حیلههای تازه غرب برای دور زدن خطوط قرمز ایران(خبر ویژه)
خبرهای متناقضی درباره حل شدن یا حل نشدن موارد اختلافی در مذاکرات هستهای منتشر شده است.
آسوشیتدپرس در این زمینه مدعی شد ایران و غرب درباره نحوه برداشته شدن تحریمها به توافق اولیه دست یافتهاند اما هیچ سند یا توضیحی ارائه نکرد.
آسوشیتدپرس در عین حال تصریح کرد: ایران خواستار لغو یکپارچه و فوری تحریمهاست، در حالی که قدرتهای غربی لغو تدریجی و گام به گام را ترجیح میدهند. دولت اوباما قادر نیست لغو فوری تحریمها را بپذیرد، زیرا با مانع کنگره رو به روست که تا 30 روز برای بررسی هرگونه توافق تا رد کامل آن وقت دارد.
سیانان نیز میگوید: «دو طرف در مورد متن مربوط به «کاهش» تحریمها به توافق اولیه دست پیدا کردهاند. یک مقام ارشد ایرانی گفت ما بسیاری از مشکلات را تاکنون حل کردهایم اما هنوز مسائلی در مورد موضوعات هستهای و همچنین تحریمها باید حل شود.»
سیانان افزود: یک منبع که به طور مستقیم در این مذاکرات حضور دارد گفت، دو طرف توافقی را اعلام میکنند مبنی بر اینکه تحریمها لغو خواهد شد. این کار به ایران امکان میدهد در داخل اعلام کند به لغو فوری تحریمها دست پیدا کرده است. اما تحریمها فقط در طول زمان برداشته میشود و زمانی که ایران به تعهدات مختلف خود عمل کند(!)
والاستریت ژورنال دیگر رسانه آمریکایی نیز نوشت: برخی پیشرفتها در مذاکرات از جمله درباره روند کاهش تحریمها حاصل شده است. آیتالله خامنهای رهبر عالی ایران در سخنرانیهای خود به طور علنی لغو همه تحریمهای اقتصادی و مالی علیه ایران را بلافاصله پس از امضای توافق خواستار شده بود. اما مذاکره کنندههای ایرانی در وین با رویکرد مرحلهبندی روند کاهش تحریمها موافقت کردهاند. براساس این روند در صورتی که ایران گامهای اساسی در جهت کاهش برنامه هستهایاش بردارد، تحریمها کاهش خواهند یافت. این گامها شامل توقف فعالیت سانتریفیوژها، کاهش ذخایر اورانیوم کشور وتغییر کاربری راکتور آب سنگین اراک است.
رهبر انقلاب فرمودند؛ با توجه به بیاعتمادی به غرب، همه تحریمها باید روز توافق برداشته شود.
در همین حال لسآنجلس تایمز مینویسد: دیپلماتها در مورد فرآیند از سرگیری تحریمهای تعلیق شده ایران در صورتی که این کشور به تعهدات خود پایبند نماند نیز به توافق احتمالی دست یافتهاند. مقامات آمریکایی امکان برگشتپذیری تحریمها را ضروری میدانند و همواره تلاش کردهاند اجازه ندهند تعداد معدودی از کشورها مانع اجرای آن شوند.
اما خبرگزاری رویتر گزارش داد: اختلافها درباره مسئله تحریمها به قوت خود باقی است. ایران و غرب در ماراتن مذاکرات هستهای درباره کاهش تحریمها در آینده به پیشرفتهایی رسیدند اما اختلاف بر سر مسائلی از جمله لغو تحریمهای سازمان ملل متحد و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته همچنان پا برجاست.
رویتر افزود: اما علاوه بر تحریمها و ساز و کارهای نظارتی در آینده، مسائل مورد اختلاف دیگری وجود دارد. یکی از این مسائل، تحقیقات متوقف شده آژانس درباره ابعاد نظامی احتمالی فعالیتهای هستهای ایران در گذشته است. مسئله دیگر، درخواست ایران برای ادامه تحقیقات و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفتهایست که اورانیوم را برای استفاده به عنوان سوخت در نیروگاههای هستهای پالایش میکند.
رویتر همچنین مدعی شد درباره انتقال 9 هزار کیلوگرم اورانیوم غنی شده ایران به خارج کشور احتمال توافق وجود دارد، هر چند که ایران پیشاز این بااین پیشنهاد مخالفت کرده است.
در خصوص مسئله پیامدی، دیپلماتهای غربی اعلام کردند خواهان اقرار علنی درباره تحقیقات ایران برای ساخت کلاهک هستهای نیستند اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید از ابعاد کامل فعالیت هستهای ایران در گذشته به عنوان مبنای معتبری برای نظارت در آینده مطلع باشد.
شبکه المیادین نیز گزارش داد: هیچ نشانهای از امکان امضای توافقنامه نهایی هستهای بین ایران و گروه پنج به علاوه یک تا هفتم این ماه (ژوئیه) وجود ندارد و جزئیات لغو تحریمها حل نشده است.
از سوی دیگر خبرگزاری ایتارتاس به نقل از یک منبع دیپلماتیک در وین نوشت: حداکثر چارچوب زمانی برای اجرای برخی بندهای موافقتنامه هستهای بین ایران و شش قدرت جهان (پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به اضافه آلمان) 25 سال خواهد بود. این موافقتنامه که زمینهساز لغو تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران خواهد بود در مورد اکثر بندها به مدت 10 سال اجرا خواهد شد.
یادآور میشود لغو تحریمها در روز توافق، تأکید بر محدودیتهای زیر 10 سال، تداوم تحقیق و توسعه و ساخت و سازها، موکول نکردن لغو تحریمها به بعد از انجام تعهدات ایران، ممنوعیت بازرسیهای غیر متعارف از جمله از مراکز نظامی و مصاحبه با دانشمندان و موکول نکردن اقدامات توافق و لغو تحریمها به آژانس، از جمله خط قرمزهای جمهوری اسلامی است که از سوی رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده است.
در مقابل غرب درصدد است با استفاده از شگردهایی مانند چند مرحلهای کردن توافق و ارجاع لغو تحریمها به مرحله، (حداقل 6 ماه بعد از انجام تعهدات)، تعلیق کوتاه مدت و 6 ماهه تحریمها و نیاز به تمدید هر 6 ماه یکبار تحریمها به نحوی که ریسک سرمایهگذاران خارجی را بالا ببرد، مشروط کردن لغو تحریمها به برخی بازرسیهای غیرمتعارف آژانس و بازسازی سناریوی PMD، دادن اجازه غنیسازی با 5 هزار سانتریفیوژ و در عین حال گذاشتن سقف 300 کیلوگرمی برای ذخایر 3/5 درصد ایرانی در حالی که ایران هم اکنون نزدیک به 10 تن اورانیوم 3/5 درصد دارد، نگارش مبهم و پر پیچ و خم یک متن 80 صفحهای و...، عملاً خطوط قرمز ایران را دور بزند.
شایان ذکر است سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه در گفتوگو با برنامه نگاه یک تأکید کرد: بحث اصل همزمانی تحریمها هنوز حل نشده و موضوع تحقیق و توسعه نیز مورد اختلاف است.
به گفته وی در روز توافق باید تمامی تحریمهای آمریکا و اروپا و شورای امنیت لغو یا متوقف شود و اگر به خواسته خود نرسیم، ترجیح میدهیم دست خالی به تهران باز گردیم.