سرویس علمی/آموزشی -
تاکنون در هیچ نماز جماعتی دیده نشده که مردان و زنان، بدون وجود حائل و دوشادوش یکدیگر به ادای فریضه یومیه بپردازند، چون در غیراین صورت نماز ایشان، به یقین باطل خواهد بود. در این بین، همگان بر جنبه عبادی نماز واقفند؛ اما تنها نماز جزو عبادات محسوب نمی‌شود و «خدمت به خلق الله»، «کسب روزی حلال» یا حتی «دانش اندوزی» نیز از اقسام دیگر عبادات بشمار می‌روند.
اینکه چرا شریعت اسلام در عین تشویق مردم به شرکت در تجمعات عبادی، اصرار بر تفکیک دوجنس از یکدیگر دارد، مجالی دیگر می‌طلبد اما سفارش دین مبین به مراعات تفکیک در عبادتی جمعی همچون نماز، انسان خردمند را به فکر وا می‌دارد که آیا در سایر شئون اجتماعی – همچون اشتغال؛ تفریح؛ تحصیل و... - نیز نباید قائل به تفکیک دوجنس از یکدیگر بود؟!
در صورتی که نگرشی الهی – و نه صرفاً سکولار و تکنوکرات – به قضیه فوق داشته باشیم، قطعاً تفکیک را تأیید خواهیم نمود چراکه اصولاً اعمال جداسازی جنسیتی در اجتماع، نه تنها مورد رضای پرودگار خواهد بود بلکه رشد و راندمان اجتماعی را از جهت تمرکز افراد جامعه در نیل به اهداف متعالی و منحرف نکردن افکار به هواهای نفسانی، به حد قابل ملاحظه‌ای افزایش خواهد داد.
همان‌طور که از نظر گذشت، یکی از اقسام عبادات «تحصیل علم» است و از همین روست که دانش‌آموزان ایرانی، به تأثی از امر اسلام اصیل در تفکیک دوجنس از یکدیگر، در مدارس مخصوص و مجزای پسرانه یا دخترانه به تحصیل می‌پردازند.
مشکل از جایی آغاز می‌شود که دانش‌آموزان دختر و پسر، پس از گذراندن تحصیلات 12 ساله عمومی و به امید دانش‌اندوزی مضاعف، از مدارس منفک شده جنسیتی، راهی کلاس‌های مختلط دانشگاهی می‌شوند! جالب آنکه این تغییر فضای آموزشی از منفک به مختلط، درست در سنینی صورت می‌پذیرد که بیشترین غلبه احساسات بر عقل آدمی حادث شده و هیجانات سرکش دوران بلوغ و شور و نشاط جوانی بر انسان مستولی می‌گردد!
حال سوال اینجاست که آیا می‌توان در چنین فضای مختلط و صدالبته مسمومی، از دانشجویان آینده ساز ایرانی انتظار داشت که نگرشی عابدانه به تحصیل خود داشته و از یادگیری خود در جهت رشد مادی و معنوی بهره‌برداری کند؟! قطعاً پاسخ به این سوال، منفی خواهد بود.
از همین جهت است که اکثریت قریب به اتفاق مراجع عظام تقلید در پاسخ به استفتاء دانشجویان درخصوص تفکیک جنسیتی، از آن استقبال کرده و اجرای جداسازی را ضروری دانسته اند.
* حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی در این باره می‌فرمایند: «شک نیست که تفکیک جنسیتی دانشجویان هم به پیشرفت آنان کمک می‌کند و هم به سلامت اخلاقی آنان. وظیفه مسئولان و دانشجویان این است از چنین کاری بطور قطع استقبال کنند و آن را وظیفه شرعی خود بدانند.»
* حضرت آیت‌الله صافی گلپایگانی نیز در همین مورد اظهار داشته اند: «هزینه اجرای تفکیک جنسیتی هر چه هم سنگین باشد قابل تحمل است. طرح تفكیک جنسیتی كار ارزنده‌ای است كه باید در دانشگاه‌ها پیاده شود. حتی امروز در غرب به این نتیجه رسیده‌اند كه باید تفكیک جنسیتی در دانشگا‌ه‌ها پیاده شود.»
* حضرت آیت‌الله جوادی آملی در پاسخ به این استفتاء فرموده اند: «اجرای این طرح کار خوبی است و مدت هاست که این طرح قرار بود اجرایی شود اما به دلایل مختلف عقب افتاده است. کسی که با این قضیه مخالف است، با مباحث دینی مخالف است و نظر مراجع هم برایش تفاوتی ندارد، کسی که با ضروریات دین مخالفت کند با حرف مراجع نیز مخالفت خواهد کرد.»
* حضرت آیت‌الله نوری همدانی در این خصوص معتقدند: «جداسازی جنسیتی در مراکز آموزشی و دانشگاهی اقدام بسیار خوبی است و مقدمه فوائد و محسنات بسیاری خواهد بود.»
* حضرت آیت‌الله سبحانی نیز در این زمینه می‌فرمایند: «دانشگاه باید فقط برای کسب دانش و اخلاق باشد و از هر نوع مسائل دیگر به دور باشد، مسلماً اختلاط دو جنس آن هم در اوج جوانی با هدف مزبور سازگار نیست و تجربه نشان داده است محافل تک جنسیتی برای آموزش بسیار مستعدتر از مراکز مختلط است.»
* حضرت آیت‌الله علوی گرگانی هم در این باره بیان می‌کنند: «اختلاط زن و مرد نامحرم از نظر شرعی مذموم می‌باشد ولو آنکه منجر به حرام نشود، ولی اختلاط در مراکز آموزشی کار بسیار ناشایستی است که حتی جوامع غربی هم به این نتیجه رسیده‌اند که در مراکز آموزشی اختلاط آفت است؛ لذا بر مسئولان امر است که جهت نجات مراکز آموزشی از اختلاط جلوگیری کنند.»
* حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر فرزانه انقلاب اسلامی نیز در دیدار تیرماه سال جاری با جمعی از دانشجویان فرمودند: «اینکه بنده درباره‌ عدم اختلاط دانشجویی این‌ همه تأکید کردم و چندین بار گفتم به‌خاطر این است. دانشجو نیروی مورد امید یک کشور است، دانشجو است که می‌تواند در مقابل مشکلات بِایستد؛ دانشجو، هم جوان است، هم عالم است؛ او است که فردای کشور را باید اداره بکند، او است که باید آگاه باشد تا سنگر ایستادگی را در مقابل زیاده‌خواهان و فرصت‌طلبان و دیگران تقویت بکند، این باید محکم باشد؛ اگر «وَ اتَّبَعُوا الشَهَوات» شد، نمی‌تواند. بنده آدم خشکه‌مقدّسی نیستم که خیال کنند بنده از روی خشکه‌مقدّسی یک حرفی می‌زنم؛ نخیر، مسئله این است: اختلاط دو جنس از نظر اسلام یک چیز مطلوبی نیست. بله، در محیط‌هایی که این اختلاط‌ها حدومرزی ندارد، اینها ضرر می‌زند، دل‌ها را خراب می‌کند.»
حال اما در میان مسئولین دولت راستگویان، پیدا می‌شوند افرادی که بی‌توجه به تواصی مؤکد معظم له و ایضاً مراجع بزرگوار تقلید، نه تنها بر لزوم اجرای فرامین مراجع عظام وقعی نمی‌نهند بلکه بر ویرانی دستاوردهای دولت سابق در راستای تحقق جداسازی جنسیتی، مفتخرند!
ماه گذشته بود که روزنامه زنجیره‌ای «اعتماد» در گفت‌و‌گویی با «جعفر توفیقی» سرپرست جنجالی وزارت علوم در دولت یازدهم، به بررسی کارنامه سه ساله دولت تدبیر و امید در حوزه آموزش عالی پرداخت. جالب آنکه تیتر انتخابی برای مصاحبه مذکور این بود: «دولت روحاني تفكيك جنسيتي را كنار گذاشت»!
توفیقی اما سیاست دولت یازدهم درخصوص جداسازی جنسیتی را این‌گونه تشریح می‌کند: «مثلا تفكيك جنسيتي در دولت نهم و دهم به عنوان يك سياست خيلي جدي پيگيري مي‌شد اما در دولت يازدهم چنين اعتقادي وجود نداشت و ضرورتي به اين كار ديده نمي‌شد بنابراين آن سياست ادامه پيدا نكرد و وزارتخانه هم‌ چنين سياستي ندارد ولي در موارد خيلي محدود مثل دانشگاه علامه هنوز اين مسئله پابرجاست كه در واقع تداوم سياست‌هاي دولت قبلي است و احتمالا دانشگاه هم مثلا در انتظار است كه وزارت علوم نظر شفاف‌تري در اين خصوص بيان كند تا اين سياست را تغيير دهد اما در هر حال نقطه مثبت اين است كه اين روند ادامه پيدا نكرد و در حال حاضر پديده‌اي فراگير در نظام آموزش‌عالي كشور نيست و هرچه مانده به صورت بسيار محدود و ميراث دولت گذشته است.»!
نکته جالب این مصاحبه اما آنجاست که خبرنگار از تطابق نعل بالنعل سیاست‌های آموزش عالی دولت حسن روحانی با دولت دوم خرداد می‌پرسد و توفیقی اینگونه پاسخ می‌دهد: «بله حقيقتش اعتقاد من همين است. يعني تصور مي‌كنم آنچه آقاي دكتر روحاني و دولت يازدهم در حوزه دانشگاه و فعاليت‌هاي علمي گفته بسيار همخواني دارد با ديدگاه‌ها و سياست‌هايي كه در دولت اصلاحات دنبال شده بود. مي‌توانيد اين مسئله را از وزرايي كه آقاي روحاني معرفي كردند ببينيد، از سال ٩٢ كساني كه رييس‌جمهور به مجلس معرفي كرد در حوزه وزارت علوم، عمدتا از مديران برجسته دولت اصلاحات بودند. نگاه آقاي دكتر روحاني به اين افراد نشان مي‌دهد كه ايشان هم در حوزه دانشگاه مدافع همان انديشه‌هايي هستند كه در دوره اصلاحات دنبال مي‌شد.»!
در سوی دیگر اما هفته گذشته بود که «سیدطه هاشمی» معاون فرهنگی دانشگاه آزاد در گردهمایی معاونین فرهنگی این دانشگاه در مشهد، درخصوص جداسازی جنسیتی اظهار داشت: «کسانی که دنبال بهانه هستند، از نشستن دانشجویان به صورت مختلط در سر کلاس هم ایراد می‌گیرند. اگر موضوع تفکیک جنسیتی نتیجه دهد، باید در دستور کار قرار گیرد.»!
این سخن شاذ در حالی از سوی بلندپایه‌ترین مسئول فرهنگی دانشگاه آزاد اظهار می‌شود که گویی ایشان تاکنون سخنان مراجع تقلید را درباره وجوب اجرای این طرح نشنیده و به برکات و نتایج پرشمار آن، پی نبرده اند!
هاشمی در ادامه اظهاراتش می‌گوید: «ما از مهرماه 92 مجوز اردوی فرهنگی مختلط را نداده‌ایم و نخواهیم داد. آتش اردوهای مختلط هم از همین جا بلند شده است. این داستانی است که باعث نگرانی مقام معظم رهبری شد و هم بعضا افرادی تلاش کردند حوزه فرهنگی را در دانشگاه‌های دولتی و آزاد مورد هجمه قرار دهند.»!
سؤالی که باید از این مسئول فرهنگی دانشگاه آزاد پرسید این است که به راستی اگر تذکر چندین باره مقام معظم رهبری در مذمت برپایی اردوهای مختلط دانشجویی نبود، آیا دانشگاه آزاد – که الحق مسمایی برازنده و درخور دارد! – بازهم از صدور مجوز برای اردوهای مختلط خودداری می‌نمود؟!
چرا مسئول فرهنگی بزرگ‌ترین دانشگاه کشور که اتفاقاً ملبس به لباس روحانیت نیز هست، باید به ضرب و زور فصل الخطاب و حکم حکومتی و بخشنامه و ... از مقامات مافوق، عامل به اجرای احکام اسلامی باشد؟! مگر ایشان به بدیهیات احکام اسلامی آگاه نیست؟!
جالب اینجاست، افرادی که در ضرورت عدم برپایی اردوهای مختلط سخن می‌رانند، وقتی به وجوب اجرای تفکیک جنسیت در کلاس‌های دانشگاهی می‌رسند، سکوت پیشه کرده و صم البکم می‌شوند تا مگر از عتاب کانون‌های به اصطلاح حقوق بشری و فمینیستی – که عمدتاً از آبشخور سازمان‌های جاسوسی غربی ارتزاق می‌کنند! – در امان بمانند!
حال سوال این است که کدام سیئه و منکری که در اردوهای مختلط رخ می‌دهد، بر کلاس‌های مختلط دانشگاهی مترتب نیست که اینچنین در قبال آن منفعلانه موضع‌گیری می‌شود؟! مگر همان پسر و دختری که در اردوهای مختلط به ورطه گناه کشیده می‌شوند، در کلاس‌های درس نمی‌توانند مرتکب گناه شوند؟! فرق اردوی مختلط با کلاس درس مختلط در کجاست که مسئولین درخصوص اولی، غیرت به خرج می‌دهند و در مخالفت با آن موضع می‌گیرند اما درباره دومی، خود را به ندیدن و نشنیدن می‌زنند؟!
کوتاه سخن اینکه، مایه تأسف و شرمساری است با گذشت نزدیک به چهار دهه از عمر با برکت انقلاب اسلامی، هنوز تلاش قابل توجهی در تحقق تام و تمام جداسازی جنسیتی در دانشگاه‌های سراسر کشور صورت نگرفته است! در عین حال، اهمال کاری و قصور مسئولین در این رابطه، نه تنها دیگر قابل قبول نیست که به تأخیر انداختن بیش از پیش طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه‌ها، موجبات پسرفت علمی و معنوی دانشجویان را فراهم خواهد آورد و آن هنگام است که علاج واقعه پس از وقوع، دردی را دوا نخواهد نمود!