بیماری‌های ژنتیکی مثل سندرم داون و اختلالات ژنتیکی که به صورت ارثی منتقل می‌شوند، از جمله عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان هستند. درمان با اشعه و رادیوتراپی، قرار گرفتن در معرض مواد سمی، استنشاق گازهای سمی و عفونت‌ها نیز از دیگر عوامل خطر ابتلا به سرطان در کودکان به شمار می‌روند.
دکتر جواد غروبی فوق تخصص جراحی اطفال در سایت خود به این نشانه‌ها اشاره کرده است:
علائم هشداردهنده:
کاهش وزن بدون دلیل در کودکان باید جدی تلقی شود. همچنین موارد ذیل می‌توانند از علائم سرطان در کودکان باشند:
سردرد همراه با استفراغ صبحگاهی، تورم و درد مقاوم استخوانی، مفاصل، پشت و پاها، وجود توده در شکم، گردن، قفسه سینه، لگن و شانه، افزایش استعداد به خون مردگی و کبودی بدن، خونریزی و بثورات جلدی، وجود عفونت‌های طولانی، مقاوم و مکرر، تهوع مقاوم یا استفراغ بدون تهوع، رنگ پریدگی و خستگی زودرس، تغییرات دید به صورت ناگهانی و مقاوم، تب‌های عود‌کننده یا مقاوم با علت ناشناخته. اگر والدین یک یا چند تا از این علائم را در کودک خود مشاهده کردند، باید حتما برای بررسی به پزشک معالج خود مراجعه کنند.
اقدامات تشخیصی:
بعد از مراجعه به پزشک با توجه به شرح حال کودک و معاینه بالینی، اقدامات تشخیصی برای یافتن سرطان احتمالی در کودک انجام می‌گیرد. البته این بررسی‌ها برحسب مکان توده، سن کودک و نوع سرطان متفاوت است.
سن و وضعیت بیمار در زمان مراجعه، نوع سرطان، یافته‌های بالینی و نتایج آزمایشات همراه بیمار در تعیین مسیر درمان نقش جدی دارند.
اقدامات تشخیصی شامل انجام آزمایش خون و بیوپسی یا تکه‌برداری از توده برای تعیین ماهیت پاتولوژیک بافت و نوع سرطان است که معمولا نمونه‌ای از تومور برداشته شده و شامل همه آن نیست.
کشیدن مایع مغز استخوان و تکه‌برداری از مغز استخوان یکی دیگر از ابزارهای تشخیصی است. این کار با بی‌حسی و بی‌هوشی قابل انجام است. و معمولا از استخوان لگن برداشته می‌شود. کشیدن مایع مغزی نخاعی از طریق ستون فقرات و بررسی‌های آزمایشگاهی آن از دیگر ابزارها و اقدامات تشخیصی به شمار می‌آید.
سونوگرافی با توجه به دسترسی راحت و بی‌خطر بودن آن، از دیگر وسایل تشخیصی در سرطان کودکان بوده، محل ضایعه و اندازه آن را نشان می‌دهد.
CT اسکن با ماده حاجب خوراکی یا تزریقی از دیگر ابزارهای تشخیصی به شمار می‌رود که بهتر است این کار در مراکز رادیولوژی کودکان صورت بگیرد. تصویر ارائه شده در CT اسکن سه‌بعدی است و اندازه دقیق‌تری از قطر تومور و گرفتاری آن را نشان می‌دهد. به دلیل ساطع شدن اشعه ایکس به میزان زیاد، این اقدام تشخیصی باید تحت‌نظر مستقیم پزشک متخصص رادیولوژی انجام گیرد.
MRI از دیگر اقدامات تشخیصی است که در تعیین محل تومور و اندازه آن نقش دارد. برای انجام این کار ماده حاجب مخصوص به کار رفته و از میدان مغناطیسی به جای اشعه ایکس استفاده می‌شود.
ابزار دیگر تشخیص اسکن ‌PET است که در این اسکن ماده رادیواکتیو توسط سلول‌های تومورال جذب شده در نتیجه لوکیشن و مکان آن را هم نشان می‌دهد.
اسکن ایزوتوپ اقدام دیگر تشخیصی بوده و از گرفتاری ارگان‌های مختلف مثل ریه، کبد، کلیه، مغز و استخوان اطلاعات می‌دهد.
درمان:
جراحی: یکی از اقدامات درمانی است که سعی در برداشتن کامل تومور با حاشیه سالم دارد و البته همیشه این هدف امکان‌پذیر نیست. عوارض جراحی نیز بستگی به شدت انتشار سرطان، محل و مشی بیولوژیک آن دارد.
کموتراپی یا شیمی‌درمانی: از دیگر ابزارهای درمانی در سرطان کودکان است. این داروها سبب مرگ سلول‌های سرطانی و کاهش تکثیر آنها می‌شوند. تجویز آن می‌تواند از طریق وریدی یا داخل رگی بوده و یا از طریق دهانی و خوراکی باشد. عوارض شیمی‌درمانی شامل خستگی و کوفتگی، افزایش خطر خونریزی، عفونت در کودک، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ریزش مو و اسهال است. البته با تکمیل و قطع درمان، این عوارض نیز بهبود پیدا می‌کند.
رادیوتراپی یا اشعه درمانی: از درمان‌های دیگر بوده و در واقع تابش اشعه X با انرژی بالا است که سبب انهدام سلول‌های سرطانی می‌شود. عوارض آن شامل خستگی و کوفتگی بدن، کاهش اشتها، سوختگی‌های خفیف پوستی و کاهش حرکات روده‌ای است.
ایمیونوتراپی یا درمان بیولوژیک: درمان بعدی است که در واقع به وسیله ارتقاء و افزایش توان دفاعی کودک در مقابل سرطان، به جنگ با آن می‌روند.
پیوند مغز استخوان: روش دیگر درمانی است که پیوند سلول‌های بنیادی اخذ شده از خود بیمار یا شخص دیگر بوده و با تزریق آن به فرد مبتلا به سرطان بعد از اطمینان داشتن به ریشه‌کنی سلول‌های سرطانی در بدن او انجام می‌شود.