سودان سرزمین کودتا؛ 2 کودتا در یک ماه!
سرویس خارجی-
سودان بعد از حدود یک ماه بار دیگر شاهد کودتا بود. برخی منابع خبر از کودتای نظامی داده و گفتهاند که «عبدالله حمدوک» نخستوزیر این کشور تحت بازداشت خانگی برخی نظامیان ناشناس قرار گرفته است.
با گذشت ۳۳ روز از کودتای نافرجام در سودان، روز دوشنبه برخی منابع رسانهای از وقوع کودتایی دیگر در این کشور خبر دادند که گویا این بار به نتیجه رسیده است. طبق این گزارشها، نیروهای نظامی ناشناس به خانه «عبدالله حمدوک» نخستوزیر سودان حمله کردند و او اکنون تحت بازداشت خانگی آنها قرار دارد. نظامیان همچنین چهار وزیر کابینه سودان و یک نماینده عضو «شورای حاکمیتی» سودان را در ساعتهای اولیه بامداد دیروز بازداشت کردهاند. برخی منابع رسانهای محلی میگویند، تعدادی از مردم ساکن خارطوم پایتخت سودان برای مقابله و اعتراض به تلاش برای کودتای نظامی به خیابانها آمدهاند.
به گزارش فارس، وزارت اطلاعرسانی سودان هم در بیانیهای اعلام کرده که عبدالله حمدوک پس از امتناع از صدور بیانیهای در حمایت از کودتای نظامی به مکانی ناشناس منتقل شده است. نیروهای نظامی مشترک سودان، حمدوک را تحت حصر خانگی قراردادهاند و وی را وادار کردهاند تا یک بیانیهای در حمایت از آنها صادر کند. وزارت اطلاعرسانی سودان ادامه داد که حمدوک از مردم سودان خواسته تا به صورت آرام در مقابل تلاشها برای کودتا مقاومت کنند و از «انقلاب خود دفاع کنند».
«عبدالفتاح البرهان» رئیسشورای حاکمیتی انتقالی سودان، نیز دیروز ساعاتی پس از کودتا در این کشور، از تداوم اقدام نیروهای مسلح برای انتقال دموکراتیک قدرت و واگذاری آن به یک دولت منتخب خبر داد. البرهان ضمن اعلام حالت فوقالعاده در سراسر سودان، تعلیق کار با برخی از مواد سند قانون اساسی، انحلال شورای حاکمیتی و شورای وزیران را اعلام کرد.
گفتنی است، سودان از زمان استقلال در ژوئن ۱۹۵۶ تا به امروز شاهد چندین کودتای نظامی بوده است. اولین کودتای موفق در سال ۱۹۵۸ به رهبری «ابراهیم عبود» انجام شد و وی در نوامبر ۱۹۵۸ این کودتا را علیه دولت منتخب الازهری انجام داد. این کودتا هفت سال طول کشید. کودتای مشهور در تاریخ سودان اما در می۱۹۶۹ به ریاست «جعفر النمیری» و تعدادی از افسران کونیست و ناسیونالیست انجام شد و ۱۶ سال طول کشید. سرانجام دولت النمیری در برابر انتفاضه مردمی دوام نیاورد و النمیری در آوریل ۱۹۸۵ کنار زده شد. «عبدالرحمن سوار الذهب» که در آن زمان وزیر دفاع بود ریاست شورای انتقالی نظامی را بر عهده گرفت. وی تنها کسی در تاریخ سودان بود که به وعده خود عمل کرد و یک سال بعد دولت را به دولت منتخب «صادق المهدی» تحویل داد. در ۳۰ ژوئیه ۱۹۸۹ «عمر حسن البشیر» با یک کودتای نظامی به حکومت رسید و دولت وی مورد چند کودتا قرار گرفت اما وی توانست بر همه آنها فائق آید و تا سال ۲۰۱۹ حکومت کند. در این سال پس از چند ماه اعتراض مردمی، عمر البشیر به وسیله «عوض بن عوف» وزیر دفاع کنار زده شد و عوض بن عوف رئیسشورای انتقالی نظامی شد. وی در سوم آوریل ۲۰۱۹ استعفا داد و «عبدالفتاح البرهان» جای او را گرفت.
تعادل نیروها در سودان مثل بسیاری از کشورهای قاره آفریقا بسیار شکننده است و هر از گاهی نیرویی بر نیروی دیگر فائق میآید و تعادل را برهم میزند و تعادلی جدید میسازد و این چرخه ادامه دارد. سیطره قبیلهگرایی، بیمعنا بودن هویت ملی و... از دلایل این بیثباتی است.
واکنشها
دولت آمریکا به گزارشهای واصله از وقوع کودتای نظامی در سودان و بازداشت شماری از مقامات دولتی این کشور واکنش نشان داد. «جفری فِلتمن» نماینده ویژه واشنگتن در امور آفریقا با صدور بیانیهای گفت: «آمریکا از گزارشها درباره تسلط ارتش بر دولت انتقالی [سودان] عمیقاً نگران است.» همچنین «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با صدور بیانیهای گفت: «تحولات جاری در سودان را با نگرانی حداکثری دنبال میکنیم.» رئیسجمهور فرانسه نیز با اعلام حمایت پاریس از دولت انتقالی سودان، کودتای نظامی را محکوم کرد و خواستار آزادی «عبدالله حمدوک» شد. از سوی دیگر «وانگ ونبین» سخنگوی وزارت خارجه چین گفت که پکن از طرفهای مرتبط در سودان میخواهد که اختلافات را از طریق گفتوگو حل و از صلح و ثبات ملی حفاظت کنند.