که با بیشترین تحریم‌های جهانی مواجه شد و از منبع درآمد مهم حیاتی‌اش بی‌نصیب شده بود» نوشت: مسئله تحریم‌ها علیه روسیه باعث می‌شود روند تاریخ تحریم‌ها علیه ایران را با تحریم‌های ضد روسی غرب مقایسه کرد. اگرچه جایگاه و وضعیت این دو کشور در اقتصاد و سیاست جهانی بسیار متفاوت است اما می‌تواند شباهت‌های آشکاری را در شرایط امروز روسیه و ایران مشاهده کرد. بر اساس این گزارش، «در تاریخ معاصر، موردی وجود داشته که یک بازیگر نسبتاً مهم اقتصادی تحت یک رژیم تحریمی سنگین قرار گرفته که منجر به مشکلاتی برای خود سازماندهندگان این محدودیت‌ها شده است. بسیاری اکنون تجربه ایران را به یاد می‌آورند.»
شبکه روسی عنوان کرد: «ازجمله اقداماتی که ایران برای مقابله با تحریم‌های غرب داشته، اجرای اقتصاد مقاومتی بوده که مقامات ارشد این کشور بر آن تأکید داشته‌اند. ازجمله اقدامات تحت اقتصاد مقاومتی در ایران، کاهش وابستگی به صادرات نفت و جایگزین کردن محصولات داخلی به‌جای واردات کالا بوده است.»
ایران یک «اقتصاد سایه»
ایجاد کرده است!
روزنامه وال‌استریت ژورنال پیش‌تر در مطلبی عنوان کرده بود که ایران درواقع یک «اقتصاد سایه» ایجاد کرده است. این روزنامه به چندین تبادل واسطه‌های ایرانی در ۶۱ حساب بانکی در چین، هنگ‌کنگ، سنگاپور، ترکیه و امارات اشاره کرد که جمعاً صدها میلیون دلار بود. سرویس‌های اطلاعاتی غرب اعتراف کرده‌اند که شواهد و مدارکی در مورد این‌گونه تبادلات مالی مربوط به ایران در دوران تحریم وجود دارد که ده‌ها میلیارد دلار ارزش آنها بوده‌اند.
البته گفتنی است که غربی‌ها به حدی از توانایی ایران در دور زدن تحریم‌ها سرگیجه گرفته بودند که در رسانه‌های خود مدعی شدند ایران از طریق ایجاد یک شبکه مالی زیرزمینی در خارج از کشور میلیاردها دلار پول ناشی از معاملاتی را که بر اساس تحریم‌های آمریکا غیرقانونی هستند، جابه‌جا کرده است.
به هر جهت، شبکه روسی با اشاره به گزارش روزنامه وال‌استریت ژورنال این سؤال را مطرح کرد که «اینکه ایران توانسته حتی به‌رغم آگاهی کامل آمریکا، یک اقتصاد سایه ایجاد کند و به اهدافش برسد، حال روسیه نمی‌تواند از این روش‌ها استفاده مشابه کند؟»
رسانه آمریکایی سی ان ان نیز چندی پیش در تحلیلی نوشت: در زمانی که روسیه تقریباً در تمام بخش‌های اقتصاد خود با تحریم مواجه شده است، ممکن است به متحد نزدیک خود روی بیاورد که بیش از چهار دهه تجربه تحریم‌های غربی را دارد.
این رسانه آمریکایی نوشته بود: یکی از روش‌هایی که روسیه می‌تواند تحریم‌ها علیه نفت خود را دور بزند جابجا کردن کشتی و تغییر نام آنها است.
اعتراف آمریکا به شکست سیاست فشار حداکثری علیه ایران
مقامات و رسانه‌های غربی بارها به بی‌اثر بودن تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران اعتراف کرده‌اند.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا اوایل ماه جاری طی اظهاراتی در جلسه استماع کنگره گفت که «تصمیم برای خروج از برجام و تلاش برای اعمال فشار حداکثری علیه ایران، هر هدفی که داشت به نتایج مدنظر ختم نشده بود.»
چند ماه پیش و همزمان با آغاز دور هشتم مذاکرات وین بود که یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفت‌وگو با نیویورکر با اعتراف به اینکه از تمام گزینه‌های تحریم استفاده‌شده، به ناکارآمدی تحریم‌ها علیه ایران اعتراف کرد.
بهمن‌ماه گذشته نیز «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در ارتباط با نتایج معکوس سیاست فشار حداکثری رئیس‌جمهور پیشین آمریکا علیه ایران گفت: «ترامپ وعده داده بود که با کارزار فشار حداکثری در برنامه هسته‌ای ایران وقفه ایجاد کند که این نتیجه معکوس داشت و موفق به تحقق این هدف نشد.»
او گفته بود که «واقعیت این است که دولت قبلی واشنگتن برای ما مجموعه‌ای از گزینه‌های وحشتناک باقی گذاشت. کارزار فشار حداکثری یک شکست مفتضحانه بود و خلاف هر آنچه در آن وعده داده شده بود، اتفاق افتاد.» همان موقع کریس مورفی، نماینده مجلس سنای آمریکا از اجرای سیاست موسوم به «فشار حداکثری» که بعد از خروج از برجام در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، علیه ایران به کار گرفته شد انتقاد کرد و نوشت: «از تحریم‌ها چیزی نصیب ایالات‌متحده نشد. درواقع اوضاع بدتر شد و... باید آماده‌باشیم آن تحریم‌ها را در ازای بازگشت ایران به پایبندی به توافق هسته‌ای کاهش دهیم.» مورفی البته ماه گذشته نیز در پیامی توئیتری به اعلام جزئیاتی از جلسه «رابرت مالی» نماینده این کشور در امور ایران با اعضای کنگره پیرامون نشست وین پرداخت و نوشت: «حتی یک نفر از مخالفان توافق هسته‌ای با ایران، پیشنهاد بهتری ندارند. تحریم‌های فشار حداکثری [علیه ایران] کارساز نبود. خرابکاری و ترور کارساز نبود. جنگ با ایران هم کارساز نخواهد بود. دیپلماسی تنها راه عملی در قبال ایران است که زمان‌گریز هسته‌ای این کشور را افزایش داده است.»
رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران نیز مردادماه گذشته در گفت‌وگویی با اشاره به شکست تحریم‌های ظالمانه و فشارهای ضد انسانی آمریکا علیه ایران گفت: «ببینید ما یک وضعیتی را به ارث برده‌ایم که رئیس‌جمهور بایدن تصمیم گرفته که به آن پایان دهیم، وضعیتی که طی آن کارزار فشار حداکثری که دولت ترامپ علیه ایران اعمال کرده بود، به طرز وحشتناکی شکست خورد و این به طرز بدی به منافع ایالات متحده آسیب زده است.» جالب‌توجه آنکه «ریچارد نفیو» طراح تحریم‌های آمریکا علیه ایران سال 98 در یک برنامه تلویزیونی اعتراف کرد که تحریم‌ها بی‌اثر بوده است. وی در کتاب «هنر تحریم‌ها» هم نوشته بود که «ما فکر نمی‌کردیم مقامات ایرانی برای بی‌اثر کردن تحریم به راهکارهای بسیار پرخطر و آتشین تن دهند.» رسانه‌ها و‌اندیشکده‌های آمریکایی هم بارها به شکست آمریکا در اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران اعتراف کرده‌اند. پایگاه آمریکایی «نشنال اینترست» به‌صراحت به شکست آمریکا در برابر ایران اشاره کرده و نوشته بود که «کمپین فشار حداکثری آمریکا در دستیابی به اهداف از پیش تعیین‌شده با شکست مواجه شده و نتیجه‌ای برای واشنگتن در پی نداشته است.»
در این گزارش آمده بود: «خروج آمریکا از توافق هسته‌ای نتوانست تغییری در فعالیت‌های ایران ایجاد کند؛ بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ دولت آمریکا تقریباً تحریم‌ها علیه گروه‌های تحت حمایت ایران را دو برابر کرد، اما فشارهای بی‌وقفه نتوانست تغییری در سیاست خارجی ایران ایجاد کند.»