علی قاسمی- زهیر قاسمی
نامگذاری‌هایی که به عنوان شعار سال، به زعم عده‌ای امری زینتی به نظر می‌آمد، لیکن گذر زمان و طرح نیازسنجی با موضوعات اساسی کشور نشان داد؛ که اینگونه نبوده و رهبر حکیم انقلاب فراتر از نام گذاردن و متبرک کردن سال به شعاری خاص اهدافی بس والاتر،  با دورنمایی راهبردی، جهت دهی به مسیر رشد و تعالی کشور را در ذهن داشته اند. از این رو اکنون20سال از نامگذاری سال ‌ها به اسامی متنوع از سوی مقام معظم رهبری می‌گذرد و این امر بیانگر این موضوع است که  معظم له در طی سال‌های اخیر؛ همواره یک راهبرد کلان را به‌عنوان شعار سال مطرح نموده و بر اساس آن نیز مبنای حرکت نظام، دولت و مردم را اعلام می‌نمایند. در واقع بنابر اظهارات برخی از کارشناسان کشور، فلسفه‌ این کار جلب توجه مسئولین و مردم به یک ارزش خاص و همین‌طور در نقطه‌‌ مقابل آن به یک مشکل است. بر این اساس رهبر فرزانه انقلاب با اطلاعات و گزارش‌هایی که از سراسر کشور دریافت می‌کند، و بررسی برخی پارامترهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، دینی و فرهنگی، مردم و مسئولین را به یک موضوع مهم و کلان توجه می‌دهند.
از این رو می‌توان گفت که نام‌گذاری سال‌‌ها از سوی رهبر معظم انقلاب، معلول شرایط زمانی و موقعیت منطقه‌ای و جهانی است و بر اساس نیاز سنجی علمی و ضرورت‌های جامعه شناختی  صورت می‌گیرد و با توجه به مرور این نامگذاری ‌ها به نظر می‌رسد  شعار هر سال از سال ۱۳۸۲ به بعد، ارتباط مستقیمی با دولتمردان و مسئولین کشور پیدا کرده و در مسیر  اسناد بالا دستی نظام شامل سند چشم انداز، برنامه توسعه پنجم و الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت می‌باشد، به نحوی که با تعیین نام برای این سال‌ها، در واقع بر توقعات مردم از مسئولین و پاسخگویی دولتمردان تاکید داشته‌است. از این منظر سنت حسنه اعلام شعار سال توسط رهبر فرزانه انقلاب، فرصت مناسبی است تا مسئولان و کارشناسان مراکز فکری و مطالعاتی بر اساس رهنمودهای معظم‌له، امکانات و ظرفیت‌های موجود را شناسایی و در راستای تحقق شعارها، اهداف و آرمان‌های نظام گام بردارند.
 از این رو در  نگاه کارشناسانه به شعار سال جدید که به عنوان راهبرد سال 93 قابل ارزیابی می‌باشد؛‌ با این نکته روبرو هستیم که این شعار  در دو بعد اقتصادی و فرهنگی تکالیف و مسئولیت‌های بسیاری را بر مردم و مسئولین از ابتدای سال جاری  ایجاد نموده است. چرا که تحقق شعار سال نیز نیازمند اراده و  عزم ملی همه آحاد مردم و مسئولین می‌باشد  که این مهم نیز در نامگذاری سال جدید توسط رهبری، با عزم ملی و مدیریت جهادی زیبنده شده است تا این نامگذاری، از شعار به شعور در صحنه عمل تبدیل گردد. لذا رهبر فرزانه انقلاب در خصوص نامگذاری‌های هر سال بر این اعتقاد هستند که: «شعارهاي هر سال، نمايشي و تشريفاتي نيست و طبعاً همه مشكلات را هم حل نمي‌كند بلكه انگشت اشاره‌اي است كه راه و روش را نشان مي‌دهد». لذا این نامگذاری ‌ها می‌بایست شاخص حرکت  مسئولین در سال جاری قرار گیرد و دغدغه همه مسئولین و دولتمردان برای تحقق شعار سال معطوف گردد.
از این منظر با عنایت به  اهمیت شاخص سازی ضرورت‌های کلان نظام از سوی رهبری، به مقوله اقتصاد بعنوان یک امر مهم و  اساسی در این نامگذاری ‌ها می‌توان اشاره کرد؛ چرا که مروری بر رهیافت‌های مقام معظم رهبری و شعارهای انتخاب شده در سال‌های اخیر نمایانگر این مطلب است که رهبر معظم نقلاب؛ با توجه به شأن و جایگاه ولی‌فقیه در نظام اسلامی و اصول مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، کوشیده‌اند تا مبتنی بر ضرورت‌های نظام در هر سال، ظرفیت‌‌ها و توانمندی‌های مادی و معنوی کشور را به‌طور ویژه در راستای یکی از ضروری‌ترین نیازهای کشور به‌کار گیرند. لذا معظم  له از سال‌‌ها قبل، زمینه و بستر  فعالیت‌های اقتصادی در کشور را طراحی کرده و طی چند سال گذشته  در شرایطی که دشمنان نظام اسلامی به حساب خود، تحریم‌های فلج کننده  و استمرار آن را دنبال می ­نمایند، بسترسازی اقتصادی را در اولویت فعالیت‌های دولتمردان، مورد توجه و تاکید قرار داده و تاکید به توان داخلی  و نگاه به استعدادهای درونی را بیش از گذشته مطرح می‌نمایند.
در واقع رهبر فرزانه انقلاب با رویکرد "اقتصادی" در نامگذاری سال جدید، برای چندمین سال پیاپی بر  ضرورت توجه به مسائل اقتصادی کشور و رفع دغدغه‌های معیشتی مردم، این رویکرد را بعنوان  یک ضرورت اساسی در نظام اسلامی  مطرح نموده اند. از این رو عنصر اقتصاد در نامگذاری سال 93  استمرار حماسه اقتصادی و دیگر راهبردهایی است که باعناوینی همچون اصلاح الگوی مصرف، همت مضاعف، کار مضاف، جهاد اقتصادی و تولید ملی  در مسیر  رفع دغدغه‌های اقتصادی کشور و ناکامی دشمن در عرصه تحریم‌های اقتصادی و تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قلمداد می‌گردد.   
از نگاهی دیگر علاوه بر اینکه نامگذاری سال‌ها  " انگشت اشاره " و یا شاخص سازی سیاست‌های اساسی کشور در راهبرد کلی سال است، به آثار  معنوی و روان شناختی این نامگذاری ‌ها برای هر سال نیز می‌توان اشاره نمود. موضوعی که مهم‌تر از نتایج و  تاثیرات مادی این نامگذاری ‌ها می‌باشد. برای مثال در سال همت مضاعف، کار مضاعف روحیه "پرکاری و بهره وری" در همه سطوح ملت ایران شکل گرفت.  توجه به مقوله "تولید ملی؛ حمایت از کار و سرمایه ایرانی"  که از نظر روانشناختی تا حد قابل قبولی توانست مطالبه عمومی برای خرید کالای ایرانی را به عنوان حمایت از سرمایه ایرانی به ارمغان آورد. از سویی دیگر تاکید بر " اصلاح الگوی مصرف" نیز نگاه اصلاح گرایانه در رفتارهای مصرفی مردم و حتی مسئولین را ایجاد نمود. همچنین تاکید بر  " روحیه‌ای جهادی و حماسه­ " بعنوان دو کلید واژه اساسی در مطالبات عمومی ملت ایران  قرار گرفت؛ به گونه‌ای که مردم در عرصه‌های مختلف عنوان می‌نمایند که ما در مسیر انقلاب و آرمان‌های امام و رهبری و عبور از تحریم ‌ها کوتاه نخواهیم آمد و تنها خواسته ما حرکت جهادی مسئولین در مسیر رفع دغدغه‌های اقتصادی مردم است  که این نوع رفتار، برآمده از اعتقاد و باور ملت ایران به شاخص‌هایی است که رهبرشان تحت عناوینی همچون جهاد اقتصادی، حماسه اقتصادی، مدیریت جهادی، اقتصاد مقاومتی و ... مواردی دیگر مطرح نموده‌اند و این شاخص سازی ‌ها باعث مطالبه عمومی شدن این خواسته ‌ها از مسئولین شده است.
البته برخی از این نامگذاری ‌ها نیز با «بی مهری» و یا «دیرفهمی» عده‌ای از مسئولین همراه بوده است و این مسئله نیز کم توجهی‌هایی را به دنبال داشته که عملاً نتیجه لازم از شعار سال  به دست نیامده است. چرا که در روندتحقق شعار هر سال، نیازمند تعیین خط مشی بلند مدت در عملکرد مسئولین می‌باشیم که طی آن، این اصل و راهبرد، به یک شعار تغییر ماهیت ندهد.
 همان گونه که در سال 92 با شعار  "حماسه سیاسی؛ حماسه اقتصادی"  تحقق حماسه سیاسی از سوی ملت بصیر ایران، در انتخابات ریاست جمهوری و راهپیمایی 22 بهمن، خاری در چشم دشمنان نظام اسلامی شد؛ لیکن برخی از مسئولین در اصلی و فرعی کردن اقدامات خود کوتاهی نموده و پس از خلق حماسه سیاسی توسط مردم، حماسه اقتصادی،‌ مورد بی توجهی مسئولین قرار گرفت.
 از این رو "رویکرد اقتصادی در شعار امسال" می‌تواند با توجه مسئولین و دولتمردان و  بخش زیادی از توان همه وزارتخانه ‌ها و همچنین بخش خصوصی، بی مهری  سال گذشته به شاخص اقتصاد را برطرف نموده و با خلق حماسه‌ای اقتصادی از جنس مدیریت جهادی، اجرایی شدن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را نیز به ارمغان  آورد. برهمین اساس لازمه دستیابی به این مهم در کشور، خیزش وحرکتی عمیق ازسوی مسئولان و همه آحاد جامعه می‌باشد؛ لذا می‌بایست همگی نامگذاری هر سال را که به صورت سنتی حسنه تبدیل شده و مردم هر ساله در ابتدای سال بعد از تبریک سال نو، منتظر اعلام نام سال جدید از زبان رهبرشان می‌باشند، را یک ضرورت دانسته و فعالیت‌های خود را در راستای ایصال به این اصل مهم برنامه‌ریزی نماییم و برای دستیابی به این امر فرهنگ ساز وحیاتی اقدام نماییم.
از این منظر با  توجه به  فضای سیاسی کشور  که هم اکنون متأثر از  تحرکات دیپلماتیک دستگاه خارجه  است و به‌طور طبیعی جهت‌گیری عمده فعالان سیاسی کشور برای کسب موفقیت در این حوزه متمرکز شده و موضوع مذاکرات فی مابین ایران و گروه 1+5  نقل محافل سیاسی کشور شده است؛‌ لذا فارغ از بحث ‌چرایی؛ چگونگی و ارزیابی مثبت و منفی این موج سیاسی در کشور، موضوعی که بیش از گذشته نیازمند تذکر و یادآوری به مسئولین و دولتمردان کشور می‌باشد؛ یادآوری به راهبرد کلی سال و رفع دغدغه اصلی جامعه یعنی توجه به دو عنصر  اقتصاد و فرهنگ کشور است. لذا هم اکنون با وجود همه فعالیت‌های ارزشمند دولتمردان، آنچه نباید از یاد برود؛ ‌توجه به رویکرد اقتصادی و فرهنگی در رفع نابسامانی‌های اقتصادی و فرهنگی جامعه است.  چرا که  توجه یک سویه به امورات کشور، می‌تواند به دل‌مشغولی‌هایی منجر شود که توجه مجریان و مسئولان امر، کمتر به سمت نیاز‌ها و مسائل اساسی کشور سوق پیدا کنند؛ بر همین اساس حرکت در مسیر تحقق شعار سال از سوی مردم  با عزم ملی و از سوی مسئولین با مدیریت جهادی، می‌تواند در پاسخ به تهدیدات و تحریم‌های دشمن و همچنین همگرایی ملت و دولت مثمر ثمر  باشد و سبب خواهد شد که نیازهای اقتصادی و  اساسی کشور تحت‌الشعاع تحرکات سیاسی قرار نگیرد.
برهمین اساس به نظر می‌رسد مقام معظم رهبری با همین نگاه، در نامگذاری سال جدید ضمن تاکید بر  عنصر فرهنگ باز هم بر عنصر  اقتصاد تاکید نمودند؛ چرا که به تعبیر معظم له در میدان مبارزه اقتصادی حریفی داریم که می‌خواهد با همه هجمه‌های روانی و اقتصادی خود به چرخه‌های اقتصاد و موجودیت کشور ضربه بزند. از این رو ضروری است که همه مسئولین کشور  با حرکت مستمر در مسیر توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور، تحقق شعار سال را  ایجاد نمایند؛ چرا که تلاش‌ معمولی برای دستیابی به اهداف والای نظام اسلامی، پاسخگوی نیاز‌ها نبوده و مستلزم مدیریت جهادی و روحیه ­ای جهادگونه در این عرصه می‌باشد.