سرود ملی نماد شکوه همبستگی یک ملت
دفتر پژوهشهای مؤسسه کیهان
توهین به نمادهای ملی مثل سرود ملی و پرچم در آمریکا نیز با واکنش سیاستمداران و مردم همراه شده است. اولین بار در مراسم اهدای جوایز دو ۲۰۰ متر مسابقات المپیک 1968 مکزیکوسیتی بود که «تامی اسمیت» و «جان کارلوس» دوندگان آمریکایی علیرغم دریافت مدال طلا و برنز این رشته ورزشی اما در روی سکوی اعطای مدالها، هنگام نواخته شدن سرود ملی ایالات متحده آمریکا و بالا رفتن پرچم این کشور، به احترام نایستادند، دستان خود را بر روی قلب خود قرار ندادند و سرود ملی آمریکا را زمزمه نکردند.
این حرکت دو دونده آمریکایی، بیاحترامی و توهین به نمادهای ملی ایالات متحده به شمار آمد و با اعتراض کمیته المپیک آمریکا، «آوِری براندج» رئیس کمیته بینالمللی المپیک IOC، عمل ورزشکاران یاد شده را «تبلیغ نظرات سیاسی داخلی در عملی که نقضِ عامدانه و شدید اصول اساسی روح المپیک است» خواند و این کمیته را به دادن هشدار و تهدید جدی «تامی اسمیت» و «جان کارلوس» واداشت.
لغو درجات و مدالها و محرومیت از میادین ورزشی
به دنبال توصیهآوری براندج، کمیته بینالمللی المپیک در بیانیهای اعلام کرد که مقامهای ورزشی «اسمیت» و «کارلوس» از درجه اعتبار ساقط بوده و مدالهای آنها پس گرفته خواهد شد. سپس هر دو ورزرشکار را از دهکده بازیها اخراج کردند. تنبیه دو قهرمان ورزشی آمریکایی به همین موارد ختم نگردید و پس از آن، این دو ورزشکار نه تنها از میادین ورزشی دور نگه داشته شدند بلکه سالها از حقوق اجتماعیشان نیز محروم بودند چنان که حتی برای پیدا کردن کار دچار مشکل گردیدند.
در ماه سپتامبر سال 2017 نیز برخی بازیکنان لیگ حرفهای فوتبال آمریکا در اعتراض به سیاستهای آمریکا، هنگام نواختن سرود ملی به جای اینکه ایستاده و با قراردادن دست راست بر روی قلب خود، سرود ملی را زمزمه کنند، زانو زده و سکوت کردند. حرکت این بازیکنان با واکنش منفی بسیاری مواجه گردید. بر اساس قوانین مربوط به پرچم آمریکا، هنگام نواخته شدن سرود ملی، افراد حاضر باید بایستند و به پرچم نگاه کنند. نظامیان باید سلام نظامی دهند و شهروندان نیز دست راستشان را بر روی قلب خود قرار دهند.
به دنبال این عمل ورزشکاران یاد شده، موضوع احترام به پرچم در آمریکا به مسئلهای جنجالی تبدیل شد. بسیاری از آمریکاییان براین باور بوده و هستند که برای بیاحترامی به پرچم و سرود ملی مجازات و جریمه تعیین شود. کاربران زیادی در آمریکا در پیامهای توئیتری به بیاحترامی به پرچم ملی این کشور واکنش نشان دادند تا اینکه سنای آمریکا در سال 2006 قانون مجازات برای بیاحترامی به پرچم ملی را به رای گذاشت و تصویب نمود.
مجازات توهین به نمادهای ملی در برخی کشورها
اما مجازات بیاحترامی به سرود و پرچم در کشورهای مختلف جهان، متفاوت است، اگرچه یک موضوع در میان آنها مشترک به نظر میرسد که نسبت به این بیاحترامی و بیاعتنایی، واکنشهای منفی وجود دارد.
وب سایت یورو نیوز در همان گزارش سال 2017 خود درباره مجازات توهین به پرچم و سرود ملی در کشورهای مختلف مثالهای گوناگون زد و نوشت: «... بر اساس قوانین یونان، هر کسی به نمادهای ملی از جمله پرچم و سرود ملی بیاحترامی کند با مجازات ۲ سال زندان و جریمه نقدی روبهرو خواهد شد. بر اساس قوانین این کشور، اگر کسی به پرچم و سرود ملی یک کشور بیگانه در یونان توهین کند، بنا بهدرخواست دولت همان کشور، فرد مورد نظر ممکن است با مجازات حبس شش ماهه و یا جریمه نقدی مواجه شود.
قوانین آلمان درباره پرچم ملی سختگیرانه است. بر اساس قوانین این کشور، اگر کسی به پرچم فدرال آلمان آسیب برساند و یا به آن توهین کند با مجازات حبس به مدت ۵ سال روبهرو خواهد شد.
در فرانسه بر اساس قوانین مصوب سال ۲۰۱۰ بیاحترامی به پرچم و سرود ملی یک جرم سنگین محسوب میشود. اگر کسی در هنگام یک مراسم عمومی به سرود ملی و یا پرچم این کشور بیاحترامی کند، باید 6 هزار یورو جریمه پرداخت کند و اگر ثابت شود که این بیاحترامی سازماندهی شده بود، تا 6 ماه حبس به دنبال دارد.
در اسپانیا بیاحترامی به پرچم کشور جرم محسوب گردیده و فرد خاطی به ۷ تا ۱۲ ماه زندان محکوم میشود. بر اساس قوانین جزایی اسپانیا، توهین به اعضای خانواده پادشاهی نیز جرم به شمار میرود و محکومیت به ۶ تا ۱۲ ماه زندان را برای فرد خاطی بهدنبال خواهد داشت. همچنین اگر فردی خانواده پادشاهی یا خویشان آنها را تهدید کند به ۳ تا ۶ سال زندان محکوم خواهد شد».
در ژاپن که کوتاهترین سرود ملی را دارد، در سالهای پس از جنگ، مسئولان مدارس ژاپن موظف شدند که در مراسم آغاز سال تحصیلی و نیز در مراسم پایان سال تحصیلی سرود ملی بنوازند و تنبیهاتی نیز برای مقامات آموزشی که از این ترتیبات سرپیچی کنند، در نظر گرفته شد. در سالهای اخیر چند معلم که از این کار استنکاف کرده بودند، مجازات شدند.
سرود ملی؛ نشانه تعلقات مشترک یک ملت
سرود ملی در همه کشورها نماد ملی کشور، نظام و ملت به شمار آمده که تلاش میشود تا موسیقی آنها براساس ملودیهای حماسی و تهییجکننده شکل بگیرد. اشعار این سرودها از کلام وطن دوستانه و میهنی برگزیده شده و نشان از مبارزات ملی و تلاشهای تاریخی آن ملت دارد که از توفیقات و خصوصیات فرهنگی و تعلقات دینی و مذهبی مردم یاد میکند. سرودهای ملی در مناسبات مشخص و در زمانها و مکانهای مختلف نواخته شده و اغلب به هنگام اجرای آن، پرچم کشورها هم به اهتزاز در آمده یا تصویر و فیلم پرچم را نمایش میدهند.
آداب و مناسبات سرود ملی
سرود ملی کشورها در مناسبات مختلف و متفاوت اجرا شده و همزمان با اجرای آن همه حاضران حتی کودکانی که میتوانند بایستند، باید از جای برخیزند، روی به پرچم نموده و با افتخار و غرور اشعار آن را با آوایی متناسب با آهنگش بخوانند. همچنین یک قاعده کلی همه را ملزم میسازد که هنگام نواختن سرود ملی احترام نموده و از هرگونه حرکت پرهیز کنند. سایر آداب سرود ملی که در قواعد و قوانین همه کشورها و ملت مشترک ذکر شده، به قرار زیر است:
- احترام به سرود ملی به محض آغاز نخستین نت آن شروع شده و تا پایان اجرای آخرین نت ادامه دارد.
- اگر همزمان با اجرای سرود، پرچم به اهتزاز درنمیآید، چنانچه سرود توسط گروه موزیک اجرا شود، حاضران باید به گروه موزیک نگاه کنند، در صورتی که روی صفحه نمایشگر یا پرده سینما به نمایش درمیآید به پرده نگاه کنند، در غیر این صورت، مستقیم به جلو نگاه کرده و از حرکت دادن سر و بدن خودداری کنند.
- مردان غیر نظامی که کلاه بر سر دارند باید آن را برداشته و بهگونهای روی بازوی چپ خود قرار دهند که دست آنها روی قلب آنها باشد.
- در برخی از کشورها خواندن اشعار سرود ملی اجباری نیست، اما در همه آنها اگر کسی اشعار را نمیخواند، باید سکوت و احترام کند. همچنین ملزم نیست که دست روی قلب هم نهاده شود، اما باید محترمانه ایستاده و حرکت نکند.
-در زمان اجرای سرود ملی هیچکس حق خوردن، نوشیدن و سیگار کشیدن ندارد و اگر خوراکی در دست دارد باید آن را به کناری نهد تا دستان او آزاد باشد.
- هنگام نواختن سرود ملی هیچ کس نباید با تلفن همراه مشغول مکالمه باشد و قبل از اجرای سرود، باید گوشی را از دید پنهان کند.
- نظامیان به محض آغاز سرود ملی باید سلام نظامی داده و در طول اجرای سرود به همین حالت باقی بمانند. در برخی از کشورها هنگام اجرای سرود ملی اگر همزمان پرچم کشور به اهتزاز درآید، نظامیان باید نسبت به پرچم ادای احترام کنند، در غیر این صورت به حالت خبردار میایستند.
- هنگام اجرای سرود ملی در محیطهای سربسته (پوشیده) نظامیان از دادن سلام نظامی معاف خواهند بود و به صورت خبردار خواهند ایستاد.
- نظامیان بازنشسته، مانند غیر نظامیان احترام میکنند. اما براساس یک قانون جدید در آمریکا، نظامیان بازنشسته و پیشکسوتان جنگی نیز باید مانند نظامیان سلام دهند. همچنین افرادی که با تابعیت آمریکا پذیرفته میشوند، هنگام نواختن سرود ملی حتماً باید دست راست خود را روی قلب خویش قرار دهند.
- مردم سایر کشورها که هنگام اجرای سرود ملی کشور دیگر حضور دارند از جمله ورزشکاران مسابقات بینالمللی، فقط به احترام بر میخیزند، در صورت تمایل اشعار آن را میخوانند، اما باید از هر اقدامی که نمایش بیاحترامی باشد، پرهیز کنند.
- در مناسبات بینالمللی از جمله مسابقات ورزشی، سرود کشور میزبان آخرین سرودی است که نواخته میشود. اما در برخی از کشورها، تأکید شده است که در ابتدای مراسم، سرود ملی کشور میزبان نواخته شود
- ورزشکاران شرکتکننده در مسابقات بینالمللی هنگام نواختن سرود ملی کشور خود، باید ظاهر بسیار مرتب داشته، در لباس فرم یا گرمکن تمیز و اتوخورده باشند، صورت آنها به سوی پرچم باشد و از هر نوع حرکت به چپ و راست و حرف زدن با دیگری خودداری کنند.
- در مسابقات ورزشی بینالمللی، وقتی یک ورزشکار غیر ملی در تیم باشگاهی حضور دارد، باید به احترام باشگاه خود، هنگام نواختن سرود ملی از جای برخیزد و حرمت نهد، اما از خواندن اشعار سرود معاف است.