اخبار ویژه
فشار حداکثری شکست خورد صادرات نفت ایران افزایش یافته است
یک مقام سابق آمریکایی تاکید کرد: مهار برنامه هسته‌ای ایران بدون اجرای توافق برجام امکان‌پذیر نیست و ایران با وجود تحریم‌ها توانسته صادرات نفت خود را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
«رابرت آینهورن» (مقام ارشد و اسبق اداره کنترل تسلیحات وزارت خارجه آمریکا) ضمن تحلیلی که برای اندیشکده بروکینگز به نگارش درآورده، می‌نویسد: احیای برجام با تمام کاستی‌های آن، تنها گزینه موجود برای آمریکاست. احیای برجام می‌تواند از تبدیل ایران به یک کشور دارای سلاح هسته‌ای حداقل برای هشت سال دیگر جلوگیری کند و چشم‌انداز یک رویارویی نظامی در سطح منطقه را کاهش دهد. در صورت عدم توافق، ایالات متحده نمی‌تواند فشار اقتصادی کافی ایجاد کند تا منابع موجود برای فعالیت‌های هسته‌ای، موشکی و منطقه‌ای ایران را تحت فشار قرار دهد یا تهران را مجبور به پذیرش توافق هسته‌ای محدودتر از برجام کند. چشم‌پوشی از بازگشت به برجام همچنین دست ایران را به منظور گسترش برنامه‌های هسته‌ای باز خواهد گذاشت. همان‌گونه که دولت بایدن در ژانویه 2022 به اسرائیلی‌ها اعلام کرد که زمان گریز هسته‌ای ایران به شش تا نه ماه کاهش یافته است. کمپین فشار حداکثری شکست خورده است. هرگونه اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران تأثیر چندانی نخواهد داشت و با وجود اقدامات تنبیهی آمریکا علیه چین برای معاملات نفتی با ایران، پکن همچنان برای همکاری‌ها با ایران به منظور دور زدن تحریم‌ها مصمم است.
با وجود شرکای استراتژیک ایران یعنی چین و روسیه اعمال تحریم‌ها از سوی شورای امنیت سازمان ملل علیه تهران بی‌فایده خواهد بود، به گونه‌ای که نه تنها افزایش فشار‌ها غیرممکن خواهد بود بلکه حفظ فشار‌های فعلی نیز بسیار دشوار می‌شود. ایران فعالانه اقداماتی را برای دور زدن تحریم‌ها دنبال کرده است، علاوه بر این، کشور‌های کلیدی اجرای تحریم‌های خود را
کاهش داده‌اند.
صادرات نفت ایران به چین در سه ماهه اول سال ۲۰۲۲ حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است و تعداد بشکه‌ها به 2/1 میلیون در روز رسیده است. یعنی بیشترین تعداد از زمانی که آمریکا در دولت ترامپ تحریم‌ها را مجدداً علیه ایران اعمال کرد. ضمن اینکه در فضای بدون توافق، فشار‌های تحریمی احتمالاً به روند کاهشی خود ادامه خواهد داد.
روحانی، زمینی سوخته تحویل رئیسی داد، یعنی چه!
روحانی، دولت را پس از انباشت مشکلات و به شکل زمینی سوخته، تحویل رئیسی داد.
روزنامه جام‌جم در سالگرد انتخابات ریاست‌جمهوری و درباره وضعیت بی‌دولتی در دوره ریاست روحانی نوشت: دولت روحانی که به نام تدبیر، اقتصاد کشور را به برجام گره زده بود با بی‌توجهی نسبت به توان داخلی، ظرفیت‌های موجود و از همه مهم‌تر اقتصاد درون‌زا برای قدرت‌آفرینی مقتدرانه، کشور را در وضعیت بی‌دولتی قرار داد.
دولت روحانی به‌جای بازگشت به راهبرد اقتصاد مقاومتی و حمایت از تولید داخلی، تمام وقت خود را صرف رانت سازی با توزیع نابرابر ارز 4200 تومانی موسوم به «ارز جهانگیری» کرد و در عمل، فسادی دامنه‌دار را شکل داد. دولت پیشین، قبل از روی آوردن به سیاست‌های فسادزا در توزیع دلارهای رانتی، در موضوع حقوق‌های نجومی مدیران دولتی، نشان داده حامی نوعی اشرافیت در کشور است و با نابسامانی اقتصادی در پی افزایش قیمت دلار، این بحران را از مدیران دولتی فراتر برد و به طبقه‌ای از دلالان نزدیک به دولت تعمیم داد.نتیجه این راهبردها، نوعی شکاف طبقاتی بود که منتهی به فشار زائدالوصف به طبقه محروم شد و در عوض، عده‌ای از بازرگانان غیرمولد را به سودی سرشار رساند.
دولت قبل افزون بر این، با افزایش قیمت بنزین که با توجه به شوک قیمتی سال‌های 97 و 98 اعمال آن عجیب و حتی مشکوک به نظر می‌رسید، نوعی بحران امنیتی را در کشور به وجود آورد و ترامپ را تشویق کرد تا با همین فرمان، به افزایش تحریم‌ها علیه ایران بپردازد. در واقع، اتفاقات پس از افزایش قیمت بنزین، ترامپ و حامیان او را مطمئن کرد که باید سیاست فشار حداکثری را ادامه دهند.
دولت روحانی که در سال‌های نخست روی کار آمدن، مخالف یارانه نقدی بود، دولتش را در حالی به پایان می‌رساند که دو یارانه نقدی دیگر به سبد یارانه خانوارها افزوده بود اما چه سود که ارزش پول ملی به حدی رسید که هیچ یک از این یارانه‌ها، کمکی به رفع مشکلات خانواده‌های آسیب‌پذیر نمی‌کرد. دولت روحانی به جز اینها، در راستای از میان بردن زیرساخت‌های اقتصادی کشور نیز بی‌رقیب بود. در دولت او، صنعت برق کشور تضعیف شد. برنامه هسته‌ای که قرار بود پشتیبان تولید برق باشد، زمینگیر شد و مدیریت ضعیف آب، کشاورزی را به نابودی کشاند. دولت روحانی همچنین در زمینه نفت و گاز، همه راه‌ها برای مقابله با تحریم‌ها را مسدود کرد و با فشار برای تصویب اف‌ای‌تی‌اف ضربات دیگری را نیز به پیکر اقتصاد کشور وارد کرد. در زمینه تحول در سلامت نیز با شکستی معنادار روبه‌رو شد. این شکست بی‌تردید خود را در آمار قربانیان کرونا به خوبی نشان داد. مدیریت کلان کرونا تبدیل به یک سؤال عمیق شد که چرا این همه بی‌تدبیری؟ آن دولت حتی در زمینه تولید دارو، کشور را وابسته به غرب نگه داشت.
همه این مسائل به خوبی نشان می‌دهد دولت روحانی در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نیز همچون اقتصاد و سیاست، زمینی سوخته را تحویل دولت بعدی داده است. تصمیم غیرکارشناسی دلار 4200 تومانی، اجرای غلط طرح سهمیه‌بندی بنزین، حذف کارت سوخت، بی‌عملی در ساخت مسکن و افزایش فشار به مردم، تورم نزدیک 50 درصد، افزایش چندبرابری قیمت دلار، افزایش نقدینگی، بدهی دولت، رشد اقتصادی، ضریب جینی، حمایت از مدیران نجومی، توتال، تبعات قرارداد کرسنت و...تنها بخشی از زمین سوخته‌ای است که دولت روحانی در ایجاد آن زحمت فراوان کشید.
مقاومت روسیه در برابر تحریم‌ها عجیب و خارج از انتظار غرب بود
روزنامه نیویورک‌تایمز با شگفت‌انگیز توصیف کردن اقتصاد روسیه در برابر تحریم‌های آمریکا و غرب نوشت: روسیه مقاوم‌تر از آن چیزی بود که تصور می‌شد و انتظار می‌رفت.
نیویورک‌تایمز نوشت: با گذشت سه ماه و نیم از جنگ اوکراین، مشخص شده برخی از شدیدترین تحریم‌هایی که تاکنون توسط غرب اعمال شده نتوانسته اقتصاد روسیه را از بین ببرد یا فعلا مشکلی را ایجاد کند که به تبع آن مردم آن کشور علیه ولادیمیر پوتین تحریک شوند. سقوط اقتصادی آن‌گونه که برخی انتظار داشتند، در روسیه اتفاق نیفتاد.
پشت اخبار مثبت، ترکیبی از عواملی وجود دارد که به نفع ولادیمیر پوتین است. مهم‌ترین آنها عبارتنداز قیمت بالای انرژی که به کرملین اجازه می‌دهد به تامین مالی جنگ ادامه دهد و در عین حال بتواند حقوق بازنشستگی و دستمزدها را افزایش دهد.
یوگنی شومیلکین یکشنبه به سر کار بازمی‌گردد. او برای آماده شدن به کار، «M» آشنا را از پیراهن مک دونالدش بیرون کشید و «M» روی کت مک دونالدش را با یک وصله پرچم روسیه پوشاند. شومیلکین که تجهیزات را در رستورانی در مسکو نگهداری می‌کند، قول داد: «این همان غذا خواهد بود، فقط با یک نام دیگر.» رستوران‌های مک دونالد اوایل هفته بعد در روسیه بازگشایی می‌شوند؛ اما بدون آن طاق طلایی معروف.
پس از اینکه غول فست فود آمریکایی در بهار امسال در اعتراض به حمله روسیه به اوکراین، از این کشور خارج شد، یک غول نفتی سیبری ۸۴۰ فروشگاه روسی آن را خرید. به گفته او، از آنجا که تقریبا تمام مواد اولیه از داخل کشور می‌آمدند، رستوران‌ها می‌توانستند به سرو غذای مشابه ادامه دهند. این اقدام ممکن است کارساز باشد و این تاکید بر انعطاف‌پذیری شگفت‌انگیز اقتصاد روسیه در مواجهه با یکی از شدیدترین تحریم‌هایی بوده که تاکنون توسط غرب اعمال شده است. به گفته ناظران با گذشت سه ماه و نیم از جنگ، مشخص شد که تحریم‌ها نتوانسته است اقتصاد را از بین ببرد یا باعث واکنش مردمی علیه پوتین شود. روسیه بخش زیادی از ۲۲ سال قدرت پوتین را صرف ادغام در اقتصاد جهانی کرد. به نظر می‌رسد که ترک پیوندهای تجاری بسیار بزرگ و درهم تنیده آسان نیست.
تولید روسیه در این ماه کمی رشد داشته است. همچنین درآمدهای نفتی کشور در سال جاری ۵۰ درصد افزایش یافته است. علاوه‌بر این، کار ماهرانه بانک مرکزی از ایجاد وحشت در بازارهای مالی پس از حمله جلوگیری کرد و به روبل کمک کرد تا از سقوط اولیه خود فاصله بگیرد. قفسه‌های فروشگاه‌ها، در اکثر موارد، به دلیل موجودی‌های فراوان و مسیرهای جایگزین وارداتی که از طریق کشورهایی مانند ترکیه و قزاقستان ایجاد شده‌اند و این واقعیت که مصرف کنندگان روسی کمتر خرید می‌کنند، انبار می‌شوند. احیای اقتصاد روسیه حال نقش یک متغیر سـودمند را برای پوتین بازی می‌کند و او می‌تواند بهتر به مردم کشورش نشـان دهد که غربی‌ها عزم نابودی کشورشان را دارند. او اصرار داشت که حتی اگر غرب با روسیه تجارت نکند، بقیه دنیا این کار را خواهند کرد. پوتین به زنی که درباره تاثیر تحریم‌ها می‌پرسد، گفت: «ما یک اقتصاد بسته نداریم. اگر کسی بخواهد ما را در چیزی محدود کند، خودش را محدود می‌کند.»
روز جمعه، با تثبیت تورم، بانک مرکزی روسیه نرخ بهره اصلی خود را به 9/5 درصد کاهش داد، یعنی به سطح قبل از حمله، در ۲۸ فوریه، بانک آن را به ۲۰ درصد افزایش داده بود تا بتواند از یک بحران مالی جلوگیری کند. روبل، پس از سقوط شدید ارزش خود در روزهای پس از حمله، اکنون در بالاترین سطح چهار سال گذشته معامله می‌شود.
روسیه و چین پل فرامرزی جدیدی را در خاور دور افتتاح کرده‌اند که امیدوارند با عقب‌نشینی در تحریم‌های گسترده غرب که به دلیل اقدامات روسیه در اوکراین اعمال شده، تجارت را بیشتر تقویت کند.