عوامل زینت دادن رفتارهای زشت(پرسش و پاسخ)
پرسش:
چه عواملی موجب می‌شود اعمال زشت و قبیح انسان در نظرش زیبا جلوه کند؟
پاسخ:
در قرآن مىخوانيم؛ گاهى نفس انسان كارى را در چشم انسان زيبا جلوه مىدهد، در آيات 18 و 83 سوره يوسف مىخوانيم؛ يعقوب (عليه‌السلام) به فرزندانش گفت: «سوّلت لكم أنفسكم» كلمه «سوّلت» به معناى آن است كه چيز زشت و قبيحى، زيبا جلوه كند.
چه بسيارند افرادى كه درآمدهاى نامشروعى را صرف كارهاى خير از قبيل: مهمانىها، نذرها و صله رحم و ديدار با آشنايان و مانند اين امور مىكنند و به خيال خود عبادت مىكنند.
يا در قالب عزادارى امام حسين (عليه السلام) با راهبندان و صداى بلندگو، مردم آزارى مىكنند، راه را مىبندند و مردم را تحقير مىكنند، در قالب ادامه تحصيل و پژوهش در مراكز علمى (حوزهها و دانشگاهها) مىمانند و به مناطق محروم هجرت نمىكنند،
در قالب دفن در جوار اولياى خدا، بودجههاى كلانى را هزينه مىكنند و حال آنكه در ميان فاميل آنان كسانى هستند كه حتى يك اتاق براى زندگى ندارند؛
گاهى به اسم شعار مذهبى، گاهى به اسم آبرودارى؛ حتى گاهى به خيال عبادت، جنايت مىشود.
به يك ماجرا توجه كنيد: شخصى دو انار و دو نان از دو مغازه سرقت كرد و سپس آنها را به فقير داد همين كه از او پرسيدند: اين چه كارى است؟ گفت: چهار چيز دزديدم و به فقير دادم و براى هر يك از آنها ده پاداش گرفتم! (چون قرآن مىگويد: هر كار خير شما ده ثواب دارد) چهار گناه از چهل ثواب كم شود، سى و شش پاداش و ثواب مىماند.
اين محاسبات نيز يك نوع زينت دادن به كار زشت و بد است.
گويا آيه: «انّما يتقبل اللّه من المتقين» (مائده ـ 27) را نشنيده كه مىفرمايد: ده پاداش موعود براى افراد با تقواست، نه سارق.
گاهى به اسم فرهنگ و ديپلماسى و گاهى به اسم موقعيت اجتماعى، گاهى به اسم آداب و رسوم، گاهى به اسم مد، گاهى به اسم شرايط بين‌المللى، گاهى به اسم توقعات اين و آن و هماهنگى با ديگران، گاهى به اسم و عناوين مختلف، عمرها و بودجهها از افراد يا بيت‌المال هزينه مىشود.
تمام اين موارد، اغفال و تسويل نفس: «سوّلت لكم أنفسكم أمرا» هوس‌های نفسانی شما این کار را برایتان آراسته (يوسف ـ 18) يا تزيين شيطان است. «زيّن لهم الشّيطان أعمالهم» شیطان، اعمال آنها (مشرکان) را در نظرشان جلوه داد. (انفال ـ 48)
يكى از عوامل اغفال ستايشهاى نابجاست، چنان‌كه اگر والدين در برابر كار زشت كودك لبخند بزنند.
اگر افراد متملّق به مرفّهان و سرمايه‌داران بى درد «بله قربان» بگويند.
اگر در فيلمها نااهلان چهره شوند.
اگر تشويقها از افراد غيرشايسته صورت گيرد.
همه اينها سبب اغفال مىشود.
در حديث مىخوانيم؛ هرگاه فاجرى و فاسقى ستايش شود، عرش خدا به لرزه در مىآيد: «اذا مدح فاجر اهتز عرش اللّه»
كوتاه سخن آنكه هر چيزى كه انسان را سرگرم كند- از قبيل:
اعداد و آمار (تكاثر) و اموال و اولاد و آرزوهاى طول و دراز و كلمات لهو و لعب و تفاخر و رقابتهاى منفى- مىتواند از عوامل اغفال باشد.
چه دخترانى كه با وعدههاى دروغ پسران، اغفال شدند و چه رندانى كه با تظاهر به ديندارى يا سرمايه‌دارى يا زهدنمايى، افرادى را به دام انداختهاند.
خطر اغفال از نفس و از شيطان و دوستان به قدرى است كه هر روز ده بار در نماز واجب بايد بگوييم: «اهدنا الصّراط المستقيم»