آی کیو ارثی است یا اکتسابی؟
70 درصد «ضریب هوشی» یا «آی کیو» (IQ) ارثی بوده و بقیه آن نیز در گرو عواملی مانند تغذیه سالم و عوامل محیطی است.
طی 100 سال گذشته مردم باهوشتر شدهاند و آیکیو آنان به 100 تا 130 افزایش یافته، کسی که دارای این آیکیو است در اوایل قرن بیستم خیلی با استعداد در نظر گرفته میشد.
کسی که امروز آیکیو 100 دارد مانند آن بوده که یک قرن پیش آیکیو او 130 و خیلی با هوش بوده است.
جیمز فلاین محقق اتریشی درباره افزایش آیکیو طی سالها تحقیق کرده است. او در یک تیم بسکتبال بازی میکرد که در آن تیم خیلی موفق بود اما وقتی پنج سال بعد دوباره در برابر همان تیم قرار گرفت، دیگر اوضاع مثل سابق نبود، بسکتبالیستهای جوان برنده شدند، نه فقط به خاطر آنکه سریعتر بودند، بلکه به خاطر آنکه بازی تغییر کرده بود. بازی منعطفتر، پویاتر و غیرقابل پیشبینیتر شده بود.
اکنون هر کسی بسکتبال بازی میکند، ترفندی را کشف کرده و به دیگری یاد میدهد، بنابراین سطح بازی ظرف کمتر از چند سال خیلی افزایش یافت، به طوری که فلاین که زمانی یک بازیکن فوقالعاده بود، اکنون فقط یک بازیکن متوسط به شمار میرفت.
فلاین به عنوان استاد علوم سیاسی در نیوزلند بعدها دریافت که هوش باید افزایش یافته باشد؛ او دریافت که به نظر میرسد ضریب هوشی در برخی کشورها ظرف چند سال افزایش یافته و مانند بازی بسکتبال، هر چه اطلاعات در زندگی مردم بیشتر میشود مردم به همان اندازه باهوشتر میشوند.
طبق مطالعات جدید، ضریب هوش در قرن بیستم در 31 کشور افزایش یافته است.
با این وجود منتقدان و پژوهشگران تا مدتها عقیده فلاین را اشتباه آماری میدانستند، زیرا از زمان مطالعات روی دو قلوها، کشف شده بود که هوش تا 70 درصد ارثی است، بنابراین ضریب هوشی در نسلها باید ثابت باقی بماند.
رشد ضریب هوش از 40 سال پیش در بسیاری از کشورها تدریجی بوده است.
حق با فلاین بوده است. اکنون دانشمندان دانشگاه وین ثابت کردهاند که آیکیو از اوایل قرن بیستم افزایش یافته و اکنون آیکیو مردم 30 امتیاز بیشتر از آیکیو مردم در سال 1909 است.
یاکوب پیتشینگ یکی از محققان معتقد است که حال دیگر مرزبندی بین اعداد باهوش و کمهوش مسخره به نظر میرسد.
او و همکارش 219 مطالعه روی 31 کشور با چهار میلیون نفر را مورد مطالعه قرار دادند تا تئوری فلاین را بررسی کنند.
طبق این مطالعات در همه جای دنیا، بهره هوشی با آغاز قرن 20، افزایش چشمگیری یافته بود.
الیزابت اشترن محقق اتریشی از دانشگاه زوریخ میگوید؛ اگر در گذشته فردی بطور متوسط میتوانست به 20 سؤال طراحی شده در تستهای آیکیو پاسخ دهد، آیکیو او 100 بود اما امروز باید به 25 سؤال جواب بدهند تا آیکیو آنان 100 محاسبه شود.
این محقق اتریشی نشان داده که متوسط تعداد مسایل حل شده از سوی مردم طی سالها همواره افزایش مییابد.
طبق مطالعات، آیکیو افزایش یافته است، البته نه در یک سطح و نه در همه جا به یک اندازه.
ضریب هوشی در آلمان از سال 1950 میلادی به بعد (بعد از جنگ جهانی دوم) جهش بزرگی یافت اما بهره هوشی یا آیکیو در آسیا نسبت به اروپا کمتر افزایش داشته و از سال 1950 میلادی به بعد افزایش داشت اما به پای رشد آیکیو در اروپا نمیرسد.
ضریب هوشی در چند کشور آسیایی به مدت طولانی بسیار کمتر از اروپا بوده و احتمالاً در همان سطح نیز باقی خواهد ماند.
البته رشد ضریب هوشی در کشورهای ترکیه، برزیل و کنیا در سالهای گذشته بیشتر از آلمان بوده است.
طبق آخرین گزارشهای منتشر شده در برخی رسانههای داخلی، ایران با متوسط آیکیو 84 به همراه چندین کشور دیگر در مقام 24 جهان است.
مطالعات نشان میدهد رشد ضریب هوشی ظرف 40 سال اخیر در بسیاری از کشورها به صورت خیلی آرام رشد داشته و به طور مثال کشورهای اسکاندیناوی به حدی رسیدهاند که آیکیو چند سال است که در آن کشورها، دیگر افزایش نمییابد.
عوامل مؤثر برای آیکیو
طبق تحقیقات، تغذیه سالم، مراقبتهای پزشکی مناسب و فرصتهای تحصیلی مناسب طی صد سال گذشته، مهمترین عوامل رشد آیکیو برشمرده میشوند.
این عوامل توضیحی برای این موضوع است که چرا در زمانهایی، ضریبهوشی دارای حد و مرز میشود: زمانی که تغذیه و مراقبتهای پزشکی دیگر نمیتوانند بهبود یابند.
البته عوامل متعدد دیگری مانند میزان سرب در آب آشامیدنی در میزان ضریب هوشی نقش دارند.
هر چند آیکیو کودکان نیز مانند بزرگسالان نسبت به گذشته افزایش یافته اما این روند رشد در بزرگسالان بیشتر بوده است.
در گذشته اگر افراد جواب مسئلهای را نمیدانستند آن را حل نمیکردند اما امروز آن را به هر حال جواب
میدهند.
تفکرات انتزاعی، نقش مهمتری پیدا کرده است. البته در اینجا پارادوکسی (تناقضی) ایجاد میشود که هم آیکیو افزایش مییابد در حالی که 70 درصد آیکیو، ارثی است.