گروه اقتصادی -

ضریب جینی شاخصی برای سنجش میزان نابرابری در توزیع درآمد جامعه است. این ضریب با اعداد بین صفر و یک نشان داده می‌شود، بنابراین هر تغییر کوچک در این شاخص، نشان‌دهنده شکاف بزرگ درآمدی در جامعه است.هر چه این ضریب به عدد صفر نزدیک‌تر باشد به این معنی است که جامعه دارای توزیع درآمد بهتر و شکاف طبقاتی کمتری است و هر چه به یک نزدیک‌تر شود، یعنی توزیع درآمد در جامعه وضعیت بدی پیدا کرده و شکاف طبقاتی در حال افزایش است.
بنابراین، این ضریب می‌تواند به ما نشان دهد که عملکرد هر دولت در توزیع درآمد و ثروت به چه شکلی بوده است و درآمد نیازمندان در مقایسه با ثروتمندان جامعه چه تغییری کرده است.بر اساس آمار‌های رسمی کشور که متعلق به مرکز آمار می‌باشد، ضریب جینی در سال پایانی دولت دهم معادل 0/37 بود که در سال 92 یعنی نخستین سال کاری دولت روحانی به همین میزان ثابت مانده و در سال بعد به 0/38 افزوده شد. متاسفانه روند افزایشی ضریب جینی در دولت روحانی ادامه پیدا کرده و در سال 94 به 0/39 رسید. به عبارت دیگر افزایش ضریب جینی در این دولت از 0/37 به 0/39 نشان می‌دهد فاصله طبقاتی زیاد شده است.
افزایش شکاف طبقاتی
 در دولت روحانی
این در حالی است که طبق آمار مرکز آمار، روند ضریب جینی در سه سال پاپانی دولت قبل، نزولی بوده و با کاهش آن از 0/41 در سال 89 به 0/37 در سال 90 و تثبیت آن در سال 91، زمینه برای کاهش بیشتر فاصله طبقاتی فراهم شده بود. با این حال چنانچه در بالا اشاره شد، روند افزایش فاصله طبقاتی در دولت روحانی دوباره آغاز شد.
شاخص دیگری که نشان دهنده وضع اختلاف طبقاتی می‌باشد، نسبت ثروتمندان به فقرا بوده که در این دولت ابتدا با کاهش اندکی از 10/7 به 10/6، دوباره روند افزایشی آن آغاز شده و ابتدا به رقم 12/3 در سال 93 و سپس 12/6 در سال 94 افزایش پیدا کرد. به دیگر سخن افزایش این نسبت از 10/6 به 12/6 درصد نیز نشان دهنده افزایش فاصله طبقاتی در این دولت می‌باشد.
در این زمینه نیز روند سه سال پایانی دولت قبل، نزولی بوده و از 14/7 به 11 و سپس به 10/7 درصد رسیده بود که متاسفانه در این دولت روند افزایشی آن مجددا آغاز شد.
دروغ دولتی ها
این در حالی است که خبرگزاری ایرنا که به نوعی ارگان رسانه‌ای دولت محسوب می‌شود، چندی پیش اقدام به انتشار گزارشی کاملاً دروغ و خلاف واقع درباره عملکرد دولت یازدهم در زمینه بهبود توزیع درآمد و کاهش ضریب جینی کرده است.
ایرنا در این گزارش که با عنوان «کاهش شکاف درآمدی و بهبود ضریب جینی در دولت یازدهم» منتشر شده، ادعا کرده است:‌ «ضریب جینی به عنوان یکی از شاخص‌های مهم اندازه‌گیری نابرابری توزیع درآمد بر اساس آمارهای رسمی، در دولت یازدهم بهبود یافته و به عبارت دیگر از شکاف درآمدی بین فقر و غنی درکشور کاسته شده است.»
تفریح 300 برابری ثروتمندان
در همین راستا، گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، بیشترین مخارج دهک دهم شهری که ثروتمند‌ترین افراد کشور هستند با دهک‌های پایینی که فقیر‌ترین افراد کشور می‌باشند، فاصله قابل توجهی دارد.بر این اساس کمترین و بیشترین هزینه سالانه تفریح و سرگرمی خانوارهای شهری و روستایی، به ترتیب 609 و 2 هزار تومان بوده است. لذا چنانچه مشخص است، فاصله هزینه‌های تفریح و سرگرمی پربرخوردارترین دهک (دهک دهم شهری یا ثروتمند‌ترین ها) با کم برخوردارترین دهک (دهک دهم روستایی یا فقیر‌ترین ها) دارای فاصله‌ای نجومی که در حدود 300 برابر است، می‌باشد.
هزینه 20 برابری خانه‌های
کاخ نشین‌ها نسبت به کوخ نشین ها
همچنین بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران هزینه زیرگروه مسکن و انرژی میان دهک دهم شهری که ثروتمند‌ترین قشر کشور هستند، حدود ۲۰ برابر دهک اول روستایی که فقیر‌ترین قشر کشور محسوب می‌شوند، هست.
گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد، مخارج دهک دهم شهری که به نوعی کاخ نشین محسوب می‌شوند با دهک‌های پایینی روستایی که به نوعی کوخ نشین محسوب می‌شوند فاصله قابل توجهی داشته و بر این اساس، کمترین و بیشترین هزینه سالانه مسکن و انرژی دهک دهم خانوارهای شهری (برخوردار) و دهک اول خانوارهای روستایی (کم‌برخوردار) به ترتیب 23 و 1/2 میلیون تومان بوده است. به این ترتیب فاصله هزینه‌های این دو دهک، حدود20 برابر است.
کدام دولت رکورد دار نابرابری است؟
چنانچه تسنیم در این باره گزارش داده است، گزارش‌های بانک مرکزی و مرکز آمار نشان می‌دهد، طی سال‌های پس از جنگ و هفت دولتی که پشت سر گذاشتیم، بالاترین ضریب جینی که از نابرابری شدید در توزیع درآمد و فقیرتر شدن فقرا حکایت دارد، در سال‌های 81 و 82 یعنی دولت دوم اصلاحات به‌ریاست سید محمد خاتمی ثبت شده است. در این دو سال ضریب جینی به‌ترتیب 0/4191 و 0/4156 بوده است و غیر از این دو سال طی 28 سال گذشته هیچ وقت ضریب جینی تا 0/41 افزایش نیافته بود. در دولت دوم خاتمی، درآمد ثروتمندان به حدود 17 برابر درآمد فقرا رسیده بود که رقم بی‌سابقه‌ای است.