شکست طرح دولت در عرصه مسکن با انصراف ۷۵ درصدی متقاضیان وام مسکن
با گذشت دو سال از طرح دولت در زمینه پرداخت وام مسکن و اینکه تنها هشت هزار نفر از 34 هزار نفری که میتوانستند وام بگیرند، اقدام به اخذ این وام کردند، میتوان این طرح جنجالی دولت را شکستخورده نامید.
به گزارش مهر، صندوق پسانداز مسکن یکم که در خرداد ماه ۹۴ با حضور وزرای راه و شهرسازی و امور اقتصادی و دارایی و رئیسکل بانک مرکزی افتتاح شد، در طول دو سال گذشته تنها هشت هزار فقره تسهیلات در سراسر کشور اعطا کرده است؛ کارنامهای که سبب شده برخی کارشناسان آن را ضعف عملکرد بانک مسکن در جذب منابع مردمی و پرداخت تسهیلات از سوی بانک مسکن و همچنین شکست سنگین طرح وزیر راه و شهرسازی مبنی بر خانهدار شدن با رژیم پسانداز و تسهیلات با یکدیگر به صورت تلفیقی تلقی کنند.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند اگر سازوکار «پسانداز + وام» بانک مسکن در خانهدار شدن بسیاری از خانوارهای دهههای شصت و هفتاد مؤثر بود، به دلیل پایین بودن نرخ تورم و همچنین بالا بودن قدرت خرید خانوارها در آن دوران بود؛ اما اجرای این طرح در دوره اخیر که قیمت مسکن دارای حباب قیمتی و بالاتر از نرخ واقعی است و نرخ تورم نیز مانع از به صرفه بودن پسانداز کردن پول میشود، کاری اشتباه است؛ به خصوص که نظام بانکی کشور با چالشی به نام رقابت مؤسسات مجاز و غیرمجاز پولی و اعتباری بر سر اعطای سود بیشتر به سپردهها مواجه است و همین مسئله سبب میشود تا سایر بازارها ازجمله بازار مسکن فاقد سود بوده و با رکود همراه باشند.
از طرف دیگر مبلغ مورد نظر بانک مسکن برای پسانداز در مدت زمان یکساله و رسیدن به امتیاز مکفی برای مشمول شدن دریافت تسهیلات، به قدری بالاست که بسیاری از خانوارهای متقاضی دریافت وام مسکن یکم- به خصوص در تهران که باید ۴۰ میلیون تومان به مدت یک سال در بانک پسانداز کنند- توان پرداخت آن را ندارند.
همچنین از دیگر موانعی که بر سر راه متقاضیان و مشمولان دریافت تسهیلات مسکن یکم وجود دارد، اصرار شعب بانک مسکن بر دریافت ضمانت و نامه کسر از حقوق است؛ کاری که غیرقانونی است و بر اساس گفتههای مسئولان، صرفا به رهن بانک رفتن واحد مسکونی خریداری شده، کفایت میکند.
متاسفانه دولت فعلی هیچ توجهی به هشدار کارشناسان و رسانههای دلسوزی که نسبت به شکست این طرح هشدار میدادند (چرا که جمعآوری حدود 40 میلیون پول و پرداخت اقساطی در حدود سه میلیون تومان برای عامه مردم کار سادهای نیست) نداشت، و امروز وقتی مشخص میشود حدود 26 هزار نفر که معادل 75 درصد از کسانی که میتوانستند این وام را بگیرند، اما انصراف دادهاند؛ شکست این طرح بیش از پیش نمایان میشود.
در همین ارتباط محمدحسن مرادی در پاسخ به پرسشی در خصوص اینکه آیا بانک مسکن شکست طرح صندوق پسانداز مسکن یکم در پرداخت تسهیلات خرید یا ساخت مسکن را میپذیرد یا خیر؟ اظهار داشت: شکست در این طرح را نباید بر اساس تعداد تسهیلات پرداختی قضاوت کرد بلکه باید بر اساس میزان استقبال مردم از آن در افتتاح حساب و سپردهگذاری سنجید.
وی ادامه داد: در حال حاضر از نظر تعداد حسابهای افتتاح شده، از مدل ترسیمی بانک جلوتر هستیم، به صورتی که پیشبینی ما بعد از گذشت دو سال، افتتاح ۱۲۰ هزار فقره حساب پسانداز مسکن یکم بود؛ اما در حال حاضر ۱۳۵ هزار حساب افتتاح شده است.
مدیر طرح و برنامه بانک مسکن خاطرنشان کرد: اما اینکه چرا تعداد تسهیلات پرداختی کم است، به این دلیل بود که تعداد زیادی از افتتاحکنندگان حساب مسکن یکم امتیازشان از اعداد و ارقام محاسباتی بانک مسکن کمتر بوده و تا رسیدن به امتیاز مورد نظر بانک، فاصله زمانی و کارکردی زیادی دارند.
به گفته مرادی، بسیاری از مردم فکر میکنند سودی که از حساب سپرده بانکی دریافت میکنند، از محل افزایش قیمت مسکن خریداری شده، بیشتر خواهد بود. به همین دلیل تا به حال ۳۴ هزار نفر از دارندگان حساب پسانداز مسکن یکم امتیازشان به اندازهای بود که میتوانستند وام بگیرند، اما فقط هشتهزار نفر از آنها تسهیلات را دریافت کردند.
وی در خصوص شکایت برخی متقاضیان دریافت این تسهیلات از رؤسای شعب که خواهان حضور ضامن کارمند رسمی همراه با گواهی کسر اقساط از حقوق برای ضمانت وام در شعبه هستند، تأکید کرد: از نظر بانک مسکن تسهیلات صندوق یکم هیچگونه ضمانتی نمیخواهد و همین که ملک یا واحد مسکونی در رهن بانک قرار میگیرد، کفایت میکند. چنین درخواستی از سوی شعب بانک مسکن، تخلف است. ما بارها این موضوع را به شعب اعلام کردهایم که تسهیلات صندوق یکم نیازی به معرفی ضامن ندارد.
این مقام مسئول بانک مسکن اعلام کرد: متقاضیانی که با مانع ضامن کارمند رسمی از سوی شعب بانک مسکن روبهرو شدهاند، به ستاد مرکزی بانک مسکن گزارش دهند تا با متخلفان برخورد شود.