عنایت امام حسین(ع) به الهی قمشهای به روایت رهبر انقلاب
رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از شاعران که در سالروز میلاد امام حسن(ع)مصادف با 20 خرداد 96 برگزار شد به نقل روایتی از شفای حسین الهی قمشهای پرداختند. پدر او (مهدی الهی قمشه ای) به ایشان گفته بود که در دوران شیرخوارگی نوزاد پزشکان قطع امید میکنند و او منظومه «نغمه حسینی» را نذر شفای وی کرده است.
***
حضرت آیتالله خامنهای در دیدار با شاعران این گونه نقل کردهاند: «مرحوم الهی قمشهای منظومه «نغمه حسینی» را برای پسرش حسین آقا که حالا مطرح است گفته. خود مرحوم آقای الهی این قضیه را شخصا برای من تعریف کرد که این بچه مریض بوده و ایشان قطع امید کرده بودند از اینکه بچه شیرخواره زنده بماند. نذر میکند اگر بچه زنده بماند ایشان منظومهای بگویند درباره امام حسین(ع). گفت مشغول فکر شدم؛ دیدم بچه هم داشت میمرد. برای اینکه مادرش جان کندن بچه را نبیند گفتم برو پشتبام دعا کن ... به این بهانه خواستم از بالا سر بچه دورش کنم که جان کندن بچه را نبیند. اما خودم این نذر به ذهنم رسید که اگر این بچه خوب شد منظومهای بگویم درباره امام حسین(ع). شروع کردم فکر کردن که از کجا شروع کنم و ذره ذره رسیدم به علی اصغر(ع) و تشنگی علی اصغر(ع). ناگهان به ذهنم آمد به دستور دکتر این بچه سه -چهار روز است نه آب خورده نه شیر. دکتر گفته بود آب و شیر برای این بچه ضرر دارد، اگر بخورد میمیرد. گفتم این بچه تشنه است او که دارد میمیرد آب بدهم که لااقل تشنه نمیرد. گفت با قاشق چایخوری ذره ذره آب ریختم لای لبهای بچه. دو سه بار که این کار را کردم، دیدم چشمهایش باز شد. بیشتر به او آب دادم شروع کرد گریه کردن. رفتم کنار راه پله و مادرش را صدا کردم، گفتم بیا بچهات شیر میخواهد. مادر فکر کرد بچه مرده و من با این زبان دارم میگویم بیا بچه را شیر بده. آمد پایین دید بچه دارد گریه میکند و شیر میخواهد. از طریق شیر دادن بچه خوب شد».(1)
مروری بر زندگی مهدی الهی قمشهای
مهدی الهی قمشهای، فرزند ابوالحسن، عالم، مترجم و شاعر با تخلص «الهی»، در سال 1319 ه.ق (به نقلی 1320 ه.ق 1280 ش) در قمشه شهرضا به دنیا آمد. علوم مقدماتی را در زادگاهش آموخت و برای فرا گرفتن فقه، اصول، منطق و کلام به اصفهان رفت. برای تکمیل فلسفه و حکمت به خراسان رو کرد و سپس راهی تهران شد. تدریس در مدرسه عالی سپهسالار، دانشکده ادبیات و دانشکده معقول و منقول از نتایج سکونت در تهران بود. غیر از ترجمه قرآن کریم، صحیفه سجادیه و مفاتیح الجنان، تألیفات دیگری نیز دارد: 1. حکمت الهی 2. شرح رساله حکیم فارابی 3. رساله در سیر و سلوک 4. حاشیه بر مبدأ و معاد 5. رساله در مراتب ادراک 6. رساله در مراتب عشق. «کلیات دیوان حکیم الهی قمشهای» با فصلهایی از قبیل نغمه عشاق، نغمه حسینی و نغمه الهی منتشر شده است. قصیده قرآنیه در مدح حضرت علی بن ابیطالب علیهالسلام با ذکر نام تمام سُوَر قرآن، خواندنی و شنیدنی است. او عاقبت در 12 ربیعالثانی 1393 ه.ق (25 اردیبهشت 1352 ه.ش) در حالی که هنوز قلم در دست داشت، دست از حیات کشید و با انتقال پیکرش از تهران به قم، در وادیالسلام(اتاق شماره 19) به خاک سپرده شد.
درباره منظومه نغمه حسینی
منظومه نغمه حسینی در قالب مثنوی و بر وزن مخزنالاسرار نظامی گنجوی (مفتعلن مفتعلن فاعلات) در شرح شهادت امام حسین(ع) سروده شده است. سبب تألیف این منظومه شفا گرفتن فرزندش از یک بیماری بوده است:
عهد نمودم که گر این طفل ناز
باز رهد زین مرض جانگداز
قصه سلطان شهیدانِ دین
نظم کنم نغز چو در ثمین
منظومه نغمه حسینی با نام خدا و توحید و تحمید آغاز میشود:
نام خدا زیور جانهاستی
شاهد و معشوق جهانهاستی
پرتو این نام بر آفاق زد
آتش غم بر دل عشاق زد
بعد از تحمیدیه، نامی از حضرت رسول اکرم(ص) و حضرت امیرمؤمنان و حضرت انسیه الحورا و حضرت امام مجتبی علیهم السلام میبرد و کمکم وارد ماجرای حضرت امام حسین(ع) میشود:
سوم شعبان به سوم یا چهار
از سنه هجرت آن شهریار
سید عشاق و سپهدارِ دین
خیمه زد از عرشِ برین بر زمین
جلوتر چنین میگوید:
حادثه کرب و بلای وصال
سوخت ز سیمرغِ خرد، پر و بال
قصه سلطان شهیدان، حسین
قلب جهان ساخته پُر شور و شین
قصه او مخزن اسرارِ هوست
بشنوی ار هست تو را مهرِ دوست
شب عاشورا را چنین ترسیم میکند:
ای فلک! امشب، شب عاشور ماست
شور مکن گر به دلت شور ماست
شب نه که معراجگه مصطفی
لیله اسرای سپاه وفا
شب نه که آرایش صبح الست
ساقیِ محفل ز می عشق، مست
شاعر در ابیات پایانی رضایت خود را از توفیق در سرایش این منظومه بیان میکند و عشق را انگیزه اصلی خود در سرایش آن میداند:
شکر که شد لطف خدا یار من
ریخت گهر، کِلکِ شکربار من
عشق، سراینده این دفتر است
بر کفش این خامه پرگهر است
طی مقامات عراق و دمشق
شرح شد آیات و مقامات عشق
راوی شیرینسخن
حسین الهی قمشهای که با نذر پدرمرحومش و عنایت امام حسین(ع) از بیماری و مرگ حتمی نجات یافت بیش از سه دهه است در دانشگاهها و مراكز فرهنگی و فرهنگسراها به ایراد سلسله سخنرانیهایی درباره بزرگان ادب پارسی و مباحث زیباییشناسی در هنر و فلسفه و اخلاق اجتماعی پرداخته است. سخنرانیهای او از تلویزیون هم پخش میشود و طرفداران زیادی دارد. از خصوصیات جالب این سخنرانیها تنوع بینندگان است كه از نوجوانان تا سالخوردگان و از عامه مردم تا خواص را در مشاغل گوناگون و با مواضع اجتماعی و مذهبی متفاوت شامل میشود.
از آثار قلمی او میتوان به کتابهایی چون: گزیده فیه مافیه (مقالات مولانا) در معرفی جلالالدین بلخی و شرح مقالات او، گزیده منطقالطیر در معرفی عطار و هفت شهر عشق او، شرح گلشن راز شیخ محمود شبستری، كتاب مقالات، ترجمه گزیدهای از سخنان شكسپیر، بررسی آثار ترجمه شده اسلامی به زبان انگلیسی، ترجمه كتاب پیامبر اثر خلیل جبران، تصحیح دیوان حافظ اشاره کرد.
از: تبیان
(1) روایت رهبر معظم انقلاب برگرفته از فیلم منتشر شده در پایگاه اطلاعرسانی مقام معظم رهبری است.