سرویس اقتصادی-

به گزارش خبرنگار ما، دولت سیزدهم پیش از آنکه در شهریورماه 1400 سکان دستگاه اجرایی کشور را در دست بگیرد، صراحتاً اعلام کرده بود که مبنای سیاست خارجی خود را به تعامل با کشورهای دوست و همکار با محوریت همسایگان و سایر کشورهای منطقه قرار خواهد داد؛ بنابراین اولویت‌های تجارت خارجی در قالب تعامل با همسایگان و تمرکز دیپلماسی اقتصادی دولت بر مبادلات منطقه‌ای تعریف شد.
این تغییر رویکرد در شرایطی که دولت قبل نزدیک به یک دهه همه هم‌وغم خود را ابتدا مذاکره برای امضای برجام و پس از خروج آمریکا از برجام، مذاکره برای بازگشت آمریکا به برجام قرار داده و در این فاصله بسیاری از فرصت‌های نقد منطقه‌ای را به امید چراغ سبز چشم‌آبی‌ها سوزانده بود، بسیار مغتنم به شمار می‌رفت.
دولت سیزدهم خیلی زود این حرف‌ها را در عمل هم دنبال کرد؛ سید ابراهیم رئیسی، از زمان استقرار در پاستور تا امروز، همه سفرهای خارجی خود را به کشورهای منطقه اختصاص داده و تلاش خود را برای احیای تعاملات و پیمان‌های منطقه‌ای به کار بسته است.
سایر اجزای دولت و همین‌طور بازرگانان بخش خصوصی هم به دنبال این خط، مسیر تعامل با همسایگان را در پیش گرفته و بسیاری از تعاملات فراموش‌شده در سال‌های اخیر را احیا کرده‌اند که نتایج آن خیلی زود در آمار تجارت خارجی کشور نمایان شده است.
جهش تجارت با همسایگان
نتیجه افزایش تحرکات دولت به نفع تجارت منطقه‌ای کشور که از پیش‌ازاین در آمارهای سال 1400 نمایان شده بود، حالا در آمار تجارت خارجی سه‌ماهه 1401 نیز متبلور شده است. در همین رابطه دیروز سخنگوی گمرک اعلام کرد: در فصل بهار سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۰ میلیون و ۹۷۳ هزار و ۸۴۰ تن کالا، به ارزش ۱۲ میلیارد و ۳۶۳ میلیون و ۸۶۲ هزار و ۸۱ دلار با کشورهای همسایه تبادل شد که نسبت به بهار سال ۱۴۰۰ با رشد ۱۸ درصدی همراه بوده است.
لطیفی افزود: تجارت غیرنفتی فصل بهار با همسایگان، ۵۹ درصد وزن و ۴۹ درصد ارزش کل کالاهای تجاری ایران (واردات و صادرات) را به خود اختصاص داده است.
وی در ادامه درخصوص میزان صادرات به همسایگان گفت: کل صادرات کشورمان ۲۷ میلیون و ۶۶۴ هزار تنی ایران در فصل بهار، به ارزش ۱۳ میلیارد و ۶۹ میلیون دلار بود. از این میزان صادرات ۱۶ میلیون و ۵۰ هزار تن کالا به ارزش ۶ میلیارد و ۷۳۶ میلیون و ۶۲۷ هزار و ۳۰۳ دلار به کشورهای همسایه صادر شد که ۶۰ درصد وزن و ۵۱ درصد ارزش کل صادرات ایران سهم همسایگان بود.
سخنگوی گمرک افزود: میزان صادرات ایران به همسایگانش در فصل بهار سال جاری نسبت به مدت مشابه با کاهش ۱۰ درصدی در وزن و رشد ۲۰ درصدی در ارزش همراه بوده است.
مقاصد مهم صادراتی
لطیفی افزود: پنج مقصد کالاهای صادراتی ایران به همسایگان به ترتیب عراق با خرید یک میلیارد
و ۸۲۴ میلیون دلار و کاهش ۲۲ درصدی، ترکیه با یک میلیارد و ۷۳۷ میلیون دلار و رشد ۱۹۲ درصدی، امارات با یک میلیارد و ۶۴۵ میلیون دلار و رشد ۲۹ درصدی، افغانستان
با ۳۶۷ میلیون دلار و کاهش ۳۵ درصدی و عمان
با ۳۳۱ میلیون دلار و رشد ۱۶۸ درصدی بودند.
وی در ادامه گفت: سایر مقاصد صادراتی بعد از عمان نیز به ترتیب، کشورهای پاکستان با خرید ۲۷۹ میلیون دلار با رشد ۱۳ درصدی، آذربایجان با ۱۶۱ میلیون دلار و رشد
۸۷ درصدی، روسیه با ۱۱۵ میلیون دلار و کاهش
۱۵ درصدی، ترکمنستان با ۹۵ میلیون دلار و رشد
۳۸ درصدی، ارمنستان با ۷۴ میلیون دلار و رشد ۲۱ درصدی، کویت با ۴۵ میلیون دلار و رشد ۳۷ درصدی، قزاقستان با ۳۴ میلیون دلار و کاهش ۱۲ درصدی، قطر با ۲۸ میلیون دلار و کاهش ۱۷ درصدی، بحرین با دو میلیون دلار و رشد ۲۲ درصدی و عربستان با سه هزار و ۷۳۱ دلار و کاهش
۶۹ درصدی، قرار دارند.
حجم واردات
همچنین سخنگوی گمرک درخصوص میزان واردات از ۱۵ کشور همسایه توضیح داد: در فصل بهار امسال هشت میلیون و ۱۵۴ هزار تن کالا به ارزش ۱۲ میلیارد
و ۴۶۴ میلیون دلار کل کالاهای وارده به کشور بود.
لطیفی در ادامه افزود: از میزان واردات کالا به کشورمان بیش از چهار میلیون و ۴۳۳ هزار تن کالا به ارزش پنج میلیارد و ۶۲۷ میلیون و ۲۳۴ هزار و ۷۷۸ دلار آن از
۱۵ کشور همسایه بوده که ۵۴ درصد وزن و ۴۵ درصد کل واردات کشور را به خود اختصاص داده است. وی افزود: واردات فصل بهار کشور از همسایگان، با رشد بیش از یک درصدی در وزن
و ۱۵ درصدی در ارزش نسبت به بهار سال قبل همراه بوده است. سخنگوی گمرک درخصوص پنج کشور تأمین‌کننده کالاهای موردنیاز کشور از بین همسایگان گفت: امارات با فروش سه میلیارد و ۴۲۶ میلیون دلار و رشد
۶ درصدی، ترکیه با یک میلیارد و ۲۷۳ میلیون دلار و رشد
۲۲ درصدی، روسیه با ۳۹۴ میلیون دلار و رشد ۲۲ درصدی، پاکستان با ۱۹۶ میلیون دلار و رشد ۲۰۸ درصدی و عمان با
۱۹۴ میلیون دلار و رشد ۹۲ درصدی، به ترتیب در رتبه اول تا پنجم فروش کالا به ایران در بین همسایگان در سه‌ماهه نخست امسال بودند.
تراز تجاری مثبت ۶۰۵ میلیون دلاری
گفتنی است بر اساس اطلاعات گمرک، تجارت غیرنفتی کشور در سه‌ماهه نخست امسال بالغ بر ۲۵.۵ میلیارد دلار بوده و با پیشتازی سه‌ماهه صادرات نسبت به واردات، تراز تجاری مثبت ۶۰۵ میلیون دلاری را رقم زده است که این پیوستگی سه‌ماهه برای ایران بی‌سابقه بوده است.
بر اساس اعلام گمرک، در سه ماه نخست امسال سه‌میلیون و ۶۷۴ هزار تن کالای خارجی از مسیر ایران عبور کرده که نسبت به بهار سال قبل، با رشد ۳۲ درصدی همراه بوده است، این روند روبه‌رشد ترانزیت خارجی، یکی از دستاوردهای مهم کشور به شمار می‌آید.
تجارت ۵۱ میلیارد دلاری با همسایگان
در سال 1400
لازم به ذکر است که تجارت با همسایگان در بهار امسال در حالی رکوردشکنی کرده که طبق اعلام گمرک، تجارت ایران با همسایگان در سال ۱۴۰۰ هم رشد ۲۳ درصدی در وزن و ۴۳ درصدی در ارزش را نسبت به سال 99 ثبت کرده بود. آمارهای سال 1400 درباره تجارت با ۱۵ کشور همسایه ایران از این حکایت دارد که ۱۰۰ میلیون و ۱۳۱ هزار تن کالا به ارزش ۵۱ میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار در سال گذشته بین ایران و ۱۵ کشور همسایه مبادله شد که ۷۵ میلیون و ۴۴۵ هزار تن به ارزش ۲۶ میلیارد و ۲۹ میلیون دلار سهم صادرات ایران به این کشورها و ۲۴ میلیون و ۶۸۶ هزار تن به ارزش ۲۵ میلیارد و ۸۴۶ میلیون دلار نیز سهم واردات بوده است. بر این اساس سال ۱۴۰۰ با افزایش ۱۲ درصدی در وزن و ۲۹ درصدی در ارزشِ کالاهای صادراتی به کشورهای همسایه همراه بوده و در واردات نیز رشد ۶۸ درصدی در وزن و ۶۰ درصدی در ارزش داشته است.
همان‌طور که آمارها سخن می‌گوید، دولت به‌جای اینکه منتظر برجام و اخم و لبخند آمریکا بنشیند و چشم‌انتظار کاهش تحریم‌ها باشد، عزم خود را جزم کرده و فرصت‌های بالقوه موجود در بین همسایگان را به فعلیت درآورده است. اتفاقاً همین رویکرد دولت غربی‌ها را کلافه کرده، چرا که مشاهده می‌کنند دیگر شمشیر تحریم‌های اقتصادی آنها برندگی گذشته را ندارد و ایران هم نفت خود را می‌فروشد و هم تجارت خارجی روبه‌رشد و پایداری را رقم زده است.
در این شرایط آمریکایی‌ها تنها با ابزار رسانه و فضا‌سازی علیه کشورمان زمان می‌خرند تا شاید در آینده راهی برای‌گریز از این تنگنا پیدا کنند. متأسفانه یک جریان رسانه‌ای در داخل نیز با خارجی‌ها همراه شده و با تخطئه دستاوردهای دولت و بزرگ‌نمایی مشکلاتی که بسیاری از آنها برجای‌مانده از دولت قبل است، در مسیر پیشرفت کشور سنگ‌اندازی می‌کند.
بدون شک مسیری که دولت در پیش گرفته هم به مقصد نزدیک‌تر است و هم از گزند بدعهدی تجربه شده غربی‌ها ایمن‌تر؛ بنابراین باید در این مسیر استقامت کرد و به آینده امیدوار بود.