واکنش کارشناسان اقتصادی به اظهارات رئیس جمهور:
همچنان در تحریم و رکود پسابرجام هستیم
جمعی از کارشناسان در واکنش به اظهارات رئیسجمهور درباره رفع تحریمها، ایجاد 700 هزار شغل و رشد 7/4 درصدی اقتصاد، اظهار داشتند که نهتنها از رکود خارج نشدهایم و آمار اشتغال مخدوش است، که تحریمهای بانکی نیز همچنان وجود دارد.
حسن روحانی روز سهشنبه در جمع حدود 200 نفر از خبرنگاران داخلی و خارجی حاضر شد و به سوالات تعدادی از آنها پاسخ داد. روحانی با تکرار ادعاهای چند هفته اخیر خود درباره وضعیت کشور پرداخت و بر آمار قبلی اصرار کرد و با لحنی طعنهآمیز از منتقدان خواست برای دیدن رونق، عینک بزنند.
وی اظهار داشت که «امروز شاهد رشد بیش از 5 درصد هستیم. رشد 7/4 درصدی که در منطقه ما نظیری برای آن نمیشناسیم و در سطح جهان هم نمونههای خیلی زیادی ندارد.»
روحانی همچنین تأکید کرد: «در زمینه اشتغال یک حرکت خوبی انجام شده و در 2 سال گذشته هر سال حدود 700 هزار شغل ایجاد شده است.»
با این حال تکرار ادعاهای گذشته از سوی رئیس دولت، و تفاوتها و تناقضهایی که بین اظهارات روحانی و وضعیت اقتصاد کشور و حتی آمار اقتصادی مراکز رسمی وجود دارد، واکنش اقتصاددانان را برانگیخت.
حجتاله عبدالملکی اقتصاددان در واکنش به اظهارات اقتصادی رئیسجمهور به نسیم آنلاین گفت: واقعا نمیدانم درباره اظهارات آقای روحانی در حوزه اقتصاد چه بگویم. خالص اشتغالی که در دولت یازدهم ایجاد شده یعنی تابستان 92 تا تابستان 95 که آمارش موجود است، کل اشتغالی که افزایش یافته حدود 900 هزار شغل است. وی اضافه کرد: یعنی عدد واقعی زیر یک میلیون است که متوسط آن به ازای هر سال حدود 300 هزار نفر میشود.
این استاد اقتصاد دانشگاه ادامه داد: البته آقای رئیسجمهور علاقهمند هستند که آمارها را در واقع یک در میان اعلام کنند. آقای رئیسجمهور آمارهای دنیا را بررسی کند و بعد صحبت کنند. اصولا در همین یک سال اخیری که ایشان میفرمایند بنا بر آمارهای رسمی مرکز آمار ایران نرخ بیکاری 1/7 افزایش یافته است. مگر این که آقای رئیسجمهور گزارش مرکز آمار ایران را تکذیب کنند که ما این تکذیبیه را از ایشان خواهیم پذیرفت.
وضعیت بحرانی فولاد
از پشت عینک!
یکی از محورهای سخنان روز دوشنبه روحانی، عبور کشور از رکود بود. او برای تأیید سخنان خود مثال آورد که «در برخی از کارخانههای بزرگ، مثل فولاد، آنقدر انبارها انباشته شده بود که دیگر انبارها جا نداشت. محصولات فولاد در حیاطها پر بود. الان همه انبارها خالی شده که هیچ، کارخانههای تولید فولاد نوبت سه ماهه برای تحویل جنس میدهند. این نشان میدهد آنهایی که دائم از رکود میگویند و ما نمیبینیم باید یک عینکی، درمانی بکنند.»
با این حال عضو انجمن فولاد نیز در رابطه با وضعیت بازار فولاد حرف دیگری میزند. رضا شهرستانی، گفت: وضعیت بازار فولاد بسیار بدتر از آن است که حتی بتوان فکرش را هم کرد. به عنوان اولین تولیدکننده فولاد در کشور، حتی پیش از ذوبآهن و به عنوان کسی که بیشترین سابقه را در این حوزه دارد، باید بگویم که در طی این 48 سال وضعیت نامناسب فعلی که در بازار وجود دارد بیسابقه بوده و تا حالا چنین چیزی سابقه نداشته است. شهرستانی در واکنش به سخنان روز گذشته رئیسجمهور تأکید کرد: این صحبتها صحت نداشته و ما با آن مخالفیم، در حال حاضر متأسفانه تمام دپوهای شرکتها به قدری زیاد شده است که به دلیل عدم خرید یا کاملا متوقف شدهاند و یا مکان برای دپو ندارند و یا اعتباری وجود ندارد که بخواهند ادامه حیات بدهند.
با این توضیحات چگونه میتوان حرفهای حسن روحانی را درباره عبور از رکود پذیرفت؟
ایجاد اشتغال
با رشد صفر درصدی؟!
ابوالقاسم حکیمیپور فارغالتحصیل توسعه از دانشگاه کالیفرنیا هم در واکنش به اظهارات دیروز رئیسجمهور اظهار داشت: آمار دادهاند که در سال گذشته یعنی سال 94، هفتصد هزار شغل ایجاد کرده اند، از نظر اقتصادی چطور امکان دارد وقتی که رشد تولید ناخالص داخلی صفر درصد اعلام شود، از آن طرف 700 هزار شغل ایجاد شده باشد.
این استاد دانشگاه گفت: آقای رئیسجمهور و تیم اقتصادی ایشان با اعداد و رقم خیلی راحت بازی می کنند. رشد اقتصادی 6 ماه اول سال 95 توسط دولت 7/4 درصد اعلام شد و این عدد مورد تمسخر مردم و حتی اقتصاددانان واقع شده. همین اتفاق و فرآیند درباره ارقام اشتغال نیز اعلام شد که این بار هم مورد تمسخر قرار گرفت! وی با بیان اینکه دولت یازدهم جزئیات رشد اقتصادی 7/4 درصدی را اعلام نکرد، افزود: به نظر اعداد و ارقام هیچ همخوانی با واقعیتهای اقتصادی جامعه ندارد. حکیمیپور با بیان اینکه حدود 60 درصد صنایع کشور با رکود مطلق مواجه هستند و کشور با افزایش قاچاق و روند صعودی واردات گستردهای مواجه شده، گفت: بنابراین چطور آقای روحانی میفرمایند که اشتغال ایجاد کردهایم!؟
یک اقتصاددان دیگر هم اینچنین به اظهارات روحانی واکنش نشان داد: لطفا آقای روحانی و تیم اقتصادی ایشان بگویند در اقتصاد ملی چه اتقاقی افتاده است که ما فکر میکنیم توانستیم این تعداد یعنی 700 هزار ایرانی در چند ماه شاغل کنیم.
ساسان شاهویسی توضیح داد: نشانی بدهید ببینیم چهقدر حوزههای تولیدی فعال شده است که در پی آن شغل ایجاد شده باشد. متأسفانه حداقل در طی سه سال گذشته چنین اتفاقی نیفتاده است. وی ادامه داد: آقای رئیسجمهور معنای مورد نظر خودشان از اشتغال را بفرمایند. ای کاش ما یک و نیم میلیون نفر به شاغلان دو سال گذشته اضافه می کردیم. در چنین حالتی از دولتمردان ممنون میشدیم اما این اتفاق نیفتاده و صرفا با استناد و ارجاعات بدون پشتوانه اجتماعی نمیتوان و نباید چنین آمارهایی را ارائه داد.
تحریمها باقی است
یکی دیگر از محورهای کنفرانس خبری رئیسجمهور، برداشته شدن تحریمهای پس از برجام بود. حسن روحانی گفت: «من به ملت ایران میگویم که همه تحریمهای هستهای بعد از اجرایی شدن برجام در 27 دیماه سال گذشته برداشته شد. امروز در نفت و گاز تحریمی نداریم؛ در حمل و نقل، بیمه و مسائل بانکی با دولتها و بانکهای بزرگ دنیا رابطه عالی داریم، البته بانکهایی که سهام خصوصی دارند گاهی احتیاطهای بیش از حدی انجام میدهند.»
اما دیروز حریری، نایب رئیس اتاق مشترک ایران و چین با بیان اینکه هنوز تحریمها برداشته نشده است و کشور تحت تأثیر تحریمها قرار دارد، در جلسهای با حضور چینیها، گفت: زمانی میتوان گفت تحریمها برداشته شده که روابط بانکی تجار ایرانی با شرکتهای خارجی به صورت روان انجام شود. همچنین رئیس اتاق بازرگانی چین در واکنش به سخنان حسن روحانی که گفته بود، تحریمهای بانکی لغو شده است، از برقراری ارتباط بانکی ایران منحصراً با یکی دو بانک دنیا خبر داد و گفت: ما هنوز منتظر خبر خوش لغو تحریم بانکی هستیم.
وانگ یان گئو خاطرنشان کرد: ما منتظر هستیم تا این خبر خوب به ما هم اعلام شود و مشکلات بانکی برطرف گردد. در همین رابطه، آل اسحاق، عضو اتاق بازرگانی ایران درمورد دستاوردهای برجام با بیان اینکه در این مورد بایستی منصفانه قضاوت کرد، به تسنیم گفت: برجام زمینهای را ایجاد کرد که میتوانست منجر به جهشهای بزرگی برای کشور شود ولی این اتفاق تاکنون آن طور که باید و شاید رخ نداده است.
وی ادامه داد، امروز روابط بانکی بینالمللی کشور در حد بانکها کوچک انجام میشود و هنوز امکان گشایش اعتبار اسنادی بانکها بزرگ دنیا برای انواع کالاها وجود ندارد.
رکود مسکن در پسابرجام
یک کارشناس اقتصادی دیگر هم با اشاره به کسادی مسکن درپی کارشکنی طرف مقابل برجام، گفت: به دلیل بدعهدیهای طرف مقابل، منابع حاصل از فروش نفت در شرایط پسابرجام وارد کشور نشد و به همین دلیل بخش مسکن که متاثر و تاثیرگذار در اقتصاد ملی است رونق نگرفت. سعید آگشته در گفتوگو با ایسنا هر چند اظهار کرد که «برجام در افزایش صادرات نفت تاثیر داشت و بعد از این توافق، ایران توانست سهم خود را در اوپک به قبل از تحریمها برساند»، اما با بیان اینکه هم اکنون در رکود پسابرجامی قرار داریم، گفت: مهمترین علت این رکود، عدم بازگشت منابع حاصل از صادرات است که به عدم اصلاح ارتباط ایران با نظام بانکی بینالمللی مربوط میشود و نمیتوان زمان مشخصی برای اصلاح ارتباطات بانکی متصور شد. وی پیشبینی کرد: رکود فعلی در حوزههای عمرانی و معیشتی تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ ادامه خواهد داشت.
آگشته تاکید کرد: به اعتقاد من اگر پولهای بلوکه شده در ماههای اخیر به کشور برمیگشت باید تورم ایجاد میکرد اما کاهش ثبات و کاهش نرخ تورم نشان میدهد پول به چرخه اقتصادی کشور وارد نشده است.