ویروسهایی که مرگبار شدند
یکی از پرسشهایی که اغلب ذهن مردم و پزشکان را مشغول میکند دلیل مرگبار بودن برخی از ویروسها در جهان است.
متخصصان تاکید دارند که برای پاسخ به این پرسش باید متوجه ساختار ویروسی شد. ویروس عاملی عفونی و میکروسکوپی است که از مواد ژنتیکی ساخته شده و میتواند در سلولهای زنده موجود در بدن میزبان تکثیر شود.
در سراسر جهان هزاران هزار ویروس منحصر بهفرد وجود دارند و همواره نیز احتمال شناسایی یک ویروس جدید هست. بسیاری از متخصصان معتقدند ویروسها از زمان گونههای نخست حیات در محیطزیست وجود داشتهاند و اکثر آنها به بدن انسان ضرر نمیرسانند و در حقیقت به حفظ تعادل اکوسیستم کمک میکند.
پزشکان در پاسخ به این پرسش که چرا برخی ویروسها برای انسان تا این حد کشنده هستند، استدلال میکنند که این موضوع با نوع تعامل بشر با طبیعت مرتبط است. گاهی اوقات بشر نامغایرتهای زیستشناختی بوجود میآورد و در نتیجه ویروس از محل طبیعی خود به موقعیتی جدید منتقل میشود که به آن تعلق ندارد. برخی از گونههای جدیدتر ویروسها میتوانند محصول جانبی تمامی جابهجایی زیست شناختی باشند.
از زمانهای دور، تعامل طبیعی انسان با طبیعت و یکدیگر موجب شده افراد به ویروسها مبتلا شوند. در صورتی که به نیازهای اساسی زندگی یعنی آب و غذا توجه شود مشاهده میشود که این دو عامل شایعترین روش ورود عوامل عفونی به بدن هستند. در طول سالها به خصوص در قرن بیستم، شاهد آسیبهای ناشی از ویروسهایی چون فلج اطفال، سرخک و آنفلوآنزای اسپانیایی بودهایم که در مجموع بیش از 20 میلیون قربانی بر جای گذاشتهاند. بسیاری از این ویروسها به دلیل رشد سریع شهرها، افزایش سفرها و دانش ابتدایی از شیوه انتقال ویروسی ظهور پیدا کردهاند.
هر چند در حالی که برای برخی ویروسهای مرگبار شیوه کنترلی ارائه شده اما برخی دیگر از آنها تهدید جدی برای سلامت به حساب میآیند و نمونههایی از این ویروسهای خطرناک عبارتند از:
ابولا: سرعت شیوع مرگبار این ویروس طی یک ماه اخیر در غرب آفریقا که مرگ بیش از یکهزار و 427 نفر را به همراه داشته هنوز کاهش نیافته است. ویروس ابولا از حیوانات وحشی به انسان منتقل میشود و از طریق تماس با ترشحات بدن در میان انسانها گسترش مییابد. علائم ویروس ابولا از دو تا 21 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر میشود و میتواند شامل سردرد، حالت تهوع، استفراغ، تب بالا، ضعف و درد مفاصل شود. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت تاکنون درمان قطعی برای این بیماری معرفی نشده است.
سیاه زخم: اگر چه عامل سیاهزخم ویروس نیست، اما علائم سیاهزخم از یک روز تا دو ماه روی بدن ظاهر میشود و براساس نوع عفونت متفاوت است.
سیاهزخم قادر است از طریق زخم، پوست را آلوده سازد، از طریق استنشاق سیستم تنفسی را آلوده کند یا با مصرف گوشت خام حیوان سیاه زخم وارد بدن میشود و ارتباط با فرد آلوده عامل انتقال بیماری نیست. برخی از آلودگیهای سیاهزخم با مصرف دوره 60 روزه آنتیبیوتیک بهبود مییابند.
ویروس ماربورگ: این ویروس اولین بار در سال 1967 میلادی شناسایی شد و عامل انتقال آن میمونهای آلوده در اوگاندا بودند. این ویروس عامل بیماری به شدت کشنده و شدیدی است که از خانواده ویروس ابولا به حساب میآید. علائم این بیماری به سرعت ظاهر میشود و شامل سردرد شدید و خستگی است. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون، بافت، ترشحات بدن فرد یا حیوان آلوده منتقل میشود و تاکنون درمانی برای آن ارائه نشده است.
هانتاویروس: افراد از طریق تماس با مدفوع، بزاق یا ادرار جوندگان آلوده یا استنشاق ویروس از مدفوع جونده به این ویروس آلوده میشوند. ریشه این بیماری در آسیا است اما انواع مختلف آن در کشورهای دیگر از جمله آمریکا و کانادا مشاهده شده است. در حالی که موارد ابتلای انسانی به این ویروس نسبتا نادر است اما در صورت ابتلا میتواند کشنده باشد.
اچآیوی: ویروس اچآیوی در سراسر جهان 35 میلیون مبتلا بر جای گذاشته است و با وجودی که اقدامات خوبی برای افزایش طول عمر مبتلایان به ایدز انجام گرفته اما این بیماری درمان قطعی ندارد.