تحریم ایران نه در دوران ترامپ جواب داد نه در دوره بایدن جواب میدهد
پایگاه اطلاعرسانی «هیل» طی گزارشی به قلم «برایان بومن» دستیار برنامه «سیاست غرب آسیا» در کمیته دوستان در قانونگذاری ملی، ضمن انتقاد از اقدامات تحریکآمیز اخیر دولت «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا در حمله به گروههای مقاومت عراق و سوریه در تاریخ ۲۸ ژوئن (هفتم تیرماه) درست چند روز پس از منقضی شدن توافق ایران و آژانس در تاریخ سوم تیرماه، تأکید کرد که دیپلماسی تنها راه مناسب برای رویارویی با مسئله هستهای ایران است.
هیل سپس مدعی شد که دولت «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا بدون بازگشت سریع به برجام، با خطر یک بحران هستهای روبهرو است که میتواند بسرعت به جنگی مخرب تبدیل شود و هیچ «راه سومی» وجود ندارد.
این گزارش سپس با اشاره به احتمال برگزاری دور هفتم مذاکرات «وین» برای احیای برجام نوشت که با گذشت سه سال از زمانی که «دونالد ترامپ» رئیسجمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ بهصورت یکجانبه از توافق هستهای خارج شد، هماکنون ایالات متحده به یک لحظه سرنوشتساز برای دیپلماسی میان ایران و آمریکا نزدیک شده است که میتواند پیامدهای مهمی برای آینده منطقه غرب آسیا داشته باشد.
هیل سپس با تأکید بر لزوم پیشبرد دیپلماسی در قبال جمهوری اسلامی ایران ادامه داد که در این برهه حساس، بیش از هر زمانی مهم است که دموکراتهای کنگره از توافق هستهای ایران حمایت کنند.
این وبگاه وابسته به کنگره آمریکا سپس به برخی پیشنهادات و اظهارات مقامهای کنگره اشاره کرد که تأکید دارند دولت بایدن به دنبال توافق بهتری با جمهوری اسلامی باشد که دربرگیرنده مسائل دیگری چون برنامه موشکی ایران و مسائل منطقهای نیز باشد و با اشاره به این موارد نوشت که این رویکرد «یا همهچیز یا هیچچیز» به عدم توافق ختم میشود و تهدید غیرقابل قبول جنگ را برجای خواهد گذاشت.
بر طبق آنچه در گزارش هیل آمده، تنها راه رسیدن به توافق طولانیمدتتر و قدرتمندتر، اقدام سریع برای احیای برجام، احیای درجهای از اعتماد بین واشنگتن و جمهوری اسلامی ایران و تکیه به این پیشرفتها برای دنبال کردن یک دیپلماسی بلندپروازانه منطقهای است.
ناکارآمدی
سیاست تحریم ایران
این گزارش سپس با اشاره به هدف اصلی انعقاد برجام در سال ۲۰۱۵ بین ایران و گروه 1+5 (آمریکا، انگلیس، فرانسه، روسیه و چین بهعلاوه آلمان) ادامه داد، هدف برجام هرگز یک توافق همهجانبه برای حل هرگونه اختلاف میان آمریکا و ایران نبوده و نیست و این توافق تنها تلاش داشته تا هرگونه مسیر بالقوه برای دستیابی ایران به سلاح هستهای را مسدود کند که به خودی خود یک دستاورد دیپلماتیک تاریخی محسوب میشده است و در مجموع، این توافق تا زمان خروج ترامپ، مطابق آنچه در نظر گرفته شده بود، کارساز بود و ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا، همچنان بهطور کامل به تعهداتش ذیل این توافق پایبند بود اما در نهایت در واکنش به وضع مجدد تحریمهای آمریکا به تدریج گامهایی را در زمینه کاهش تعهدات برجامی خود برداشت و این یکی از پیامدهای رویکرد فاجعهبار «فشار حداکثری» ترامپ بوده است.
هیل سپس از تأکید برخی نمایندگان کنگره بر لزوم حصول توافقی فراتر از برجام انتقاد کرد و نوشت که علیرغم آنکه دموکراتهای کنگره به کارزار فشار حداکثری ترامپ بسیار انتقاد داشتند اما رویکرد آنها درخصوص لزوم «یک توافق بهتر» با ایران نیز اساساًً رویکردی برای رسیدگی به وضعیت فعلی نیست.
این گزارش با اشاره به ناکارآمدی سیاست تحریم ایران در پیشبرد اهداف آمریکا نوشت، علیرغم آنکه تحریمها هزینه جدی به مردم ایران وارد آورده است اما جمهوری اسلامی ایران همچنان در مقابل فشارهای آمریکا مقاومت کرده و این تحریمها بیش از پیش حس ضدآمریکایی را در میان مردم ایران برانگیخته است.
هیل ادامه داد که بحث استفاده از تحریمها به امید امتیازدهی بیشتر ایران نه تنها در دوران ریاستجمهوری ترامپ کارساز نبود بلکه در دوران بایدن نیز مفید واقع نخواهد بود.
این گزارش سپس در بخش پایانی خود نتیجهگیری کرد که دموکراتهای کنگره باید اطمینان حاصل کنند که توافق هستهای ایران از هم پاشیده نمیشود و با چنین توافقی همگی به دیپلماسی کوتاهمدت بین آمریکا و ایران امیدوار خواهند شد.
احیای برجام به شکل اولیه،
نه چیزی بیشتر
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در توییتی تأکید کرد هدف از گفتوگوهای برجامی وین، احیای این توافق به شکل اولیه آن
است.
او در واکنش به صحبتهای «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در این خصوص که غرب مسائل دیگر را مانند برنامه موشکی ایران و مسائل منطقهای پیش میکشد، نوشت: هدف توافق شده گفتوگوهای وین، احیای برجام در شکل اولیه آن است. نه چیزی بیشتر نه چیزی کمتر.
وزیر خارجه روسیه پیشتر در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای بحرینی خود ضمن اشاره به رونمایی قریبالوقوع از نسخه جدیدی از مفهوم امنیت جمعی در خلیج فارس، تأکید کرد موضع ایران در قبال پرونده هستهای منصفانه است اما غرب تلاش میکند تعهدات جدیدی را به تهران تحمیل کند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم تأکید کرده بود در مذاکرات وین، هیچگونه گفتوگویی درباره اصلاح یا گسترش توافق هستهای با ایران انجام نشده است.
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی روز پنجشنبه در توییتی درباره زمان آغاز دور هفتم مذاکرات اعلام کرد: گفتوگوهای وین درباره برجام به محض اینکه همه کشورهای مشارکتکننده آمادگی آنچه دور پایانی مذاکرات تصور میشود را داشته باشند، ادامه پیدا خواهد کرد که هنوز این مسئله محقق نشده است.
دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا ادعای خود درباره حصول توافق با ایران «ظرف یکهفته» را تکرار کرد.
ترامپ در ادامه تحرکات خود برای حفظ و تقویت جایگاه خود در حزب جمهوریخواه این کشور، به شهر «ساراسوتا» در ایالت فلوریدا رفت و در جمع حامیان خود سخنرانی کرد.
وی با تأکید بر اینکه او در دوره ریاست جمهوری خود ضمن حفاظت از منافع آمریکا روابط خوبی با رهبران روسیه و چین داشت، مدعی شد که دولت بایدن در حال تعظیم به مسکو، پکن و تهران است.
رئیسجمهور سابق آمریکا در این سخنرانی ادعا کرد که در صورت تقلب نشدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، دولت او «ظرف یک هفته» با ایران توافق میکرد.