گزارشی از درمان رایگان کودکان
چگونه «پول» از درمان زیر ۷ ساله‌ها حذف شد؟
جدیدترین اقدام دولت و وزارت بهداشت تدبیر برای درمان ارزان کودکان بیمار است که در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و با استناد به بند الف ماده ۹ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، صورت گرفت و طبق آن همه خدمات بستری و سرپایی کودکان زیر ۷ سال، به استثنای داروهای سرپایی در مراکز دولتی دانشگاهی رایگان شد.
به گزارش ایسنا، صورت‌حساب هزینه درمان را از پشت شیشه واحد ترخیص می‌گیرد و کنار می‌آید و به خواندن برگه ادامه می‌دهد؛ می‌پرسم چقدر پرداخت کردید؟ نگاهش را از روی کاغذ برمی‌دارد و صورت حساب را نشانم می‌دهد و می‌گوید: «والا گفتند ۹۰ هزار تومن فقط بابت همراه» و دوباره به جست‌وجویش در صورت هزینه‌ها ادامه می‌دهد؛ جمع کل هزینه‌ها که بالغ بر ۱۰میلیون و ۴۰۰هزار تومان است را نشانش می‌دهم و می‌گویم «این کل هزینه جراحی‌تون هست که سهم شما در پرداختش صفر هست؛ ۹۰ هزار تومان بابت هزینه همراه و غذا طی دو روز بستری حساب کردن.» ابرویی بالا می‌اندازد و می‌گوید: «هر کسی هر کاری برای مردم می‌کنه، خدا خیرش رو بهش برگردونه...»
حذف «پول» از درمان زیر ۷ ساله‌ها
بیمار بعدی کارش در واحد ترخیص تمام می‌شود، می‌پرسم مشکل بیمارتون چی بوده و چقدر پرداخت کردید؛ کوتاه و با لهجه‌ای که تشخیص نمی‌دهم از کجاست، می‌گوید: «نوزادم مشکل مادرزادی داشت؛ دو هفته‌ای هست که آمده‌ایم این‌جا و الان هم جراحی انجام شده؛ کل هزینه‌هام ۸ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان شده که این‌جا فقط مبلغی رو به عنوان همراه بیمار گرفتند؛ دستشان درد نکند و از همه‌شون تشکر می‌کنم.»
پدر بعدی می‌گوید: «نوزاد دارم، مشکل انسداد روده داره؛ فعلا نمونه برداری از روده و آزمایش‌ها را انجام دادن؛ عمل یک هفته دیگر هست؛ حدود ۱۰ روز است این‌جا هستیم؛ هزینه آزاد ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌شده ولی الان ۷۲۰ هزار تومان را بابت همراه بیمار و غذا گرفتند؛ از این بهتر که نمیشه؛ از این طرح جالبشون ممنونم.»
از پدر دیگری می‌خواهم که درباره بیماری فرزندش و روند درمان و نهایتا هم هزینه‌های پرداختی صحبت کند؛ قبول می‌کند، بچه را بغل می‌گیرد و می‌گوید: «دیشب حدود ساعت ۱۰ این‌جا آمدیم، الان هم که ساعت ۱۲ ظهر هست، حالت تهوع و دل درد داشت؛ چهار سالش هم هست؛ سه میلیون و ۱۰۰ هزار تومان هزینه‌هامون شده ولی پرداختی نداشتیم و رایگان شده؛ خوبه دیگه؛ اگر داشته باشه و به مردم کمک بشه، خیلی عالیه.» اجازه می‌گیرم و وارد واحد ترخیص می‌شوم و با مسئول واحد وارد صحبت می‌شویم؛ او می‌گوید: «از اواخر سال گذشته طبق دستورالعمل اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، پرداختی بیماران زیر هفت سال رایگان است؛ به جز هزینه‌های همراه و غذای بیمار که شامل بیمه نیست. بنابراین آنهائی که بیمه پایه دارند شامل خدمات درمانی، تامین اجتماعی و نیروهای مسلح هزینه‌های پرداختی‌شان بابت درمان رایگان است.»
می‌پرسم بیشترین مبالغی که طی مدت اجرای این طرح، رایگان برای بیمار محاسبه شده، چقدر بوده؟ پشت سیستم می‌نشیند و شروع می‌کند به جست‌وجو؛ چند پرونده را پرینت می‌گیرد و شروع می‌کند به خواندن؛ این بیمار با دیسترس تنفسی مدت سه ماه این‌جا بوده و مجموع هزینه‌هایش ۵۴۰ میلیون تومان بوده که فقط ۳۰۰هزار تومان بابت همراه پرداخت کرده است؛ یعنی هزینه‌های پرداختی بابت درمان صفر بوده است.»
پرونده دیگری را نشانم می‌دهد و می‌گوید: «این بیمار هم مشکل تنفسی داشته هزینه بستری بیمار از تاریخ ۲۷ آذر ۱۴۰۲ تا ۲۶ فروردین امسال، ۴۵۵ میلیون تومان بوده که صفر لحاظ شده و تقریبا ۸۲۵ هزار تومان هم بابت همراه و غذا طی سه ماه دریافت
شده است.»
هزینه‌های کمرشکن سلامت
و گام دولت برای ارزان کردن درمان
هزینه‌های درمان بیماری به ویژه بیماری‌های سخت و صعب‌العلاج و همچنین تامین داروهای گران قیمت همواره رنجی مضاعف بر رنج بیماری به ویژه برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه بوده و بر همین اساس هم هزینه‌های کمرشکن سلامت و لزوم کاهش سهم جیب بیماران در پرداخت این هزینه‌ها، همواره محل بحث مسئولان و حتی قوانین توسعه‌ای در ادوار مختلف بوده است.
به اذعان مسئولان سلامت کشور در دوره‌های مختلف، کم نیستند تعداد بیمارانی که یا به بهانه هزینه‌ها، قید درمان را می‌زنند و یا با وجود داشتن بیمه درمانی، اما در پرداخت هزینه‌ها ناتوانند و پس از ترخیص راهی مددکاری بیمارستان شده و منتظر تایید تخفیف هزینه‌ها می‌مانند.
در همین راستا چندی قبل بود که رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس ضمن تاکید بر لزوم لحاظ راهکارهایی برای محافظت مالی از خانواده‌ها در برابر مخارج کمرشکن سلامت، اعلام کرد که «در سال ۱۴۰۰، خانواده‌های ایرانی به میزان ۲.۴۲ درصد با این هزینه‌ها مواجه شده‌اند.»
در چنین شرایطی بود که برای دسترسی آسان و ارزان قیمت به خدمات بهداشتی و درمانی به ویژه در اقشار آسیب‌پذیر اقداماتی در دستور کار قرار گرفت که از جمله آن می‌توان به پوشش رایگان بیمه‌ای برای پنج دهک اول جامعه، افزایش پوشش‌های بیمه‌ای درمان‌های ناباروری، حمایت ویژه مالی از ۱۰۷ گروه بیماری خاص و صعب‌العلاج و از جمله سرطان‌ها در قالب تشکیل صندوقی ذیل سازمان بیمه سلامت و... اشاره کرد.
ماجرای درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال
جدیدترین اقدام دولت و وزارت بهداشت نیز تدبیر برای درمان ارزان کودکان بیمار است که در راستای اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و با استناد به بند الف ماده ۹ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، صورت گرفت و طبق آن همه خدمات بستری و سرپایی کودکان زیر ۷ سال، به استثنای داروهای سرپایی در مراکز دولتی دانشگاهی رایگان شد. بر همین اساس، سازمان‌های بیمه‌گر پایه مکلفند ۱۰۰ درصد تعرفه دولتی برای خدمات سرپایی و سرپایی فوریت‌های پزشکی شامل معاینه، آزمایشگاه، تصویربرداری و توانبخشی و همچنین خدمات بستری و بستری فوریت‌های پزشکی را پرداخت کنند. در مجموع «رایگان شدن درمان کودکان زیر ۷ سال»؛ خبر خوبی بود که از اواخر سال گذشته مرتبا از سوی مسئولان وزارت بهداشت اعلام و بر آن تاکید شد؛ طرحی که رضایت و آرامش خاطر خانواده‌ها در پیگیری روند درمان فرزندشان را به دنبال دارد و در عین حال در همین ابتدای کار باید تاکید کرد که بی‌تردید تامین منابع مالی پایدار و مستمر، پاشنه آشیل اجرای موفق و ماندگار آن است.
درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال
در بیمارستان مفید تهران
چگونگی اجرای «درمان رایگان کودکان زیر هفت سال دارای بیمه پایه» را با دکتر شمس‌الله نوری‌پور- فوق تخصص نوزادان و متخصص کودکان، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس بیمارستان کودکان مفید تهران به گفت‌وگو نشستیم.
رئیس بیمارستان کودکان مفید گفت: تقریبا اواخر اسفند سال ۱۴۰۲ با عنایت وزیر بهداشت به سلامت کودکان این مرز و بوم، خدمات کودکان زیر هفت سال دارای بیمه پایه در بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی رایگان شد و در این راستا ما با توجه به رسالتی که در خدمت‌رسانی به کودکان داریم جلساتی تشکیل دادیم و هماهنگی‌های مورد لزوم انجام شد و جزو اولین بیمارستان‌هایی بودیم که این مصوبه را اجرائی کردیم.
نوری‌پور ادامه داد: بنابراین کودکان زیر هفت سال دارای بیمه پایه مانند تامین اجتماعی، بیمه سلامت و نیروهای مسلح می‌توانند از این طرح بهره‌مند شوند و هیچ‌گونه فرانشیزی را پرداخت نکنند. در مجموع از شروع طرح تاکنون نزدیک به سه هزار بیمار سرپایی و ۹۰۰ بیمار بستری زیر هفت سال در بیمارستان کودکان مفید مشمول این طرح شدند.
وی با اشاره به کاهش قابل توجه پرداختی از جیب بیماران با این مصوبه دولت و وزارت بهداشت، افزود: به دنبال محاسبات اولیه انجام شده مشخص شد که تقریبا ماهانه نزدیک به پنج میلیارد تومان بابت کودکان بستری هزینه شده و از این بسته خدمتی استفاده کرده‌اند. این موضوع قطعا برای خانواده‌های دارای فرزند بیمار کمک‌کننده است؛ به ویژه آنکه اغلب بیماران مراجعه‌کننده به این بیمارستان بیماران خاص هستند که نیاز است مراجعات متعددی داشته باشند.
رئیس بیمارستان کودکان مفید با بیان اینکه قطعا این طرح می‌تواند نتایج مثبتی برای سلامت کودکان داشته باشد، گفت: در گذشته شاید خیلی از خانواده‌ها به دلیل فرانشیزهای نقدی که باید پرداخت می‌کردند، برای درمان مراجعه نمی‌کردند و این طرح باعث می‌شود این افراد برای پیگیری روند درمان راغب شوند و اگر بیمارشان نیازمند خدمات بستری است جهت درمان مراجعه کنند.
بیمه‌ها پرداختی به بیمارستان‌های کودکان را
در اولویت قرار دهند
نوری‌پور در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به توان مالی محدود بیمارستان‌ها و به‌ویژه بیمارستان‌های کودکان، افزود: بنابراین جا دارد تعرفه‌های مربوط به بیماری‌های کودکان و نوزادان تقویت شود؛ چراکه قسمتی از کار بیمارستان‌ها خودگردان است و باید با درآمدهای خود بیمارستان انجام شود و با اجرای این طرح چون فرانشیز نقدی تقریبا حذف می‌شود و خدمات به صورت بیمه‌ای محاسبه می‌شود، انتظار است که بیمه‌ها پرداختی به بیمارستان‌های کودکان را در اولویت قرار دهند تا ان‌شاءالله این طرح که طرح بسیار خوبی است و برای سلامت کودکان کمک‌کننده است، پایدار شود و بتواند در آینده تعداد بیشتری از بیماران را تحت پوشش قرار دهد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره چگونگی خدمت‌رسانی به بیماران خاص و همچنین صندوق حمایت از این بیماران که پیش از این تشکیل شده بود، گفت: بیماران خاص هم صندوق‌های حمایتی مرتبط با خود را دارند و می‌توانند از بسته‌های حمایت خاص خود استفاده کنند. برای بیماران مصدوم یا ترافیکی هم یک سری بسته‌های خدمتی فعال است که از طریق آن خدمات مورد لزوم را دریافت می‌کنند.
اهمیت حمایت‌های وزارت بهداشت
و لزوم لحاظ ردیف بودجه اختصاصی
رئیس بیمارستان کودکان مفید درباره نقش حمایتی وزارت بهداشت و سازمان برنامه و بودجه از درمان رایگان کودکان زیر هفت سال، اظهار داشت: قطعا وزارت بهداشت به عنوان سردمدار و تامین‌کننده آتیه سلامت کودکان کشور این طرح ارزشمند را به اجرا گذاشته و بسیار مهم است که این نقش حمایتی تداوم داشته باشد. به هر حال در ابتدای شروع طرح هستیم و حمایت‌های مالی وزارتخانه جدا از پرداخت‌های بیمه‌ها، می‌تواند در پیشبرد اهداف طرح بسیار کمک‌کننده باشد. در همین راستا نیز امیدوارم یک سری بسته‌های تشویقی از طریق وزارت بهداشت به بیمارستان‌های کودکان اختصاص یابد که بی‌تردید مشوقی خواهد بود تا این طرح بتواند با قدرت بیشتری به بقای خود ادامه دهد.
نوری‌پور همچنین در پیشنهادی برای تحقق بهتر اهداف طرح، گفت: در این راستا لازم است ردیف بودجه اختصاصی برای طرح در سازمان برنامه و بودجه به وزارت بهداشت اختصاص یابد تا به بیمارستان‌هایی مانند بیمارستان کودکان که مراکز ارجاعی فوق تخصصی هستند و خدمات‌شان جامع شمول است، اختصاص یابد و این بیمارستان‌ها بتوانند خدمات را به صورت شایسته‌تری ارائه دهند.