در پاسخ به درخواست معاون اول مطرح شد
نظر نمایندگان، اقتصاددانان و مردم درباره یارانه نقدی
مردم و کارشناسان در پاسخ به سؤال معاوناول رئیسجمهور مبنی بر اینکه پیشنهاد شما برای سقف درآمدی یارانهبگیران چیست، ارقام متفاوتی بین 500هزار تا 5 میلیون تومان اعلام کردند.
در روزهای گذشته همزمان با مطرح شدن مباحثی در خصوص ضرورت پرداخت یارانه به نیازمندان، مهمترین سوالی که ذهن مردم و محافل کارشناسی را به خود جلب کرده، معیار و ملاکهای لازم برای تشخیص دارا و ندار است. گرچه در همین ارتباط، مسئولان دولتی بارها تأکید کردهاند که قرار نیست یارانه فردی به صورت اجباری حذف شود؛ اما تأکید مسئولان بر اجرای قانون مصوب دولت و تصریح قانون بر جریمه یارانهبگیران غیرنیازمند در سال آینده، این حدس و گمان را تقویت میکند که در روزهای آینده لیست افراد یارانهبگیر با تغییراتی مواجه خواهد شد. تغییراتی که قطعا با کاهش تعداد یارانه بگیران همراه خواهد بود.
این اتفاق نه تنها نامناسب نیست، بلکه اقدامی ضروری و گامی عملی در جهت جلوگیری از اتلاف منابع عمومی است که طی سالهای پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها امکان اصابت به اهداف تعیین شده را پیدا نکرده است. ضرورت این امر در شرایطی بیش از پیش عیان میشود که به برخی آمار و ارقام ارائه شده از سوی مسئولان از جمله دریافت یارانه از سوی متوفیان توجه کنیم.
در همین راستا و به منظور حذف یارانه بگیران غیرنیازمند از سوی دولت با مشارکت مردم، معاون اول رئیس جمهور اخیرا سوالی را مطرح کرد و از مردم خواست تا رقم درآمدی خانوارهایی را اعلام کنند که به نظر آنها باید از دریافت یارانه انصراف دهند.
این سوال اسحاق جهانگیری با استقبال مخاطبان خبرگزاری فارس مواجه شد. خوانندگان این خبر - که جامعه مخاطب معاون اول رئیس جمهور را تشکیل میدادند - هر کدام رقمی را به عنوان پاسخ سوال مطرح کردند که حداقل و حداکثر ارقام بین500هزار تا 4میلیون تومان است.
البته در این میان برخی از پاسخدهندگان نظرات متفاوتی هم بیان کرده اند که برخی از آنها به شرح زیر است:
* به جناب معاون اول و همه کسانی که سقف برای حداقل درآمد تعیین می فرمایند عرض می کنم که تعیین حداقل درآمد و یا سقف باید براساس هزینه هر منطقه از کشور تعیین شود و متناسب با آن باشد، همه میدانیم هزینه یک خانواده تهرانی چهارنفره با هزینه یک خانواده چهارنفره مثلاً در یک شهرستان کوچک در استان فارس یا کرمان یکسان نیست، فلذا تعیین رقم مثلاً 2-3 میلیون تومان برای کلیه یارانهبگیران در کل کشور صحیح نیست و باید به صورت مناطق 1، 2 و 3 تعیین رقم شوند و براساس هزینهها.
* 2میلیون تومان برای الان خوبه بعد از عید که قیمتها افزایش مییابد را هم در نظر بگیرید که با 3میلیون تومان هم سر ماه کم میاری. لطفا همه چیز را در نظر بگیرید بعد نرخ تعیین کنید.
* به نظر من، مبنای حقوق افراد بر مبنای پایه حقوقی وزارت کار قرار داده شود، یعنی اگر حقوق کسی بالاتر از پایه وزارت کار بود نباید یارانه بگیرد و سقف آن بر مبنای پایه حقوقی وزارت کار بنا نهاده شود. آن هم پایه حقوقیای که به اکثر مردم همان مبلغ پرداخت میشود.
بهترین راه حل شناسایی افراد
* کارکنان دولت از طریق مسئولین مالی آنها، بازنشستگان از طریق بیمههای مربوطه. صاحبان املاک از طریق ادارات ثبت اسناد و املاک و کسبه از طریق ادارات مالیاتی.
* با توجه به وضعیت موجود برای یک خانواده 4 نفره حداقل مبلغ 4میلیون لازمه خرج تحصیل، خوراک وپوشاک و اگر خانواده ای دارای مریض سخت در خانواده باشند باید در آمد بالاتری را در نظر گرفت. چون قیمت آب، برق، گاز، تلفن و...در خانواده حداقل ماهی 2 میلیون میشود.
* حقوقی به اندازه حقوق خودتان و وزرای محترمتان را مبنا قرار دهید چون با توجه به تورم سرسامآور حقوق و درآمد خیلی ها به نیمه ماه نمی رسد .
نظرات کارشناسان
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه سقف درآمد یک خانواده 4نفره برای اینکه مشمول دریافت یارانه شود چقدر باید باشد، گفت: برای اینکه یک خانواده 4 نفره از شرایط حداقل معیشت در تهران برخوردار شود باشد باید حداقل 3میلیون تومان درآمد داشته باشد و اگر بالای 3 میلیون درآمد داشت میتواند پسانداز داشته باشند بنابراین اگر خانوادهای کمتر از 3میلیون تومان درآمد داشت باید یارانه دریافت کند.
وی افزود: مسلما خانواده 4 نفرهای که در شهرستانها و روستاها زندگی میکنند با 3 میلیون تومان درآمد از رفاه بیشتری برخوردار خواهند بود بنابراین تعریف میزان سطح رفاه در تهران و شهرهای بزرگ با شهرستانها و روستاها متفاوت است و باید این مسئله هم در پرداخت یا عدم پرداخت یارانه مدنظر قرار بگیرد.
سید سعید زمانیان عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به سؤال فوق گفت: با در نظر گرفتن رکود اقتصادی، عدم اشتغال مولد و تورم بالا 35 درصد، اگر یک خانواده 4 نفره کمتر از 3 میلیون تومان درآمد داشته باشند باید به آنها یارانه تعلق بگیرد.
ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی هم در پاسخ به سؤال مذکورگفت: در رابطه با این موضوع موارد مختلفی مثل محل زندگی (زیرا هزینهها در نقاط مختلف کشور با هم متفاوت است)، داشتههای و هزینههای زندگی (مثل درمان و آموزش) باید لحاظ شود.
وی اظهار داشت: با در نظر گرفتن جمیع مسائل به نظرم برای یک خانواده 4 نفره برای پرداخت یارانه باید کف یک میلیون و 800 هزار تومان را در نظر گرفت و دامنه آن بر حسب هزینههای زندگی خانواده تا 3 میلیون تومان متغیر باشد.
عباسعلی نورا استاد اقتصاد دانشگاه آزاد در پاسخ به همان سؤال گفت: تعیین خط فقر بستگی به مکان زندگی در شهرهای مختلف دارد.
وی افزود: برای تعیین خط فقر باید خانوارها را به مکان زندگی آنها دسته بندی کرد. یک خانواده 4 نفره در تهران حداقل باید 2 میلیون تومان درآمد داشته باشند و اگر کمتر از این میزان باشد باید مشمول دریافت یارانه شود.
این استاد اقتصاد اظهار داشت: یک خانواده 4 نفره در کلانشهرهای بزرگی مثل اصفهان، شیراز، مشهد و غیره حداقل باید یک میلیون و 500 هزار تومان درآمد داشته باشد.
وی تصریح کرد: در سایر نقاط ایران یک خانواده 4 نفره حداقل باید یک میلیون تومان درآمد داشته باشد و اگر کمتر از یک میلیون درآمد داشت باید مشمول دریافت یارانه شود.
ابوالقاسم حکیمیپور عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به سؤال مذکورگفت: تعیین میزان درآمد برای مشمولان دریافت یارانه بدون معین شدن خط فقر یک کار غیر علمی است و اشکال دارد.
وی افزود: از بعد از انقلاب تابهحال فقط دو بار خط فقر مشخص شده است در حالیکه قبل از اینکه یارانهبگیران مشخص شوند باید خط فقر نسبی(فرد فقط توان تأمین خورد و خوراک را دارد) و خط فقر مطلق (فرد حتی نمیتواند خورد و خوراکش را تأمین کند) تعیین شود.
این استاد اقتصاد تصریح کرد: به نظرم یک میلیون و 800 هزار تومان برای یک خانواده 4 نفر خط فقر محسوب میشود که بدون کار کارشناسی در این زمینه هر عددی که توسط کارشناسان اعلام شود حکم یک عدد صوری را دارد.
حیدر مستخدمین حسینی کارشناس اقتصادی و معاون مالی اقتصادی سازمان گسترش هم گفت: هزینههای زندگی در نقاط مختلف کشور بر حسب محل زندگی در کلانشهرها، شهرهای کوچک و روستاها با یکدیگر متفاوت است.
مستخدمین حسینی اظهار داشت: براساس آخرین اطلاعات از هزینهها که سال 91 مرکز آمار و بانک مرکزی اعلام کرده است در نقاطی از کشور که کمترین هزینه را دارند کف درآمد برای یک خانواده 4 نفره باید یک میلیون تومان باشد و این عدد تا یک میلیون و 800 هزار تومان در شهرهای بزرگ قابل تغییر است.
موسیالرضا ثروتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیزدر پاسخ به سؤال فوق گفت:سقف درآمد خانوار 4 نفره برای اینکه مشمول دریافت یارانه شوند در تهران 2 میلیون تومان و در صورت نداشتن مسکن 3 میلیون تومان و در شهرستانها یک میلیون و 500 هزار تومان و در صورت نداشتن مسکن 2میلیون تومان است.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم دراین باره اظهار داشت: در تهران برای خانواده 4نفره بدون مسکن درآمد کمتر از 4 تا 5میلیون تومان باید شامل دریافت یارانه شوند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: البته هزینه زندگی در شهرستانها و شهرهای کوچک کمتر از تهران میشود که باید این موضوع هم برای دریافت یا عدم دریافت یارانه لحاظ شود.
این اتفاق نه تنها نامناسب نیست، بلکه اقدامی ضروری و گامی عملی در جهت جلوگیری از اتلاف منابع عمومی است که طی سالهای پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها امکان اصابت به اهداف تعیین شده را پیدا نکرده است. ضرورت این امر در شرایطی بیش از پیش عیان میشود که به برخی آمار و ارقام ارائه شده از سوی مسئولان از جمله دریافت یارانه از سوی متوفیان توجه کنیم.
در همین راستا و به منظور حذف یارانه بگیران غیرنیازمند از سوی دولت با مشارکت مردم، معاون اول رئیس جمهور اخیرا سوالی را مطرح کرد و از مردم خواست تا رقم درآمدی خانوارهایی را اعلام کنند که به نظر آنها باید از دریافت یارانه انصراف دهند.
این سوال اسحاق جهانگیری با استقبال مخاطبان خبرگزاری فارس مواجه شد. خوانندگان این خبر - که جامعه مخاطب معاون اول رئیس جمهور را تشکیل میدادند - هر کدام رقمی را به عنوان پاسخ سوال مطرح کردند که حداقل و حداکثر ارقام بین500هزار تا 4میلیون تومان است.
البته در این میان برخی از پاسخدهندگان نظرات متفاوتی هم بیان کرده اند که برخی از آنها به شرح زیر است:
* به جناب معاون اول و همه کسانی که سقف برای حداقل درآمد تعیین می فرمایند عرض می کنم که تعیین حداقل درآمد و یا سقف باید براساس هزینه هر منطقه از کشور تعیین شود و متناسب با آن باشد، همه میدانیم هزینه یک خانواده تهرانی چهارنفره با هزینه یک خانواده چهارنفره مثلاً در یک شهرستان کوچک در استان فارس یا کرمان یکسان نیست، فلذا تعیین رقم مثلاً 2-3 میلیون تومان برای کلیه یارانهبگیران در کل کشور صحیح نیست و باید به صورت مناطق 1، 2 و 3 تعیین رقم شوند و براساس هزینهها.
* 2میلیون تومان برای الان خوبه بعد از عید که قیمتها افزایش مییابد را هم در نظر بگیرید که با 3میلیون تومان هم سر ماه کم میاری. لطفا همه چیز را در نظر بگیرید بعد نرخ تعیین کنید.
* به نظر من، مبنای حقوق افراد بر مبنای پایه حقوقی وزارت کار قرار داده شود، یعنی اگر حقوق کسی بالاتر از پایه وزارت کار بود نباید یارانه بگیرد و سقف آن بر مبنای پایه حقوقی وزارت کار بنا نهاده شود. آن هم پایه حقوقیای که به اکثر مردم همان مبلغ پرداخت میشود.
بهترین راه حل شناسایی افراد
* کارکنان دولت از طریق مسئولین مالی آنها، بازنشستگان از طریق بیمههای مربوطه. صاحبان املاک از طریق ادارات ثبت اسناد و املاک و کسبه از طریق ادارات مالیاتی.
* با توجه به وضعیت موجود برای یک خانواده 4 نفره حداقل مبلغ 4میلیون لازمه خرج تحصیل، خوراک وپوشاک و اگر خانواده ای دارای مریض سخت در خانواده باشند باید در آمد بالاتری را در نظر گرفت. چون قیمت آب، برق، گاز، تلفن و...در خانواده حداقل ماهی 2 میلیون میشود.
* حقوقی به اندازه حقوق خودتان و وزرای محترمتان را مبنا قرار دهید چون با توجه به تورم سرسامآور حقوق و درآمد خیلی ها به نیمه ماه نمی رسد .
نظرات کارشناسان
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه سقف درآمد یک خانواده 4نفره برای اینکه مشمول دریافت یارانه شود چقدر باید باشد، گفت: برای اینکه یک خانواده 4 نفره از شرایط حداقل معیشت در تهران برخوردار شود باشد باید حداقل 3میلیون تومان درآمد داشته باشد و اگر بالای 3 میلیون درآمد داشت میتواند پسانداز داشته باشند بنابراین اگر خانوادهای کمتر از 3میلیون تومان درآمد داشت باید یارانه دریافت کند.
وی افزود: مسلما خانواده 4 نفرهای که در شهرستانها و روستاها زندگی میکنند با 3 میلیون تومان درآمد از رفاه بیشتری برخوردار خواهند بود بنابراین تعریف میزان سطح رفاه در تهران و شهرهای بزرگ با شهرستانها و روستاها متفاوت است و باید این مسئله هم در پرداخت یا عدم پرداخت یارانه مدنظر قرار بگیرد.
سید سعید زمانیان عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به سؤال فوق گفت: با در نظر گرفتن رکود اقتصادی، عدم اشتغال مولد و تورم بالا 35 درصد، اگر یک خانواده 4 نفره کمتر از 3 میلیون تومان درآمد داشته باشند باید به آنها یارانه تعلق بگیرد.
ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی هم در پاسخ به سؤال مذکورگفت: در رابطه با این موضوع موارد مختلفی مثل محل زندگی (زیرا هزینهها در نقاط مختلف کشور با هم متفاوت است)، داشتههای و هزینههای زندگی (مثل درمان و آموزش) باید لحاظ شود.
وی اظهار داشت: با در نظر گرفتن جمیع مسائل به نظرم برای یک خانواده 4 نفره برای پرداخت یارانه باید کف یک میلیون و 800 هزار تومان را در نظر گرفت و دامنه آن بر حسب هزینههای زندگی خانواده تا 3 میلیون تومان متغیر باشد.
عباسعلی نورا استاد اقتصاد دانشگاه آزاد در پاسخ به همان سؤال گفت: تعیین خط فقر بستگی به مکان زندگی در شهرهای مختلف دارد.
وی افزود: برای تعیین خط فقر باید خانوارها را به مکان زندگی آنها دسته بندی کرد. یک خانواده 4 نفره در تهران حداقل باید 2 میلیون تومان درآمد داشته باشند و اگر کمتر از این میزان باشد باید مشمول دریافت یارانه شود.
این استاد اقتصاد اظهار داشت: یک خانواده 4 نفره در کلانشهرهای بزرگی مثل اصفهان، شیراز، مشهد و غیره حداقل باید یک میلیون و 500 هزار تومان درآمد داشته باشد.
وی تصریح کرد: در سایر نقاط ایران یک خانواده 4 نفره حداقل باید یک میلیون تومان درآمد داشته باشد و اگر کمتر از یک میلیون درآمد داشت باید مشمول دریافت یارانه شود.
ابوالقاسم حکیمیپور عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به سؤال مذکورگفت: تعیین میزان درآمد برای مشمولان دریافت یارانه بدون معین شدن خط فقر یک کار غیر علمی است و اشکال دارد.
وی افزود: از بعد از انقلاب تابهحال فقط دو بار خط فقر مشخص شده است در حالیکه قبل از اینکه یارانهبگیران مشخص شوند باید خط فقر نسبی(فرد فقط توان تأمین خورد و خوراک را دارد) و خط فقر مطلق (فرد حتی نمیتواند خورد و خوراکش را تأمین کند) تعیین شود.
این استاد اقتصاد تصریح کرد: به نظرم یک میلیون و 800 هزار تومان برای یک خانواده 4 نفر خط فقر محسوب میشود که بدون کار کارشناسی در این زمینه هر عددی که توسط کارشناسان اعلام شود حکم یک عدد صوری را دارد.
حیدر مستخدمین حسینی کارشناس اقتصادی و معاون مالی اقتصادی سازمان گسترش هم گفت: هزینههای زندگی در نقاط مختلف کشور بر حسب محل زندگی در کلانشهرها، شهرهای کوچک و روستاها با یکدیگر متفاوت است.
مستخدمین حسینی اظهار داشت: براساس آخرین اطلاعات از هزینهها که سال 91 مرکز آمار و بانک مرکزی اعلام کرده است در نقاطی از کشور که کمترین هزینه را دارند کف درآمد برای یک خانواده 4 نفره باید یک میلیون تومان باشد و این عدد تا یک میلیون و 800 هزار تومان در شهرهای بزرگ قابل تغییر است.
موسیالرضا ثروتی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیزدر پاسخ به سؤال فوق گفت:سقف درآمد خانوار 4 نفره برای اینکه مشمول دریافت یارانه شوند در تهران 2 میلیون تومان و در صورت نداشتن مسکن 3 میلیون تومان و در شهرستانها یک میلیون و 500 هزار تومان و در صورت نداشتن مسکن 2میلیون تومان است.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم دراین باره اظهار داشت: در تهران برای خانواده 4نفره بدون مسکن درآمد کمتر از 4 تا 5میلیون تومان باید شامل دریافت یارانه شوند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: البته هزینه زندگی در شهرستانها و شهرهای کوچک کمتر از تهران میشود که باید این موضوع هم برای دریافت یا عدم دریافت یارانه لحاظ شود.