kayhan.ir

کد خبر: ۱۵۵۵۳۳
تاریخ انتشار : ۰۷ اسفند ۱۳۹۷ - ۲۱:۱۵
اندر احوالات آداب و اخلاق گفت‏وگوي سياسي دانشجويان

تمام گفتن، تمام شنودن را بايد

شرايط و آداب گفت‏وگوي سياسي دانشجويان چيست؟ چرا در برگزاري جلسات و مناظرات، موفق نيستيم؟ چرا با برگزاري جلسات، موافقت نمي‏شود چرا مجوز برگزاري جلسات براي تشکل‏ها و دانشجويان صادر نمي‏شود؟ بر فرض برگزاري جلسات، چرا جلسات با مسالمت به پايان نمي‏رسد؟ چرا قدرت تحمل مخالفين را نداريم؟ و چرا...؟

پاسخ به اين سؤال‏ها، سهل و ممتنع است و نسخه يکساني را طلب نمي‏کند.
1. جلسات گفت‏وگوي سياسي در دانشگاه‏ها براي دانشجويان اکثراً ‌توسط تشکل هاي دانشجويي برگزار مي‏شود.
مهم‏ترين تشکل‏هاي سياسي دانشجويي فعال در دانشگاه‏ها عبارتند از:
بسيج دانشجويي، جامعه اسلامي دانشجويان، انجمن اسلامي دانشجويان، مجمع دانشجويان عدالت‏خواه و علاوه‌بر اينها، تشکل‏هايي با عنوان‏هاي مجمع دانشجويان مستقل، اصلاح‌طلب، اصولگرا و... نيز در دانشگاه‏ها فعاليت مي‏کنند.
برگزاري جلسات دانشجويي (سياسي و غيرسياسي)، توسط تشکل‏هاي دانشجويي بستگي به شرايط، مقتضيات، ظرفيت‏ها، هماهنگي‏ها و مديريت سخنران، دانشگاه و تشکل دانشجويي دارد.
2. دانشگاه، دانشجو، جواني، شور و حرارت جوان دانشجو، سبب مي‏شود ديگران به اين منبع عظيم، چشم طمع بدوزند و از اين جريان عظيم، بهره‏برداري کنند.
گاهي اوقات دانشگاه، جريان‏هاي دانشجويي و تشکل‏هاي دانشجويي همانند مرغي هستند که هم در عزا و هم در عروسي جريان‏هاي سياسي، قابل استفاده هستند! مواظب فرصت‌طلبي فرصت‌طلبان از دانشگاه، دانشجو و جريان‏هاي دانشجويي باشيم.
بر اساس تجربيات بيست ساله فعاليت‏هاي دانشجويي و دانشگاهي، پيشنهادهايي را براي انجام بهتر گفت‏وگوهاي سياسي مطرح مي‏کنيم:
1. اين آيه قرآن را چراغ راه قرار دهيم: «با حکمت و اندرز نيکو، ديگران را به راه پروردگار دعوت کن و با آنان، به شيوه‏اي نيکو، مجادله کن». بنابراين، جلسات گفت‏وگو بايد جهت حکمت، اندرز، دعوت به پروردگار و جدال احسن باشد. برخي از سخنرانان و سخن‏گويان، يا حکمت و اندرز سياسي نمي‏دانند و يا به دنبال جدال احسن نيستند.
2. يادمان باشد که تمام دين و دنياي ما، سياست، مناظره و گفت‏وگوهاي سياسي نيست؛ بلکه سياست و گفت‏وگوهاي سياسي، بخشي از دين و ديانت و حکومت است. از اين رو، از ساير عرصه‏هاي دين و حکومت، مانند فرهنگ، اجتماع، اقتصاد، مديريت و...، نبايد غافل بود.
3. گفت‏وگوي سياسي هم داراي آداب و شرايطي است که عدم توجه به آنها، سبب ناکامي و عدم موفقيت در فعاليت‏هاي سياسي و گفت‏وگوهاي سياسي مي‏شود.
- سخنران و سخن‏گو دعوت نکنيد؛ بلکه سخنرانان و سخن‏گويان را دعوت کنيد و جلسات را به گفت‏وگو برگزار کنيد؛ نه مونولوگ و سخنراني. ديالوگ را همه مي‏پذيرند و دانشجويان از آن استقبال مي‏کنند؛ اما آنها مونولوگ و تک گويي را برنمي‏تابند.
- گفت‏وگو، گفت‏وگوست؛ نه منبر و کلاس درس. گفت‏وگو، مباحثه است؛ پس تمام گفتن را تمام شنيدن بايد و تمام شنيدن را تمام گفتن.
- متأسفانه اکثر جلسات، تک گويي و تک صدايي است و البته صداي برخي کلفت و درشت است. درشت گويان، درشت خو مي‏شوند و ديگران حرف‏هاي آنها را برنمي‏تابند.
- ملايمت در گفتار و توجه به تمام جوانب گفت‏وگو، سبب انصاف گوينده مي‏شود، مخاطبين از انسان‏هاي منصف، استقبال مي‏کنند. يادمان باشد که علم، محتاج حِلم است و حِلم، يعني مدارا و مديريت تحمل آراي مخالف و به مخالف، اجازه سخن دادن.
- بي ادبي و بداخلاقي و بي‏منطقي، از قدر و منزلت سخنران يا سخنرانان و مجلس گفت‏وگو خواهد کاست و برکت خداوند از چنين جلسه‏اي، رخت برمي‏بندد.
- هدف از گفت‏وگو، روشن‏گري است؛ نه ابهام، تخريب و توهين.
- در مناظرات و گفت‏وگوها، بايد رقيب را رفيق بدانيم؛ يادمان باشد که اين دانشجوي رقيب، همان هم اتاقي يا هم کلاسي يا هم خوابگاهي يا هم دانشگاهي من و شماست. رقيب شما در مناظره و بحث، هم قدرت فهم و تحليل دارد و هم تعلقاتي دارد؛ پس به طرف مقابل هم بايد حق انتخاب داد.
- رعايت قواعد بازي و احترام به طرف مقابل و حق پاسخ‏گويي به او، بر احترام و منزلت شما مي‏افزايد و شما را نزد مخاطبان، عزيز و محترم مي‏گرداند.
- براي موفقيت در گفت‏وگوها، بايد بحث را از نقاط مشترک و مورد قبول طرفين شروع کنيد؛ زيرا بين طرفين گفت‏وگو‌اشتراکات بسياري وجود دارد و مسائل اختلافي اندکند و افزون بر اين، بسياري از اختلافات، مبنايي نمي‏باشند؛ بلکه ذوقي و سليقه‏اي و حاشيه‏اي و کم اهميت مي‏باشند.
- رعايت در وقت دادن به طرفين گفت‏وگو، اجازه دادن به آنان براي بيان نظرات و ديدگاه‏هايشان، جلوگيري از حاشيه اي شدن گفت‏وگو، از موارد ضروري در بين گفت‏وگوهاي سياسي است. سخنرانان نبايد از موضوع گفت‏وگو، خارج شوند و گرفتار حاشيه‏سازي‏ها شوند. مخاطبين، حاشيه‏ها و حاشيه سازها را بر نمي‏تابند و آنان را به بي‏منطقي متهم مي‏کنند.
- جلسات گفت‏وگو براي تبيين حق و حقانيت است؛ نه جدل و جدال و مراء؛ جدل و مراء، موجب دوري از حق و حقانيت است.
- در گفت‏وگوهاي سياسي رعايت انصاف و دوري از افراط و تفريط ضروري است. زياده گويي و زياده خواهي، ناخوشايند و موجب ملالت خاطر مخاطبان مي‏شود؛ زيرا مخاطبين از درک و شعور برخوردارند و قدرت جذب و تحليل دارند؛ پس به شعور مخاطبان احترام بگذاريم.
- جلسات گفت‏وگو را به ميدان رزم تبديل نکنيم؛ به رقيب قدرت دفاع و فرصت پاسخ‏گويي دهيم.
- دانشجويان را در گفت‏وگوهاي سياسي، مشارکت دهيد. آنها از چنين جلساتي، به هر دليلي، استقبال خواهند کرد.
- در گفت‏وگوهاي سياسي از تجارب جلسات گذشته، سخنرانان قبلي، استفاده کنيد و با مسئولان و مديران دانشگاه‏ها و مجريان موفق مشورت کنيد.
- يک مجري منصف، عادل، توانا، قوي و مدير، مي‏تواند بسياري از نقاط قوت جلسه را تقويت و نقاط ضعف و حاشيه‏هاي آن را کاهش دهد.
- انتخاب سخنران و سخنرانان نيز مهم است. از شخصيت‏هاي سياسي جنجالي و متهم در دادگاه‏هاي سياسي (به هر دليلي) دعوت نکنيد؛ زيرا اين افراد بار حاشيه‏اي جلسات را افزايش مي‏دهند و از ميزان موفقيت جلسه گفت‏وگو مي‏کاهند.
- سخن پاياني اين که «اشداء علي الکفار و رحماء بينهم» باشيد و به تعبير سعدي، «با دوستان مروت، با دشمنان مدارا»