هر دولتی که با زور در افغانستان به قدرت برسد به رسمیت شناخته نخواهد شد
مجید تخت‌روانچی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک قبل از نشست شورای امنیت درباره وضعیت افغانستان طی اظهاراتی عنوان کرد: افغانستان در حال عبور از یک مقطع بحرانی است؛ صدها هزار نفر از کشور گریخته‌اند؛ نزدیک به
۶۰۰ هزار نفر دیگر در داخل آواره شده‌اند؛ مواد غذایی ضروری در حال اتمام است و ۱۸.۴ میلیون نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.
تخت روانچی افزود: این وضعیت قبل از هر چیز نتیجه مستقیم مداخله آمریکا و دیگر نیروهای خارجی در افغانستان و خروج غیرمسئولانه آنهاست. آنها زمانی که وارد افغانستان شدند، برای افغانها مصیبت به ارمغان آوردند و هنگامی‌که آنجا را ترک کردند، برای افغانها فاجعه به جای گذاشتند.
وی با ذکر این نکته که طی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ نزدیک به ۱۶۵ هزار افغانستانی کشته‌شدند و تلفات کودکان نیز حدود ۳۳ هزار نفر تخمین زده می‌شود، خاطرنشان کرد: این آمارها به تنهایی نشان‌دهنده شدت و دامنه مرگ و ویرانی است. جنایات جنگی نیروهای خارجی در افغانستان نباید بدون مجازات بماند.
نماینده ایران در سازمان ملل ادامه داد: با توجه به لزوم تأمین احتیاجات اولیه میلیونها نفر نیازمند در افغانستان، ایران آماده تسهیل انتقال کمک‌های بشردوستانه به این کشور از طریق بنادر، فرودگاه‌ها، راه‌آهن، جاده‌ها و گذرگاه‌های مرزی ایران است.
تخت‌روانچی افزود: طی بیش از چهار دهه، ما میزبان میلیونها پناهنده افغان بوده‌ایم. بعد از بحران اخیر، پناهندگان بیشتری وارد خاک ایران شده‌اند. ما از جامعه بین‌المللی انتظار داریم به مسئولیت خود عمل کرده و اقدام بیشتری در تأمین کمک به این پناهندگان انجام دهد.
تحقق صلح پایدار در افغانستان
به گزارش فارس، این دیپلمات ارشد ایرانی با بیان اینکه باید به مردم افغانستان برای رسیدن به صلح پایدار، ثبات و رفاه کمک کرد، اظهار داشت: تحقق کامل این هدف باید به‌ویژه توسط کشورهای همسایه مورد حمایت و تسهیل قرار گیرد. روز چهارشنبه اولین نشست وزرای همسایگان افغانستان بدین منظور برگزار شد. دور بعدی آن در آینده‌ای نزدیک در تهران برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: ایران همواره تمام تلاش خود را برای کمک به تمام گروه‌های افغان به منظور حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات‌شان انجام داده است. در جولای امسال، ایران میزبان مذاکرات صلح هیئت‌های عالیرتبه دولت افغانستان و طالبان بود. آنها موافقت کردند در جلسه بعدی به مذاکرات خود ادامه دهند. ایران آماده است میزبان دور بعدی چنین مذاکراتی باشد. تحت‌روانچی با بیان اینکه ایران مجدداًً از همه رهبران مذهبی، زبانی، قومی و سیاسی افغانستان می‌خواهد منافع همه مردم افغانستان را بر منافع بخش خاصی از جامعه ترجیح دهند؛ یادآور شد: چون افغانستان متعلق به همه افغانها است. وی به حمله اخیر به پنجشیر اشاره و بیان کرد: حمله غیرقابل توجیه اخیر در پنجشیر در تضاد با موضع متحد جامعه جهانی است که بر اساس آن هر دولتی که با زور در افغانستان به قدرت برسد به رسمیت شناخته نخواهد شد.
مذاکرات درون افغانی
تخت روانچی ادامه داد: راه ثبات، صلح بادوام و توسعه پایدار در افغانستان عملاًً از مذاکرات درون افغانی با مشارکت فعال و برابر نمایندگان واقعی تمام گروه‌های قومی، زبانی و مذهبی می‌گذرد که هدف آن یافتن یک راه‌حل عادلانه و پایدار برای بحران، دستیابی به آشتی ملی و ایجاد یک دولت واقعاًً فراگیر برآمده از آرای مردم در انتخاباتی آزاد و عادلانه از جمله با مشارکت کامل زنان هم به‌عنوان رأی‌دهنده و هم به‌عنوان نامزد و متعهد به مبارزه با تروریسم و جرایم سازمان یافته باشد و حقوق بشر تمام مردم افغانستان از جمله اقلیت‌های قومی، زبانی و مذهبی و زنان را بر اساس آموزه‌ها و اصول اصیل اسلامی تضمین و حمایت کند. ما انتظار داریم طالبان به تعهدات خود در این زمینه عمل کند. چنین دولتی از حمایت ایران برخوردار خواهد بود.
نماینده دائم ایران در سازمان ملل یادآور شد: مانند دیگر همسایگان افغانستان، ما به شدت نگران ناامنی و بی‌ثباتی در این کشور و همچنین تهدید شبکه‌های تروریستی و جنایتکاران سازمان‌یافته فعال در زمینه قاچاق مواد مخدر و انسان هستیم. وی اضافه کرد: ما همچنین قویاً معتقدیم که تحت هیچ شرایطی نباید از خاک افغانستان برای تهدید یا حمله به کشوری یا پناه دادن یا آموزش تروریست‌ها، یا برنامه‌ریزی یا تأمین مالی فعالیت‌های تروریستی استفاده شود. نماینده دائم ایران در سازمان ملل خاطرنشان کرد: به گروه‌های تروریستی مانند داعش، که تهدیدی بزرگ برای افغانستان و منطقه هستند نباید اجازه فعالیت در افغانستان داده شود. تخت روانچی ادامه داد: افغانستان برای فائق آمدن بر مشکلات کنونی خود به کمک نیاز دارد. ما پیوند افغانستان به‌عنوان یک کشور محصور در خشکی را از طریق بندر چابهار ایران با دریاهای آزاد و از طریق راه‌آهن خواف ـ هرات با اروپا برقرار کرده‌ایم و آماده ایم تا همکاری‌های خود را با آن در تمام زمینه‌ها بیشتر توسعه و تعمیق بخشیده و به تحقق یک افغانستان امن و مرفه کمک کنیم.
بیانیه مشترک
نشست کشورهای همسایه افغانستان
وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در بیانیه‌ای مشترک بر لزوم حمایت از تمامیت ارضی و استقلال این کشور و کمک به بازسازی و برقرای صلح در آن تأکید کردند.
وبگاه وزارت امور خارجه چین روز پنجشنبه با انتشار این بیانیه نوشت، وزرای خارجه شش کشور همسایه افغانستان (پاکستان، چین، ایران، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان)، در نشستی مجازی با محور تحولات این کشور شرکت کردند.
در این بیانیه آمده است، در این نشست اشاره شد که «با تخلیه نیروهای خارجی از افغانستان، مردم این کشور باید آینده خود را تعیین کنند و باید اجازه داشته باشند روند صلح و بازسازی «متعلق به افغانها و به رهبری افغانها» را در عمل درک کنند.
این بیانیه می‌افزاید، وزرای امور خارجه این کشورها «این مسئله را به رسمیت می‌شناسند که تحولات افغانستان بار دیگر ثابت کرد که راه‌حل نظامی برای آن وجود نداشته و بر اهمیت تشکیل یک ساختار سیاسی جامع در افغانستان با مشارکت تمام گروه‌های قومی‌تأکید کردند.
در ادامه این بیانیه آمده است، آنها تأکید کردند «که اعضای شورای امنیت سازمان ملل باید با حمایت از توسعه زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی و فراهم کردن کمک‌های حیاتی برای مردم افغانستان، مسئولیت بازسازی و ایجاد صلح در این کشور را بر عهده گیرند. جامعه جهانی نباید مردم افغانستان را رها کند.
کشورهای حاضر در این نشست، در این بیانیه بر اهمیت همکاری در راستای رسیدگی به چالش‌های مشترک، تقویت همکاری و روابط دوستانه در همسایگی یکدیگر و رواج صلح، ثبات، ارتباط منطقه‌ای، ارتباط مردم با مردم، همبستگی اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری به سود تمام منطقه، تأکید کردند.
حمایت از استقلال و تمامیت ارضی افغانستان
آنها حمایت از حق حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی افغانستان و عدم مداخله در امور داخلی این کشور را اعلام کرده و متذکر شدند که آینده افغانستان باید توسط مردم این کشور و مطابق با منشور سازمان ملل متحد تعیین شود.
این بیانیه تأکید می‌کند نباید اجازه داد قلمرو افغانستان تهدیدی برای دیگر کشورها ایجاد کند و گروه‌های تروریستی از جمله داعش، القاعده و غیره نباید اجازه داشته باشند که در قلمرو افعانستان مستقر شوند.
طبق این بیانیه، کشورهای حاضر در این نشست، به تداوم تأمین مواد دارویی و کمک‌های فنی و دیگر کمک‌ها به مردم افغانستان جهت مبارزه با ویروس کرونا متعهد هستند.
بیانیه مشترک این کشورها متذکر شد، روند افزایشی تولید مواد مخدر در افغانستان ظرف بیست سال گذشته آسیب جدی به مردم افغانستان و جامعه جهانی را موجب شده و بر نیاز به توقف تولید مواد مخدر در این کشور تأکید می‌کند.
وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان از جامعه جهانی درخواست کردند که حمایت کافی، قابل پیش‌بینی، منظم و پایدار مالی را مطابق اصول مسئولیت بین‌المللی خود و تقسیم بار مسئولیت مربوط به پناهجویان افغان، از جمله بازگشت زمان‌بندی شده آنها را در نظر داشته باشند.
این بیانیه می‌افزاید، کشورهای حاضر در این نشست، اهمیت اساسی اجرای پروژه‌های مختلف در افغانستان از سوی کشورهای همسایه به منظور توسعه اجتماعی اقتصادی این کشور را متذکر شده و از سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای مالی درخواست کردند، حمایت لازم را برای اجرای آنها فراهم کنند.
در پایان این بیانیه آمده است، شرکت‌کنندگان درخصوص تداوم جلسات وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان و برگزاری نشست بعدی به میزبانی تهران و تنظیم مکانیسمی‌برای رایزنی پیوسته نمایندگان ویژه در امور افغانستان و دیدار منظم نمایندگان سفارت این کشورها در کابل برای هماهنگی درخصوص تلاش‌های مشترک، به توافق رسیدند.