غرب در توافق ژنو حقوق بینالملل را نقض کرد (خبر ویژه)
«توافق ژنو به نحوی نوشته شده که هر یک از طرفین تفسیر خود را درباره حق یا عدم حق غنیسازی ایران بزنند اما بزرگترین مصالحه این بود که به ایران صریحاً حق غنیسازی داده نشد».
«توافق ژنو به نحوی نوشته شده که هر یک از طرفین تفسیر خود را درباره حق یا عدم حق غنیسازی ایران بزنند اما بزرگترین مصالحه این بود که به ایران صریحاً حق غنیسازی داده نشد».
مارک فیتزپاتریک از مدیران موسسه مطالعات راهبردی انگلیس ضمن انتشار این تحلیل نوشت: گرچه شانس حصول توافقنامه جامع بیش از 10 درصد نیست اما، دلایلی برای خوشبینی محتاطانه نسبت به توافقنامه موقت و شانس 80درصدی برای تمدید یک دوره ششماه دیگر وجود دارد.
وی با یادآوری این نکته که برنامه اقدام مشترک، توافقنامهای عالی برای قدرتهای غربی نیست و چندان حاوی مواردی نیست که آنها در جستوجویش بودند، به ذکر دلایل ششگانه خود درباره ارزش تمدید توافقنامه موقت میپردازد و مینویسد: این توافقنامه توانمندیهای هستهای ایران را محدود میکند.
ایران تولید اورانیوم 20 درصد غنیشده را متوقف کرد و به زودی شروع به از بین بردن ذخایر هگزافلوراید اورانیوم (یو اف 6) 20درصدی خود میکند.
وی ادامه میدهد: «بزرگترین مصالحه ایران این بود که به این کشور حق صریح غنیسازی داده نشد. طبق حقوق بینالملل، ایران از حق غنیسازی اورانیوم برای مصارف صلحآمیز برخوردار است. آمریکا، انگلیس و فرانسه تاکید دارند که معاهده منع اشاعه تسلیحات هستهای ضمن اذعان به «حق مسلم تولید انرژی هستهای»، این حق را شامل غنیسازی نمیداند. با استفاده از ترفند کلاسیک دیپلماتیک، یعنی تعبیر متفاوت هر طرف از قضیه، مساله حق غنیسازی فیصله یافت».
فیتز پاتریک همچنین خاطر نشان کرد: «این نگرانی که شاکله تحریمها نابود خواهد شد، به دو دلیل نابجاست. نخست آنکه، تحریمها هماکنون در معرض خطر نابودی قرار دارند. سختترین تحریمها مربوط به واداشتن خریداران نفت ایران از سوی آمریکا به کاهش خرید خود در هر ششماه بود اما، با این وجود، چین بزرگترین خریدار نفت ایران در طول ششماه آخر سال گذشته تنها 20 درصد میزان خرید خود را کاهش داد. چین به مرحلهای رسیده است که دیگر بیش از این خرید خود را کاهش نمیدهد. اگر آمریکا به عنوان طرف ناسازگار در مذاکرات مطرح شود، حمایت جهانی از تحریمها از بین خواهد رفت. دوم آنکه، آمریکا، انگلیس و سایر کشورها در تلاشند تا اطمینان دهند تحریمهای موجود پابرجاست. خزانهداری آمریکا رویال بانک اسکاتلند را به خاطر نقض تحریمها یکصد میلیون دلار جریمه کرد.»
وی با تأکید بر بدبینی نسبت به حصول توافقنامه جامع مینویسد: «مطالبات طرفین بسیار متفاوت است. غرب خواستار نابودی بیشتر سانتریفیوژهای ایران، تعطیلی تاسیسات فردو و راکتور آب سنگین اراک به مدت 20 تا 25 سال است. ایران درست میگوید که این توافقنامه به صراحت خواستار برچیدن نشده است. برخی جنجالهای هفته گذشته بر سر مساله برچیدن گیجکننده بود. برخلاف آنچه کاخسفید اعلام کرد، ایران تاکید میکند که توافقنامه موقت خواستار برچیدن چیزی نشده است. ایران درست میگوید اما، این قضیه مشابه ترفند مربوط به «حق غنیسازی» است که هر یک از طرفین میتواند طبق برداشت خود، آن را تفسیر کند.»
یادآور میشود چند روز پیش از امضای توافق ژنو، مجله تایم فاش کرده که آمریکا به دنبال «سر همبندی» در این توافق است به نحوی که ضمن عدم پذیرش حق غنیسازی ایران، طرفین بتوانند تعابیر دو پهلو و متفاوت از آن داشته باشند.