سرویس اقتصادی ـ

به گزارش ایرنا، حسن روحانی روز گذشته در دیدار با اعضای شورای مركزی بنیاد مسكن انقلاب اسلامی با اشاره به اینكه شاید با صرفه‌ترین كار در گذشته این بود كه به بافت فرسوده توجه بیشتر می‌شد گفت: تامین مسكن در داخل شهر یا اطرف آن با مسكن مهر در بیابان فرق دارد.
وی افزود: دولت یازدهم در زمینه مسكن چند برنامه دارد كه از جمله آنها صندوق پس‌انداز جوانان است تا با پس‌انداز آنان در كنار كمك‌هایی كه بانك مسكن از طریق تسهیلات در اختیارشان قرار می‌دهد بتوانند صاحب مسكن شوند.
روحانی با مرتبط دانستن خانه‌سازی و راه ابراهیمی تأکید کرد: به‌رغم این كه جهان خلقت همه عرصه وجودی خداوند است ولی بیتی را به نام خانه خدا در نظر گرفته است تا محل عظمت و عبادت مسلمانان و مردم باشد، پس خانه‌سازی و ساخت مسكن اقتدا به راه ابراهیمی است.
رئیس‌جمهور همچنین در اظهاراتی قابل تأمل و برخلاف آمار موجود از نقدینگی و پایه پولی گفت: در دولت یازدهم تلاش شد تا تورم مهار شود به‌رغم این كه دولت گذشته برای جبران شكاف مسیری را انتخاب كرد كه خطرناك بود و آن استفاده از پول بانك مركزی برای ساخت مسكن بود كه ریسك بسیار بزرگی به حساب می‌آید و به تعبیر من پول بانك مركزی صرفا باید در شرایط اضطرار و آن هم در حد محدود كه از خطر نجات پیدا كنیم، مورد استفاده قرار گیرد.
روحانی تصریح کرد: متاسفانه در آن دوران پول بانك مركزی وارد مسكن شد كه عامل بزرگ تورم گردید و این كار به نوعی برداشت از جیب مردان است چرا كه عامل اصلی تورم كسری بودجه می‌باشد.
پس این همه نقدینگی کجاست؟!
روحانی افزود: ما برای كنترل تورم از آغاز دولت یازدهم مهم‌ترین راه را مسئله پایه پولی و عدم بهره‌برداری از پول بانك مركزی در روزهای سخت قرار دادیم اگرچه بانك مسكن معضلی شد پیش پای دولت یازدهم ولی چون دولت قبل تعهداتی را به مردم ایجاد كرده بود، دولت یازدهم باید آن را به دوش می‌كشید.
اما علی‌رغم ادعای رئیس‌جمهور بررسی آمارهای رسمی حکایت از آن دارد که ابتدای مرداد‌ماه سال 1392 که روحانی زمام قوه مجریه را به دست گرفت، رقم پایه پولی 95/8 هزار میلیارد تومان بود که در طول عمر دولت یازدهم بیش از 40 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. نقدینگی هم در دولت روحانی از رکورد هزار هزار میلیارد تومان عبور کرد. بنابراین با یک حساب ساده می‌توان تصور کرد که در دولت قبل منابع بانک مرکزی حداقل برای ساخت مسکن مهر هزینه شده است ولی معلوم نیست این حجم از افزایش پایه پولی ونقدینگی در دولت یازدهم اگر به گفته رئیس‌جمهور برای ساخت مسکن استفاده نشده از کجا سر درآورده است؟
رئیس‌جمهور در ادامه سخنان خود در جمع مسئولان بنیاد مسکن تصریح كرد: مگر مسكن مهر قرار بود به صورت ساختمان دارای دیوار و سقف باشد؟ نیازمندی‌های طرح مسكن چطور تامین می‌شود؟ پلیس، بهداشت، آموزش، آب، برق و گاز هیچ‌یك از اینها در نظر گرفته شده بود؟ پس برای حل مسكن باید راه صحیح را انتخاب كنیم.
روحانی در صحبت‌هایی متناقض در رابطه با وظیفه بخش خصوصی و دولتی در تأمین مسکن جامعه هم گفت: ما در زمینه مسكن در كشور، بخش خصوصی توانمندی كه باری را به دوش بگیرد، زیاد نداریم و این مهم در بسیاری از كشورها توسط بخش خصوصی انجام می‌شود و در ادامه با عقب‌نشینی از جایگاه دولت در حل معضل مسکن، خاطرنشان کرد: اگر فكر كنیم با پول دولتی مشكلات جامعه حل می‌شود درست نیست. در اقتصاد مقاومتی نیازمند سرمایه هستیم و باید از بخش خصوصی و جذب سرمایه داخلی و خارجی در زمینه‌های مختلف از جمله مسكن بهره‌مند شویم.
گفتنی است مسکن مهر اقدامی عملی از سوی دولت برای اجرای فرمان امام‌(ره) و متن قانون اساسی برای تأمین مسکن مورد نیاز اقشار ضعیف جامعه بود که هر چند ادعای عمل به آن در شعارهای دولت به وفور قابل مشاهده است اما با آنچه در واقعیت مشاهده می‌گردد هیچگونه همخوانی ندارد و حتی دولت مدام تلاش می‌کند پای خود را از ماجرای تولید مسکن بیرون بکشد.
همچنین علی‌رغم انتقادات دولت از کمبود امکانات زیربنایی مسکن مهر، گفته می‌شود بخش مهمی از حدود 600 هزار واحد مسکن مهری که ادعا می‌شود در دولت یازدهم به اتمام رسیده، فاقد امکانات زیربنایی و خدمات عمومی بوده که از قضا هزینه‌برتر از ساخت خود مسکن مهر بوده است.
وعده تامین مسکن ارزان
شایان ذکر است با وجود گذشت بیش از نیمی از عمر دولت یازدهم، کماکان برنامه مدونی از سوی دولت برای حل مشکل مسکن دیده نشده است. ضمن اینکه طی این مدت مسکن مهر نیز عملا به محاق رفته و حتی با وجود اینکه رئیس‌جمهور در سخنان انتخاباتی خود وعده ادامه مسکن مهر با رفع نواقص آن را داده بود، اما با گذشت قریب به سه سال از عمر این دولت بیشتر شاهد به حاشیه راندن این طرح بودیم تا پیگیری رفع نواقص و ادامه آن.
در اوایل پیروزی روحانی در انتخابات، یک خبرگزاری حامی دولت با مرور وعده‌های رئیس‌جمهور در حوزه مسکن، از قول وی نوشت: «با توجه به اینکه تأمین مسکن نقش مهمی در آرامش روحی خانوارها دارد تأمین مسکن ارزان جزء برنامه‌های دولت تدبیر و امید است... ساخت مسکن مهر کار پسندیده‌ای است اما اشکالاتی دارد که در دولت جدید برطرف می‌شود... برای حفظ ثروت، پول‌های سرگردان به بخش مسکن آمد که باعث افزایش قیمت خانه شده است»
طرحی پسندیده
 اما مزخرف!
در ادامه آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم نیز در جلسه رای اعتماد خود قول داد پروژه‌های مسکن مهر را تکمیل کند. یکی از وعده‌های وزیر راه و شهرسازی اتمام و تحویل پروژه‌های نیمه‌تمام مسکن مهر در سال 94 بود، چنانچه وی در آبان ماه سال 93 با تاکید بر اینکه تمام تعهدات دولت قبل در خصوص مسکن مهر با قوت پیگیری می‌شود، ابراز امیدواری کرد که پروژه مسکن مهر در سال 94 جمع شود. اما این وعده وزیر راه و شهرسازی در سال 94 رخ نداد و به سال 95 موکول شد.
اما از وزیری که بعدا طرح مسکن مهر را «مزخرف» و اقتصاد برانداز خوانده و بارها عدم همراهی خود را با این طرح نشان داد، انتظار نمی‌رفت در عمل اهتمامی برای تکمیل آن داشته باشد. شاهد دیگر این موضوع پیشرفت فیزیکی 91 درصدی این طرح تا سال 94 بود که با توجه به اینکه در سال 93، 87 درصد پیشرفت فیزیکی حاصل شده بود، نشان می‌دهد در سال گذشته پیشرفت فیزیکی مسکن مهر، حدود 4 درصد بوده است!
طرحی برای مردم
پروژه مسکن مهر که در دولت قبل کلید خورد برای غلبه نسبی بر معضل مسکن اقشار فرودست جامعه طراحی شده بود که از قبل آن حدود 2 میلیون نفر صاحبخانه شدند و به همین دلیل با پایان دولت قبل درصد خانوارهای دارای خانه ملکی به رکورد 68/4 درصد رسید، رقمی که با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در سال نخست فعالیتش با 4 درصد کاهش به 64/2 درصد و در سال 93 نیز به 65/6 درصد تبدیل شد.
بر اساس آمار در دولت قبل، تعداد خانوارهای مستاجر با یک روند نزولی نسبی مواجه شد و در سال پایانی دولت دهم (1391) به 21/7 درصد کاهش پیدا کرد، رقمی که در سال نخست دولت یازدهم به 25/9 درصد و در سال 93 نیز به 24/3 درصد افزایش پیدا کرد.
ولی اکنون تنها تلاش دولت برای رونق بخشیدن به بازار مسکن، تمرکز روی افزایش تقاضا از طریق وام‌های مسکن بوده که هر بار با اسمی و تنها از طریق افزایش مبلغ وام پیگیری شده است. طرح وام جوانان، طرح مسکن اجتماعی، وام 160 میلیونی و ... یکی پس از دیگری از سوی دولت به عنوان راه‌حل خانه‌دار شدن مردم مطرح شد بدون آنکه اقدامی برای افزایش تولید مسکن صورت پذیرد. اقدامی که به اعتقاد کارشناسان نه تنها گرهی از مشکلات مردم نگشوده که تنها به نفع دلالان بازار مسکن تمام شده است.
هر چند شورای پول و اعتبار و مسئولان دولتی وام 160 میلیونی را راهی برای ‌خانه‌دار شدن می‌دانند اما کارشناسان معتقدند چنین وامی با اقساط 1/8 تا 2 میلیون تومان عملاً دور از دسترس بسیاری از مردم است، چرا که برای پرداخت چنین اقساطی، احتمالاً باید درآمد بالای 5-6 میلیون تومان داشت، به علاوه آنکه سود این وام، 170 میلیون تومان برآورد شده است.
آنچه از کارنامه سه ساله دولت در حوزه مسکن بدست می‌آید تأیید این نکته است که دولت برنامه کارآمدی برای حل مشکل مسکن ندارد و شاید حتی اراده‌ای برای این امر وجود ندارد و کما‌فی‌السابق دولت با طرح‌هایی برای دستکاری قیمتی بازار راه را برای سودجویی دلالان باز می‌کنند.
رئیس‌جمهور بعد از گذشت سه سال از عمر دولت همچنان از موضع منتقد با این مشکل اساسی مردم برخورد می‌کند و بدون ارائه پیشنهادی کارآمد، همچون طول این سه سال تمرکز خود را بر سرکوب تلاش‌های حقیقی دولت گذشته و دادن امید مجازی به کارهای آینده قرار داده است.