آمار 6 ماهه بانک مرکزی نشان داد
انحراف بزرگ در تخصیص سپردههای قرضالحسنه مردم
در حالی که ۱۶۸ هزار جوان در صف دریافت وام ازدواج قرار دارند، بانکها در استفاده از منابع قرض الحسنه دچار انحراف شده و برخلاف سهمیههای ابلاغی بانک مرکزی، حدود ۳۹ درصد از تسهیلات قرضالحسنه را به موارد مورد نظر خود پرداخت کردهاند.
به گزارش خبرگزاری فارس، آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد بانکها بخصوص بانکهای خصوصی در استفاده از منابع قرض الحسنه در نیمه اول امسال دچار انحراف بزرگی شده و مجموعا برخلاف سهمیههای ابلاغی بانک مرکزی، حدود ۳۹ درصد از تسهیلات قرضالحسنه را در سرفصل نیازهای ضروری (درمان و بیماری، تحصیل و...) به اشخاص مورد نظر خود پرداخت کردهاند.
براساس نامه مورخ ۲۲ دی ماه ۹۷ بانک مرکزی به مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، مجموعا حدود ۲۳۷ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرضالحسنه در سرفصلهای مختلف به کلیه بانکهای کشور ابلاغ شده است که بخش عمده معادل ۱۹۵ هزار میلیارد ریال با سهم ۸۳ درصد به تسهیلات قرضالحسنه ازدواج اختصاص دارد. همچنین مددجویان تحت پوشش کمیته امداد با سهم ۶ درصد، مددجویان تحت پوشش بهزیستی با سهم ۳ درصد، مشاغل خانگی با سهم ۳ درصد و ازدواج و ودیعه مسکن کارکنان ارتش با سهم ۵ درصد، سایر بخشهای تسهیلات ابلاغی بانک مرکزی را شامل میشود. با این وجود، عملکرد بانکها در ۶ ماه ابتدایی سال نشان دهنده فاصله چشمگیر از سهمیههای ابلاغی بانک مرکزی است.
بانکها در این مدت حدود ۱۵۱ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرضالحسنه پرداخت کردهاند که تسهیلات قرضالحسنه ازدواج با حدود ۸۴ هزار میلیارد ریال عملکرد، سهمی حدود ۵۵ درصد را به خود اختصاص داده است. بعد از آن تسهیلات قرض الحسنه برای نیازهای ضروری (درمان و بیماری، تحصیل و...) با عملکردی بالغ بر 58/5 هزار میلیارد ریال (حدود ۳۹ درصد سهم) در جایگاه دوم پرداخت قرار دارد. این درحالی است که بانک مرکزی سهمیهای برای پرداخت این تسهیلات به بانکها ابلاغ نکرده است.
همچنین در وبسایت بانک مرکزی یا سایر بانکها افراد مشمول این تسهیلات و سازوکار پرداخت آن بیان نشده است و بانکها به تشخیص خود و به اشخاص مورد نظر خود این تسهیلات را پرداخت کردهاند و بانک مرکزی نیز نتوانسته مانع آن شود.
نکته قابل توجه آنکه ۸۴ درصد این تسهیلات توسط بانکهای خصوصی و ۱۳ درصد آن توسط بانکهای خصوصی شده پرداخت شده است.
تفاوت فاحش سهمیههای ابلاغی و عملکرد بانکها حاکی از ضعف تنظیمگری بانک مرکزی در حوزه تخصیص منابع قرضالحسنه است. از آنجا که منابع قرضالحسنه پسانداز عموماً با اهداف خیرخواهانه و با اعتماد به نظام بانکی در بانکها سپردهگذاری شده است، نیازمند نظارت مضاعف بانک مرکزی بر بانکهاست.
گفتنی است تا ۱۵ دی ماه امسال، تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به حدود ۸۳۹ هزار نفر پرداخت شده و تعداد متقاضیان در صف مانده برای دریافت این تسهیلات تا تاریخ مذکور، حدود ۱۶۸ هزار نفر هستند.
در بخشی از گزارش مرکز پژوهشهای مجلس با تاکید بر ضرورت افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج به حداقل ۲۵ میلیون تومان در سال آینده آمده است: در صورت عدم افزایش تسهیلات قرضالحسنه ازدواج، مازاد منابع قرضالحسنه، حتی در صورت عدم استفاده از منابع قرضالحسنه جاری بالغ بر ۱۷۵ هزار میلیارد ریال است و عدم برنامهریزی برای آن، به افزایش مجدد تسهیلات قرضالحسنه صلاحدید مانند تسهیلات ضروری به کارکنان و اشخاص مرتبط بانکها منجر
خواهد شد.