دلایل عدم استجابت دعا(پرسش و پاسخ)
پرسش:
چرا دعاها و خواسته‌های برخی افراد در مقام راز و نیاز و مناجات با خدا به مقصد اجابت نمی‌رسد؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال ضمن تاکید بر دستورات شارع مقدس در خصوص دعا برای رفع حوائج و گرفتاری‌ها به سه مورد از دلایل عدم استجابت دعا شامل: 1- مخالفت با حکمت خداوند 2- دعای بدون پشتوانه عملی 3- ضعف اعتقادی اشاره کردیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
4- دریافت اجر بیشتر
گاهی نیز تاخیر اجابت یا عدم استجابت، موجب دریافت اجر و پاداش بیشتری برای دعاکننده است. به عبارت دیگر، زود مستجاب نشدن دعا باعث راز و نیاز و ارتباط بیشتر دعاکننده با خالق خود می‌شود و بدین وسیله به جای دریافت هدیه‌ای مادی و زودگذر، رشته پیوند خود را با خالق خود محکم‌تر می‌کند و به سرمایه معنوی بیشتری دست می‌یابد. علی(ع) در این زمینه می‌فرمایند:
«گاه می‌شود که اجابت به تاخیر می‌افتد تا اجر و پاداش و عطای درخواست‌کننده بیشتر شود.» (نهج‌البلاغه، نامه 31)
5- رسیدن به خواسته بهتر
خالق مهربان از مصلحت و منفعت بنده خود به خوبی آگاه است. از همین‌رو، گاهی به جای برآوردن خواسته بنده مومن‌اش، نخواسته‌ای که به مراتب برای او گواراتر و بهتر از خواسته اوست، به او ارزانی می‌دارد و یا اساسا خواسته او برخلاف مصلحت اوست و نرسیدن به آن، برای او بس مفیدتر از رسیدن به آن است و گاه می‌شود که درخواست می‌کنی اما اجابت نمی‌گردد، در حالی که بهتر از آن به زودی و یا در موعد مقرری به تو عنایت خواهد شد و یا اینکه به خاطر چیز بهتری این خواسته‌ات برآورده نمی‌شود، زیرا چه بسا چیزی را می‌خواهی که اگر به تو داده شود، دین تو آسیب می‌بیند. (همان)
در پایان دلایل فوق علی(ع) در نصیحتی مشفقانه از همگان می‌خواهد به جای دعا برای بدست آوردن متاع زودگذر دنیا، کالای ماندگار اخروی را مطالبه کنند، چرا که «آنچه را نپاید، دلبستگی را نشاید» باید خواسته تو چیزی باشد که جمال و زیبایی‌اش برایت باقی بماند و پیامد منفی و بدش از تو رخت بندد. مال برای تو باقی نمی‌ماند و تو نیز برای آن باقی نخواهی ماند. پسرم! بدان که تو برای آخرت آفریده شده‌ای نه برای دنیا، برای فنا (ی از این دنیا) و نه بقا (در این دنیا) (همان).
چرا دعاها و خواسته‌های برخی افراد در مقام راز و نیاز و مناجات با خدا به مقصد اجابت نمی‌رسد؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال ضمن تاکید بر دستورات شارع مقدس در خصوص دعا برای رفع حوائج و گرفتاری‌ها به سه مورد از دلایل عدم استجابت دعا شامل: 1- مخالفت با حکمت خداوند 2- دعای بدون پشتوانه عملی 3- ضعف اعتقادی اشاره کردیم. اینک در بخش پایانی دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
4- دریافت اجر بیشتر
گاهی نیز تاخیر اجابت یا عدم استجابت، موجب دریافت اجر و پاداش بیشتری برای دعاکننده است. به عبارت دیگر، زود مستجاب نشدن دعا باعث راز و نیاز و ارتباط بیشتر دعاکننده با خالق خود می‌شود و بدین وسیله به جای دریافت هدیه‌ای مادی و زودگذر، رشته پیوند خود را با خالق خود محکم‌تر می‌کند و به سرمایه معنوی بیشتری دست می‌یابد. علی(ع) در این زمینه می‌فرمایند:
«گاه می‌شود که اجابت به تاخیر می‌افتد تا اجر و پاداش و عطای درخواست‌کننده بیشتر شود.» (نهج‌البلاغه، نامه 31)
5- رسیدن به خواسته بهتر
خالق مهربان از مصلحت و منفعت بنده خود به خوبی آگاه است. از همین‌رو، گاهی به جای برآوردن خواسته بنده مومن‌اش، نخواسته‌ای که به مراتب برای او گواراتر و بهتر از خواسته اوست، به او ارزانی می‌دارد و یا اساسا خواسته او برخلاف مصلحت اوست و نرسیدن به آن، برای او بس مفیدتر از رسیدن به آن است و گاه می‌شود که درخواست می‌کنی اما اجابت نمی‌گردد، در حالی که بهتر از آن به زودی و یا در موعد مقرری به تو عنایت خواهد شد و یا اینکه به خاطر چیز بهتری این خواسته‌ات برآورده نمی‌شود، زیرا چه بسا چیزی را می‌خواهی که اگر به تو داده شود، دین تو آسیب می‌بیند. (همان)
در پایان دلایل فوق علی(ع) در نصیحتی مشفقانه از همگان می‌خواهد به جای دعا برای بدست آوردن متاع زودگذر دنیا، کالای ماندگار اخروی را مطالبه کنند، چرا که «آنچه را نپاید، دلبستگی را نشاید» باید خواسته تو چیزی باشد که جمال و زیبایی‌اش برایت باقی بماند و پیامد منفی و بدش از تو رخت بندد. مال برای تو باقی نمی‌ماند و تو نیز برای آن باقی نخواهی ماند. پسرم! بدان که تو برای آخرت آفریده شده‌ای نه برای دنیا، برای فنا (ی از این دنیا) و نه بقا (در این دنیا) (همان).