ارائه تضمین و لغو همه تحریم‌ها شرط لازم برای موفقیت در مذاکرات است
سرویس سیاسی-
نخستین دور مذاکرات وین در دولت سیزدهم قرار است از روز ۸ آذرماه در وین برگزار شود.
این دور از مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) برای رفع تحریم‌های آمریکا برگزار می‌شود و علی باقری معاون سیاسی وزیر خارجه ریاست هیئت ایرانی را برعهده دارد.
مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان با اعلام اینکه «ایران به دنبال یک توافق خوب است» تاکید کرده‌اند که «باید همه تحریم‌های آمریکا علیه ایران لغو شود و تضمین جدی و کافی وجود داشته باشد که آمریکایی‌ها دوباره از برجام خارج نشوند.»
جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با محوریت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی از روز چهارشنبه (سوم آذر ماه) آغاز شد و به مدت سه روز (تا دیروز جمعه) ادامه داشت.
همچنین پیش از جلسه مزبور، «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس روز دوشنبه (1 آذرماه) وارد تهران شد و با «محمد اسلامی» رئیس‌سازمان انرژی اتمی و «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد.
وی پس از بازگشت از ایران در کنفرانس خبری وین تأکید کرد که گرچه مذاکرات با مقام‌های ایرانی «سازنده» بوده‌اما «بدون نتیجه» باقی مانده است.
در همین راستا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشورمان و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز جمعه در گفت‌وگویی تلفنی درباره مذاکرات وین با یکدیگر بحث و تبادل نظر کردند.
وزیر خارجه کشورمان در این گفت‌وگوی تلفنی تاکید کرد: اگر طرف‌های مقابل آماده بازگشت به تعهدات کامل خود و رفع تحریم‌ها باشند، دستیابی به یک توافق خوب و حتی فوری امکان‌پذیر است.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: علی‌رغم عهدشکنی آمریکا و سه کشور اروپایی در برجام، ما با حسن نیت و جدیت در مذاکرات وین حضور می‌یابیم و خواهان توافق خوب و قابل راستی آزمایی هستیم.
وی افزود: بازگشت به برجام در عمل باید به معنی پایبندی به تمام مفاد و محتوای آن باشد.
باید تضمین جدی و کافی
وجود داشته باشد
وزیر خارجه ایران با تشکر از تلاش‌های جوزب بورل به عنوان هماهنگ‌کننده گفت: روشن است که نتیجه نهایی در شش دور مذاکرات وین به دست نیامده، لذا تمام مواردی که لازم است مورد حل و فصل قرار گیرند از سوی تیم مذاکره‌کننده ایرانی مورد توجه قرار دارد.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: باید تضمین جدی و کافی وجود داشته باشد که آمریکایی که به آن اعتمادی وجود ندارد دوباره از برجام خارج نخواهد شد.
غرب باید با رویکرد جدید و سازنده به وین بیاید
وزیر امور خارجه کشورمان با‌اشاره به رفتار متناقض آمریکایی‌ها و عدم تطابق حرف و عمل آنها گفت: کاخ سفید همزمان با اعلام آمادگی برای بازگشت به برجام، در هفته‌های اخیر طی دو مرحله‌اشخاص و شرکت‌های ایرانی را تحریم کرد، لذا باید در عمل، همگان شاهد اراده و اقدام جدی برای لغو کامل تحریم‌ها باشند.
امیر عبداللهیان اظهار داشت: غرب باید با رویکرد جدید و سازنده به وین بیاید.
باقری مطرح کرد؛ هم «تضمین»
و هم «لغو همه تحریم‌ها»
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز روز پنجشنبه تأکید کرد مذاکرات هسته‌ای در وین در صورتی نتیجه‌بخش خواهد بود که تمام تحریم‌های آمریکا لغو شوند.
باقری در مصاحبه با روزنامه «ایندیپندنت» گفت: لغو تمام تحریم‌ها از جمله تحریم‌های اعمال شده ذیل چارچوب کمپین فشار حداکثری، شرط لازم برای موفقیت مذاکرات است.
این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: درخواست برای تضمین از طرف دیگر برای عدم خروج از توافق، عدم اعمال تحریم‌های جدید و عدم بازگرداندن یا اعمال مجدد تحریم‌های قبلی با این هدف دنبال می‌شود که این احتمال خنثی شود که هرج‌ومرج سیاسی در ایالات متحده بر رفتارهای بین‌المللی این کشور تأثیر بگذارد.
باقری همچنین تأکید کرد: متأسفانه، سیاست شکست‌خورده دنبال کردن کمپین فشار حداکثری که در دولت ترامپ شروع شد، همچنان در دستورکار دولت بایدن است.
او در ادامه گفت: رئیس‌جمهور بایدن باید به‌منظور خلاص کردن خود از آنچه ما به‌عنوان سردرگمی سیاسی و دنبال کردن سیاست‌های شکست‌خورده و غیرانسانی دولت ترامپ می‌بینیم، تحریم‌ها را لغو کند.
باقری با‌اشاره به تحولات منطقه خاطرنشان کرد: فرار ایالات متحده از افغانستان بار دیگر نشان داد که این کشور شریک قابل اتکایی برای هیچ‌کس نیست. ما در تعامل فشرده و دائم با کشورهای منطقه هستیم.
او با اشاره به لزوم آزاد‌سازی پول‌های بلوکه شده ایران از سوی انگلیس گفت: اروپایی‌ها باید عدم پیروی از تعهدات برجامی خود را از طریق گام‌هایی عملی برای رفع تحریم‌ها، جبران کنند.
باقری تصریح کرد: ما موضع‌گیری در قبال دیگر کشورها را بر اساس منافع خود تعیین می‌کنیم و روابط و تعامل آنها با ایالات متحده برای ما اهمیت ندارد. کشوری که در میز مذاکرات کرسی دارد باید قادر باشد سیاست‌های مستقلی را دنبال کند وگرنه چه لزومی دارد بر سر این میز حاضر شود؟
خطیب‌زاده: تمام تحریم‌های آمریکا باید یکجا برداشته شود
بر همین اساس بود که سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه در گفت‌وگو با خبرگزاری صدا و سیما درخصوص برخی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در مورد پیشنهاد برداشتن گام به گام تحریم‌ها از سوی طرف غربی در مذاکرات وین گفت: مواضع جمهوری اسلامی ایران در این خصوص از ماه‌ها پیش گفته شده و دولت جدید نیز بدون هیچ لکنتی مواضع خود را اعلام کرده است. وی اضافه کرد: تمام تحریم‌های آمریکا باید به صورت یکجا، مؤثر و قابل راستی‌آزمایی همراه با تضمین‌های عینی برداشته شود.
همه تمرکز ایران و ۴+۱
در مذاکرات وین
بر رفع این تحریم‌هاست
خطیب زاده تصریح کرد: تمام تمرکز ما در مذاکرات وین این است که به صورت جدی و با اراده کامل برای رفع تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران، هفته بعد وارد مذاکرات شویم.
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: موضع جمهوری اسلامی ایران هم قاطع و هم روشن و منطقی است.
وی در ادامه در پاسخ به سؤالی در مورد اصرار احتمالی طرف مقابل بر این خواسته گفت: ما طرف مقابلی نداریم، ما و 1+4، تمرکزمان بر چگونگی رفع تحریم‌های آمریکاست که پس از خروج ترامپ به صورت غیرقانونی علیه مردم ایران اعمال شده است.
آمریکا: ایران با آژانس همکاری نکند
شورای حکام نشست فوق‌العاده تشکیل می‌دهد
نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین روز پنجشنبه ایران را به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم و تهدید کرد چنانچه این روال ادامه داشته باشد، شورای حکام آژانس برای رسیدگی به «این بحران» نشست فوق‌العاده تشکیل خواهد داد.
مقام آمریکایی گفت: «چنانچه مسئله عدم همکاری ایران در مسائل مختلف از جمله مسائل مطرح ذیل برجام و به خصوص تضمین تداوم اطلاع [آژانس] از سایت کرج فوراً رفع نشود، شورا چاره‌ای نخواهد داشت مگر اینکه قبل از پایان سال جاری برای رسیدگی به این بحران، نشست فوق‌العاده تشکیل دهد.»
لوئیز بونو، نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین که این بیانیه را صادر کرده، از اقدام ایران در توقف اجرای پروتکل الحاقی ابراز نگرانی کرده و گفته است: «این اقدام بر توانایی آژانس برای ارائه ضمانت‌های لازم درخصوص نبود مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران اثر منفی می‌گذارد.»
در بخش دیگری از این بیانیه آمده است: «ما همچنین از تصمیم ایران در توقف اجرای کد اصلاحی ۳.۱ بر خلاف تعهدات حقوقی‌اش نگران هستیم. بار دیگر امروز تأکید می‌کنیم که کد اصلاحی ۳.۱ از لحاظ حقوقی برای ایران الزام‌آور است و این کد را نمی‌توان به صورت یکجانبه اصلاح یا تعلیق کرد.»
نماینده آمریکا در بخش دیگری از این بیانیه تأکید کرده است: «این شورا مسئولیت دارد از تلاش‌های دبیرکل و دبیرخانه آژانس برای حفظ اثربخشی پادمان‌های بین‌المللی محافظت کند. ما برای اطمینان از اینکه مواد هسته‌ای به سمت مصارف ممنوعه منحرف نمی‌شوند به این پادمان‌ها متکی هستیم.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «ضروری است شورا، روند فعلی تلاش‌های دقیقه نودی ایران برای بر هم زدن اتحاد شورا و جلوگیری از اقدام آن شورا علیه عدم همکاری ادامه‌دار ایران را متوقف کند.»
نماینده آمریکا از سفر «رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی به ایران سفر کرده و مدعی شده که ایران از این فرصت برای حصول پیشرفت جهت حل و فصل مسائل برجسته با آژانس استفاده نکرده است.
رویکرد سازنده ایران به‌طور مناسب
از سوی آژانس پاسخ داده نشد
ادعاهای نماینده آمریکا در سازمان‌های بین‌المللی مبنی بر عدم همکاری ایران با آژانس در حالی است که جمهوری اسلامی در مناسبات و تعاملات خود با آژانس بین‌المللی اتمی رویکردی مثبت و سازنده داشته است. لازم به ذکر است که رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی در سفر اخیر خود به تهران، مذاکرات با مقامات ایرانی را سازنده خواند.
بر همین اساس بود که «محمدرضا غائبی» سرپرست نمایندگی ایران در آژانس در نشست شورای حکام دیروز جمعه درباره مذاکرات هفته آینده در وین با بیان اینکه مذاکرات باید نتیجه محور باشد، تصریح کرد: «تا زمانی که تحریم‌ها برداشته نشود، انتظار خویشتنداری بیش‌تر از ایران منطقی نیست.»
وی افزود: خروج مجرمانه آمریکا از برجام، همراه با اتخاذ سیاست رسوای «فشار حداکثری» و اعمال مجدد تحریم‌ها به منظور تأثیر مستقیم و نامطلوب بر عادی‌‌سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، در حالی که جمهوری اسلامی ایران به طور کامل به آن تعهدات پایبند بوده است، هم عدم اجرای اساسی تمامی تعهدات ایالات متحده ذیل برجام و هم نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. لغو معتبر و مؤثر تحریم‌ها، مبنای اساسی رضایت ایران به التزام به مفاد توافق است و نقض‌های آمریکا، آن بخش‌های توافق را باطل و عملاً بیهوده کرده است.
این دیپلمات ایرانی بیان کرد: متأسفانه، رویکرد مثبت و سازنده نشان داده شده توسط ایران، به‌طور مناسب از سوی آژانس پاسخ داده نشد، که می‌تواند مانعی برای تعاملات آتی بین دو طرف شود.
اسلامی: خارج شده از برجام
درباره تأسیسات کرج اظهار نظر نکند
رئیس‌سازمان انرژی اتمی گفت: کسانی که از برجام خارج شده‌اند، حق اظهارنظر درباره تاسیسات هسته‌ای کرج را ندارند.
علاوه‌بر این، «محمد اسلامی» رئیس‌سازمان انرژی اتمی روز جمعه در حاشیه مراسم نخستین سالگرد شهادت شهید محسن فخری زاده در جمع خبرنگاران گفت: تاسیسات کرج مرتبط با موضوع برجام است و آن‌هایی که در برجام بی‌تعهدی کرده و از آن خارج شده‌اند حق اظهارنظر درباره آن را ندارند و نمی‌توانند مدعی باشند بنابراین چنین چیزی از نظر جمهوری اسلامی هرگز پذیرفتنی نیست.
وی تصریح کرد: آنها به تعهدات خود به ویژه در دوره ترامپ عمل نکرده‌اند و این فضا در دوره جدید تغییر کرده است و نمی‌تواند تعهدات یک طرفه باشد چرا که ما به همه تعهداتمان براساس برجام عمل کرده‌ایم.
وی همچنین درباره تناقض سخنان رافائل گروسی پس و بعد از سفر به ایران گفت: مدیر آژانس به فعالیت هسته‌ای ایران طبق روال قانونی اذعان کرد، اما به نظر می‌رسد در فضای رسانه‌ای غرب غوغاسالاری صورت می‌گیرد مبنی بر اینکه مذاکره وی در تهران شکست خورده است. این درحالی است که آقای گروسی در فضای مجازی هم نوشت که این مذاکرات سازنده، اما ناتمام بود.
رئیس‌سازمان انرژی اتمی ادامه داد: مذاکرات ما با آژانس شفاف و براساس پادمان و ان پی تی صورت می‌گیرد و این مذاکرات ادامه خواهد یافت و به علت اینکه باید وقت بیش‌تری برای برخی موضوعات قرار‌داده می‌شد تا بتوان آنها را نهایی کرد زمان کم بود، اما هرگز مذاکره اخیر شکست خورده نیست و آقای گروسی نیز چنین مطلبی نگفته است.
کمالوندی: گروسی نگفت «بی‌نتیجه»
گفت «ناتمام»
بر همین اساس، «بهروز کمالوندی» معاون سازمان انرژی اتمی ایران نیز دیروز جمعه با حضور در برنامه جهان امروز شبکه خبر درباره ابعاد سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران گفت: طبق اظهارات مدیرکل آژانس، ایشان مذاکرات را inconclusive به معنی «ناتمام» بیان کردند که در داخل مذاکرات را به‌اشتباه «بی‌نتیجه» اطلاع‌رسانی کردند؛ آقای گروسی خود گفت که مذاکرات ناتمام است و حتی در مصاحبه خود از کلمه (unfinished) «ناتمام» استفاده کرده و بیان کرد که موضوعات در حال بررسی بوده و کار بررسی ادامه دارد.
کمالوندی بیان کرد: با توجه به اینکه مسائل ما اجزای مختلفی داشت و از طرفی وقت کم بود و ایشان هم در آستانه اجلاس شورای حکام به تهران آمده بود، نتوانستیم همه مسائل را به انتها برسانیم و جمع‌بندی نهایی داشته باشیم.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی گفت: قرار شد این بحث‌ها را ادامه دهیم و در حقیقت تعاملات همان طور که ایشان هم‌اشاره کردند و همکاری‌ها با آژانس ظرف روز‌ها و هفته‌های آینده ادامه پیدا خواهد کرد.
طی چند روز اخیر نیویورک تایمز از احتمال ارائه پیشنهاد آمریکا مبنی بر آزاد‌سازی بخشی از منابع مسدود شده ایران و اعمال برخی معافیت‌ها، در ازای تعلیق بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای خبر داده است.
نیویورک تایمز با‌اشاره به گزارش آکسیوس، به نقل از برخی منابع آمریکایی نوشت: پیشنهاد آمریکا این است که ایران بخشی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را در ازای آزاد‌سازی برخی از پول‌های مسدود شده ایران از سوی آمریکا و یا اعمال معافیت درخصوص واردات برخی کالاها، تعلیق کند.
علاوه‌بر این، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی با‌اشاره به جلسه پنجشنبه (4 آذر) شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد که تمامی اعضا بر ضرورت احیای برجام تأکید کردند.
وی در پیامی توئیتری درباره جلسه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: «شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بررسی راستی‌آزمایی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل را به پایان رساند.»
اولیانوف افزود: «عملاً تمامی سخنرانان بر ضرورت احیای برجام تأکید کردند و برای مذاکرات وین که قرار است دوشنبه آینده (۲۹ نوامبر، هشتم آذر ماه) از سرگرفته شود، آرزوی موفقیت کردند.»