به گزارش مهر، چند روز پیش اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در مراسم آغاز عملیات اجرایی پالایشگاه‌های میعانات گازی سیراف اعلام کرد که علاوه بر بهبود رتبه اقتصادی ایران در دنیا، قدرت خرید مردم و تولید ناخالص هم افزایش یافته است.
او به این نکته اشاره کرد که اقتصاد نباید به حالت سنتی اداره شود و باید راهکارهای مدرنی را برای اقتصاد ایران با جایگاه فعلی‌اش در دنیا، برگزید. اما همین ادعای معاون اول رئیس‌جمهور کافی بود تا مردم برای این نکات حرف داشته باشند و بخشی از آن را «عوام‌فریبی» بدانند.
در این میان، اگرچه دولت از ابتدای روی کار آمدنش، سیاست کنترل تورم را به جای رونق‌دهی به اقتصاد برگزید، اما با روند کاهشی تورم، مردم افزایش قدرت خرید خود را نسبت به دولت گذشته، احساس نکردند و همین امر کافی بود تا وقتی صحبت معاون اول رئیس‌جمهور را بشنوند، چندان به مذاقشان خوشایند نیاید و یادی از صحبت‌های محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت دهم کنند که گفته بود گوجه فرنگی در محله ما ارزان است.
اما به هر حال، گشت و گذاری هم در بازار اگرچه نشانگر این است که قیمت‌ها حداقل نسبت به گذشته افزایش یافته‌اند اما سایه سنگین گرانی بنزین و آب و برق در دولت یازدهم، بر قیمت‌ها دیده می‌شود و همین کافی بود تا وقتی قیمت بنزین از سوی دولت افزایش یابد، سایر کالاها هم به تبع آن گران شوند. حتی گزارش‌های بانک مرکزی هم این را به خوبی نشان می‌دهد.
آخرین گزارش بانک مرکزی از گرانی و ارزانی کالاها که دهم خردادماه منتشر شد و وضعیت قیمت کالاها در هفته منتهی به هشتم خرداد ماه سال جاری را با هفته مشابه سال قبل یعنی خرداد ماه سال 93 مقایسه می‌کند، نشان می‌دهد قیمت 8 گروه مواد غذایی نسبت به هفته مشابه سال قبل افزایش یافته است.
این گزارش می‌گوید؛ بهای تخم‌مرغ در هفته اول خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل، 6/3 درصد افزایش داشته، ضمن اینکه برخی اقلام حبوبات نیز بین 0/3 درصد تا 9/5 درصد افزایش را تجربه کرده است. در میان میوه‌ها هم، به جز طالبی و موز که به ترتیب 0/7 درصد و 0/9 درصد کاهش را تجربه کرده‌اند، سایر اقلام از 0/4 درصد تا 21/9 درصد افزایش قیمت داشته‌اند، همچنین قیمت سیب‌زمینی معادل 0/7 درصد و لوبیا سبز 3/4 درصد افزایش داشته است.
به طور کلی، قیمت روغن نباتی جامد هم معادل 1/5درصد افزایش را نشان می‌دهد. قیمت لبنیات نسبت به هفته مشابه سال قبل 14/1 درصد، تخم‌مرغ 22/8 درصد، حبوبات 14/6 درصد، میوه‌های تازه 85 درصد، سبزی‌های تازه 7 درصد، گوشت قرمز 7/3 درصد، قند و شکر 4/5 درصد، چای 8/1 درصد و روغن نباتی نیز 0/6 درصد افزایش قیمت داشته است؛ بنابراین حتی آمارهای بانک مرکزی هم ادعای معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر افزایش قدرت خرید مردم را رد می‌کند.
اما شاید نبض اصلی اقتصاد ایران به دست مردمی باشد که روزهایشان را برای تامین مایحتاجشان، به خرید از مغازه‌ها و فروشگاه‌ها می‌گذرانند. کارمندان و کارگرانی که سطح درآمدشان ثابت است و از این بابت شاید بیشترین لطمه را بخورند اما این تمام داستان نیست، چرا که کاسبان و فروشندگان هم که به اصطلاح، نان به نرخ روز می‌خورند و کالاهایشان را بسته به شرایط بازار و دخل و خرجشان، قیمت‌گذاری می‌کنند هم می‌گویند که قدرت خریدشان پایین آمده، درآمدشان دیگر همچون گذشته نیست و مشتریان پروپاقرصی ندارند بلکه بیشتر خریدارانشان کسانی هستند که یا از سر اجبار مجبور به خریدند و یا واقعا کسب و کارهایی دارند که پول خوبی برایشان تامین کرده است.
یک خانم معلم که پس از تعطیلی مدرسه برای خرید میوه به میدان میوه و تره‌بار مراجعه کرده، در گفت‌وگو با مهر می‌گوید: حداقل من تصور نمی‌کنم که قدرت خرید مردم افزایش یافته باشد، چرا که اجناس و کالاهایی که مردم روزمره با آنها سروکار دارند، همه با افزایش قیمت مواجه شده است. شما خودتان اگر به خریدهایتان در سال قبل و امسال توجه کنید، می‌بینید که اگر با 20 هزار تومان می‌توانستند در سال گذشته، حداقل سه- چهار نوع میوه با وزن یک تا یک و نیم کیلوگرم خرید کنید اما امسال باید بابت همین میزان حداقل 35 تا 40 هزار تومان پول بدهید.
او می‌افزاید: همه موضوع که این خرید میوه نیست؛ پوشاک، نان، گوشت و مرغ، برنج، مایحتاج لوازم‌التحریر بچه مدرسه‌ای‌ها و سایر هزینه‌های سربار همچون گرانی آب و برق و گاز و شارژ ساختمان، بر حقوق یک کارمند تحمیل می‌شود، اجناس هم که گران است، چطور قدرت خرید مردم می‌تواند افزایش یابد.
از سوی دیگر، فردی که شغل خود را کارمند دولت معرفی می‌کند و برای خرید یک میز تحریر برای فرزندش به بازار مراجعه کرده، می‌گوید: قدرت خرید به شدت پایین آمده است. این را از رکود بازار به خوبی می‌توان فهمید. وقتی مغازه‌داران برای فروش کالاهایشان التماس مشتری می‌کنند و حاضرند که از سود خود بکاهند، یعنی قدرت خریدی در بازار وجود ندارد و پولی نیست که بخواهد خرج شود؛ بنابراین باید کمی در ادعای معاون اول رئیس‌جمهور شک کرد.
او می‌گوید: شاید باید از محله معاون اول رئیس‌جمهور خرید کنیم تا شاید بتوانیم با پول اندکی که در جیب داریم، قدرت خرید بالایی داشته باشیم، اگرچه فکر نمی‌کنم که محله ایشان هم این روزها اجناس را ارزان بفروشند. همه جا قیمت‌ها یکسان شده و فرقی نمی‌کند که کجا است. همه می‌خواهند هزینه‌های جانبی زندگی‌شان را از جیب همدیگر تامین کنند. بنابراین میوه گران است، نان گران است، گوشت و مرغ گران است و سایر فروشندگان کالاها هم وقتی این گرانی را در اقلام مصرفی می‌بینند، حتما اقلام خود را هم گران می‌فروشند، پس قدرت خریدی برای یک کارمند عادی که حقوق ثابتی دارد، باقی نمی‌ماند.
در این میان، یکی از کسبه بازار هم در این رابطه می‌گوید: قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است. معمولا در سال‌های گذشته، این فصل از سال خریدهای مردم افزایش می‌یافت و مراجعاتشان به بازار بیشتر می‌شد اما اکنون به شدت مشتری کم است و مردم فقط سعی می‌کنند که کالاهای اساسی و مایحتاج روزانه‌شان را تامین کنند، کمتر برای نوسازی و تغییر و تحول در دکوراسیون منزلشان به بازار می‌آیند.
او می‌افزاید: ماه به ماه که می‌گذرد، امید داریم که بازار رونق گیرد و سیاست‌های دولتمردان بالاخره به نتیجه برسد و بازار اوضاع بهتری پیدا کند اما رکود همچنان ادامه دارد و همین امر سبب شده تا قدرت خرید پایین مردم هم نتواند بازار را رونق دهد. اما به هر حال دولت باید فکری برای این اوضاع بکند، چرا که تداوم آن چندان چشم‌انداز روشنی ندارد.
یکی از بنکداران مواد غذایی هم در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: واقعا خریداران عمده مواد خوراکی و کالاهای اساسی کم شده‌اند. کسی دیگر پول و نقدینگی ندارد که جنس بخرد و انبار کند، چرا که نمی‌داند واقعا مشتری برای جنسش وجود دارد یا خیر.
او با اشاره به اینکه بسیاری از مغازه‌دارها ساعات متمادی از روز را بیکار هستند، می‌گوید: خریداری برای کالاها وجود ندارد. به نظر نمی‌رسد که قدرت خرید مردم افزایش یافته باشد. بلکه به نظرم قدرت خرید کاهش هم داشته است؛ چرا که روز به روز از مشتریان ما کمتر می‌شود.
افزایش قیمت‌ها و نارضایتی مردم از این وضع نشان می‌دهد که مردم تحت فشار هزینه‌ها و افزایش قیمت‌ها هستند، لذا مشخص نیست که منظور معاون اول رئیس‌جمهور از جمله اعجاب‌آور افزایش قدرت خرید مردم که حتی در تناقض با آمارها هست نیز چه می‌باشد.