گم شدن شادی در دنیای کودکان کار
«یاسمن» کودک کار است، با مادر خود از شهر نکا در شرق مازندران به ساری مرکز استان میآید تا گل بفروشد. میدان خزر، پاتوق این کودک کار است که میخواهد پزشک شود.
شادی عنصر گم شده در میان کودکان کار است، اضطراب، دلهره و ترس از وارد شدن به دنیای بزرگترهایی که شاید با آنها مهربان نباشند، شادی را از کودک میگیرد. احساس و کودکی در این گروه از افراد جامعه میمیرد و جای خود را به سخت و خشن بودن میدهد، گاهی میشنویم که کودک کار مورد تعرض قرار گرفته و مشکلات اجتماعی از این دست، آسیب جدی برای کودکان کار است.
فقر، اعتیاد والدین و گاهی نبودن والدین یا به دلیل نداشتن یکی از آنها، کودکان را روانه بازار کار میکند که ممکن است راه بزه را هم برای این کودکان، هموار کند.
برخی کودکان از سوی پدر و مادر، رها شده و با مادربزرگ و پدربزرگ و یا برخی دیگر از اقوام درجه یک، زندگی میکنند. ازدواج مجدد والدین هم گاهی کودک را به تنهایی سوق میدهد که مجبور است نیازهایش را خودش تامین کند و میشود کودک کار.
پشت چراغ قرمز یا در کنار خیابان، گل میفروشند، گاهی واکس میزنند، ضایعات جمع میکنند و برخی از این کودکان هم به دور از هیاهوی شهر و فعالان حقوق کودک، در حاشیه شهرها، به عنوان شاگرد مکانیک و امثال آن کار میکنند و البته دستمزد ناچیزی دریافت میکنند.
در حالی که این کودکان باید مشغول به تحصیل باشند، اما بار زندگی را بر دوش کودکانه خود، حمل میکنند و قامت نحیف و کوچک آنها، در زیر بار سختیهای زندگی، فشرده و ضعیف میشود.
یاسمن گل فروش با چشمهای سبز روشن و صورت گندمی، با سرآستینهای گلدار مانتویی که به تن دارد، فقط یک عروسک دارد و درآمد او از فروش گلها، هرگز به رویای او پیوند نمیخورد.
سراغ دستگاههایی رفتیم که تصور کردیم شاید در زمینه کودکان کار، مسئولیت دارند، اما به هر کجا مراجعه کردیم متوجه شدیم که بهزیستی در رسیدگی به مسائل کودکان کار تنهاست.
موسسه همدلان نیکو اندیش از سازمانهای مردم نهاد زیر نظر بهزیستی است که از سال 95 در زمینه کودکان کار فعالیت میکند.
مدیرمسئول موسسه همدلان نیکواندیش درباره فعالیت این مرکز گفت: عمده فعالیت ما شناسایی و پذیرش کودکان کار است، سال گذشته 103 کودک را شناسایی کردیم و امسال تا بهمن ماه، 77 کودک کار شناسایی شده است.
«اویه نیکو» بااشاره به اینکه کودکان کار تحت حمایت تحصیلی، مشاورهای و دیگر خدمات قرار میگیرند، افزود: هر خدمتی را که خانواده نیاز دارد تا از کار کودک بینیاز شود، تامین میکنیم چرا که توانمندی خانواده باعث کاهش ساعت کاری کودک میشود.
وی با بیان اینکه موسسه تحت مسئولیتش کودکان کار در رده پنج تا 17 سال را شناسایی میکند، توضیح داد: اغلب کسانی که پذیرش کردیم در رده سنی 12 تا 14 سال بودند.
نیکو با اشاره به اینکه از 60 کودک کار شناسایی شده در 9 ماهه امسال، 15 دختر و 45 نفر پسر هستند، افزود: این کودکان در سطح شهر، حومه شهر ساری و مناطق حاشیهنشین شناسایی میشوند.
مدیر مسئول موسسه همدلان نیکواندیش با بیان اینکه برخی کودکان کار، از شهرهای اطراف شهرستان ساری مانند شهر کارگری و دارای حاشیهنشین زیاد مانند نکا به مرکز استان میآیند، اظهار داشت: اغلب این کودکان در شهر گل فروشی میکنند و ما با گشت سیار در هفته که یک روز صبح و یک روز بعداز ظهر میباشد، این کودکان را شناسایی میکنیم.
وی افزود: بازرسان و کارشناسان ما در موسسه کودکانی را که به عنوان شاگرد در نانواییها یا مکانیکیها و دیگر موارد مشغول به کار هستند هم مورد توجه قرار میدهند و حتی کودکانی که در روستاها به شکل کارگر فصلی در زمینه کشاورزی کار میکنند نیز مورد نظر ما قرار دارند.
نیکو مهمترین مشخصه کودکان کار در مازندران را «تک سرپرست» بودن آنان برشمرد که بیشتر به دنبال طلاق والدین تبدیل به کودک کار میشوند.
وی گفت: جالب است بدانید از میان کودکان کار شناسایی شده از سوی کارشناسان و بازرسان موسسه همدلان نیکواندیش، کمتر کودکی است که سرپرست خود را از دست داده باشد.