همگی برپا... برجام!(نگاه)
علی اکبری
همگی دانشآموختگان و تحصیلکردگان، سخن ابتدایی مبصر کلاس را به خاطر دارند که به احترام استاد، برپا میدهد و سپس با گفتن برجا، همه را دعوت به نشستن میکند اما ظاهراً این بار به جای برجا، واژه جدیدی مورد استفاده قرار گرفته و آن هم «برجام» است. بازدید ریاست محترم جمهوری از کلاس درس مدرسهای که به موضوع برجام اختصاص یافته بود، نشان داد که دولت تلاش دارد به جای نمایش تأثیرات واقعی برجام بر زندگی مردم و اقتصاد کشور، به حواشی بپردازد که محلی از اعراب ندارد. زمانی که برخی از مسئولان از ورود برجام به متون درسی دانشآموزان کشورمان سخن گفتند، کمتر کسی تصور مینمود که این خواسته، به این سرعت اجرایی شود. آموزشوپرورشی که با طرحهایی چون فروش مدارس در منظر انتقاد قرار دارد، تلاش نمود که همراهی و همدلی با ریاست محترم جمهور را در این موضوع به نمایش بگذارد. به نظر نگارنده اگر بخواهیم یک نمونه از مدیریت جهادی در دولت را مثال بزنیم، اجرایی نمودن موضوع برجام توسط دولت محترم است. موضوعی که نه تنها باعث تعجب افکار عمومی داخل گردید، بلکه تعجب بازیگران خارجی را برانگیخت و حتی دولتمردان آمریکایی نیز به این موضوع اذعان نمودند که توقع نداشتند که ایران به این سرعت، به تعهدات خود عمل کند. تعهدات یکطرفهای که با برچیدن سانتریفیوژها، خروج اورانیوم غنیشده از کشور، خارج کردن قلب راکتور اراک و... دنبال شد و در مقابل طرف غربی، تلاش دارد که اقداماتی را نشان دهد تا شاید تعهدات برجام را انجام دهد! در مقابل تمام این اقدامات ایران، وندی شرمن همان دولتزن آمریکایی که فریبکاری را در ژنتیک ایرانیان نهادینه میدانست اعلام کرد که ایرانیان به دو دسته تندرو و تندروتر تقسیم میشوند و با این وصف اعتدال و اعتدالیون را به سخره گرفت که اعلام میکردند گروهی تندرو در آمریکا که مخالف دولت اوبامای مؤدب و باهوش هستند، نمیخواهند برجام به سرانجام برسد. خوب است دولت محترم، اعلام کند در این تقسیمبندی که از مخالفان برجام و اوباما ارائه میکرد ؛ این زنک در کدام دسته قرار میگیرد؟ آیا نماینده رسمی اوباما برای مذاکره با ایران، در دستهبندی مخالفان اوباما است یا موافقان و همراهان او و در این صورت اوباما در کدام طیف قرار میگیرد و نسبت این سخن با آقای روحانی به عنوان رئیس جمهور اعتدال طلب ایران چگونه است؟ البته افکار عمومی ملت ایران فراموش نکرده که در دولت اصلاحات نیز که سخن از پیوستن به جامعه جهانی و دست برداشتن از تنشآفرینی و... بود، آمریکا ایران را در محور شرارت قرار داد تا نشان دهد که اگر در مقابل شیطان یکقدم عقبنشینی شود، او گستاختر و شرورتر، حمله خواهد آورد.
بزک برجام به همینجا ختم نشده و ظاهراً قرار است مدت باقیمانده دولت کنونی به این امر اختصاص یابد. دولت محترم که ظاهراً تمایل دارد بیش از آنکه با واقعیات رودررو شود، با آمال و آرزوهای خویش زندگی میکند در حرکتی عجیب، با اعطاء نشان دولتی به مذاکرهکنندگان کشورمان، نشان داد که بزرگنمایی مدل برجام خاتمه نیافته است. اینکه دولت از تلاش مذاکرهکنندگان تشکر کند با اینکه این توافق را به یک مدل و روش سودمند و الگویی تمام عیار برای تمام بخشها و حوزههای دیگر معرفی نماید، تفاوت فاحش دارد. سخن از «برجام دو» در موضوع سوریه، انتخابات، اقتصاد و... زمزمه هر روزه دولت محترم گردیده است. دولت توقع دارد به تمام ملت ایران برپا دهد و ملت نیز تمامقد به احترام این قرارداد و توافق، برخیزد و احسنت گوید؛ اما ملت هوشمندتر از این است که برای امری که ناکامی آن آشکارشده، خودکشی کند و این واقعیت در نحوه مواجهه ملت با این قرارداد کاملاً آشکار شد. برآورده نشدن توقع برخی خوشخیالها مبنی بر اینکه ملت به خاطر برجام به خیابان بریزد و پایکوبی کند نشان داد که همدلی و همزبانی دستوری، محقق نخواهد شد. ما مذاکره کردیم که تحریمها لغو شود و برخی از مشکلات اقتصادی که البته از منظر دولت محترم، این مشکلات حتی آلودگی هوا و آب خوردن ما را شامل میشد برطرف شود لیکن پس از برجام ظاهراً تنها علتی که برای برجام وجود دارد، همان نام برجام است چرا که ظاهراً تفاوتی با قبل از برجام ایجاد نشده است. تحریمها لغو نشده و دولت در یک عقبنشینی عجیب اظهار داشته که قرار نبود برجام معجزه کند و مشکلات اقتصادی ریشه در مسائل داخلی دارد و البته دولت محترم اعلام نکرده که با گذشت بالغ بر نیمی از زمان چهارساله خود، چه قدمهایی برای رفع این مشکلات داخلی برداشته است. اخیراً خبرگزاریها خبری منتشر کردند مبنی بر اینکه جان اسمیت رئیس اداره کنترل داراییهای خارجی خزانهداری آمریکا که در کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا سخن میگفت اظهار داشته «به رغم لغو تحریمهای هستهای علیه تهران، تحریمهای اولیه دولت آمریکا علیه ایران همچنان پابرجاست. اداره کنترل داراییهای خارجی با قوت تحریمهای غیرهستهای و تحریمها علیه فعالیتهای مشکلساز ایران را اجرا میکند. در حالت کلی، تحریمهای اولیه آمریکا علیه ایران همچنان پابرجا هستند.» وی گفت: «از بیش از 400 شخص حقیقی و حقوقیای که در روز اجرای برجام از فهرست تحریمها خارجشدهاند، تقریباً 200 نفر در فهرست جدیدی که اداره کنترل داراییهای خارجی ایجاد کرده جای گرفتهاند... این بدان معناست که آنها همچنان از نظر قوانین آمریکا افراد تحت تحریم هستند.» این مسائل از دید دولت محترم هیچ اشکالی ندارد و تحقیر ملت ایران نیست چرا که از دید ایشان ملت ایران زمانی تحقیر میشود که بر صندلی هواپیماهایی بنشیند که عمری طولانی دارند و برای رفع این تحقیر بزرگ ملت ایران، باید با همان کسانی قرارداد بنویسیم که فرزندان ملت را با خونهای آلوده به بدبختی کشاندند و در موضوع تحریم، بدترین رفتار را با ایران انجام دادند و این پیام را به جهانیان بدهیم که ما به دشمنان کینهتوز خود، هدایای بیشتری میدهیم تا دوستان خویش! قراردادی با ایرباس منعقد شده که هرچند چون محرمانه است و مانند دیگر قراردادها از قبیل کرسنت، پژو، خسارت به ترکیه، آمار اقتصادی و... افکار عمومی کشورمان نباید به آن دسترسی یابند، ولی مسئولان ایرباس گفتهاند تنها در صورت اخذ اجازه آمریکا، خواهند توانست این قرارداد را اجرا کنند تا نشان دهند حتی در این موضوع نیز ظاهراً قرار نیست گشایشی حاصل شود. مسئولانی که در هر سخنرانی خود گشایش در امور را به آینده نزدیک موکول میکنند باید پاسخ دهند که بالاخره این فردایی که از آن سخن گفته میشود، کی خواهد رسید. به تعبیر شاعر «همی وعده کنی امروز و فردا، نمیدانم که فردای تو کی بی»