تمدید یکماهه توافق با آژانس امتیاز یکطرفه به عهدشکنان برجام
سرویس سیاسی-
بنابر اعلام دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، تفاهم ایران و آژانس تا تاریخ ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه) تمدید شده است.
محمدباقر قالیباف، رئیس‌مجلس شورای اسلامی، روز یکشنبه گفته بود: «آژانس از اول خرداد، حق دسترسی به تصاویر مراکز هسته‌ای را ندارد. مصمم هستیم قانون راهبردی مجلس اجرا شود؛ چرا که مورد تاکید رهبری است. بر همین اساس از اول خرداد و بر اساس پایان مهلت سه ماهه، حتما آژانس حق دسترسی به تصاویر را نخواهد داشت».
قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، اقدامی بازدارنده و ابزاری مهم در دست دولت و تیم مذاکره‌کننده و اهرم فشاری در مقابل طرف آمریکایی و اروپایی بود. چه آنکه رسانه‌های غربی اذعان کردند که آمریکا به واسطه قانون اقدام راهبردی مجلس، از برخی اقدامات خود عقب‌نشینی کرده است.
با این‌حال متاسفانه تفاهم ایران و آژانس به مدت یک ماه دیگر تمدید شد و این اقدام، اهرم فشار ایران را بی‌اثر خواهد کرد و طرف زورگو و عهدشکن را گستاخ‌تر خواهد کرد.
لازم به ذکر است که پیش از نهایی شدن قانون مجلس، یک بار، مهلت «یک ماهه» مندرج در طرح (برای توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در صورت لغو نشدن تحریم ها) به «دو ماه» اصلاح شد.
بی اثرکردن ضرب الاجل
و ارسال پالس ضعف
پس از آن هم، به هنگام اجرای قانون، سازمان انرژی اتمی با آژانس که هیچ جایگاهی در مسئله لغو تحریم‌ها ندارد، توافق کرد که برای اجرای کامل مصوبه مجلس درباره توقف نظارت‌های فراپادمانی آژانس (دوربین ها)، سه ماه مهلت بدهد.
حالا علی‌رغم اجرای موارد مذکور، تفاهم ایران و آژانس یک ماه دیگر تمدید شده است و این در حالی است که این اقدامات، ضرب الاجل ایران را بی‌اثر کرده و پالس ضعف به طرف مقابل ارسال می‌کند. به عبارت دیگر، تمدید یک ماهه توافق به آژانس، امتیاز یک طرفه به عهدشکنان برجام است.
ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سوم اسفند ماه سال گذشته و پیش از توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی بیانیه‌ای مشترک صادر کردند. سازمان انرژی اتمی، آژانس را مطلع کرد که به منظور پایبندی به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی تحت عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» ایران اجرای اقدامات داوطلبانه، آنگونه که در برجام آمده است، را از ۵ اسفند ۱۳۹۹ متوقف خواهد کرد و یک تفاهم فنی دوجانبه موقت نیز حاصل شد.
بر اساس ضمیمه فنی تفاهم مشترک ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران برای مدت سه ماه اجازه داد تا دوربین‌های نصب شده در ۸ تاسیسات یا ساختمان به منظور ضبط داده‌ها در محل خود حفظ و به کار خود ادامه دهد و همچنین در این مدت سوابق کامل برخی فعالیت‌ها مانند کیک زرد، آب سنگین و ماشین‌ها را حفظ کند.
تفاهم ایران و آژانس تا 3 تیر تمدید شد
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی درخصوص پایان موعد بیانیه مشترک ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توضیحاتی ارائه کرد.
دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در این بیانیه اعلام کرد: در روز سوم خردادماه ۱۴۰۰ فرصت سه ماهه درخصوص نگهداری داده‌های دوربین‌های نظارتی نصب شده در تاسیسات هسته‌ای ایران به پایان می‌رسد.
شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر تداوم توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران بر اساس قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» در مورد نحوه ادامه کار پس از انقضای زمان توافق قبلی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصمیم گرفت؛ «با توجه به در جریان بودن مذاکرات فنی پیرامون حل و فصل موضوعات پادمانی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که به موازات مذاکرات وین در جریان است، حفظ داده‌های دوربین‌های نظارتی را به مدت یک ماه از تاریخ سوم خردادماه ۱۴۰۰ ادامه دهد تا از این طریق فرصت لازم برای پیشرفت و به نتیجه رسیدن مذاکرات فراهم شود».
لازم به ذکر است، کاظم غریب آبادی سفیر و نماینده دائم ایران دیروز با بیان اینکه تصمیم ایران برای ادامه ضبط داده‌های دوربین‌ها حداکثر به مدت یک ماه دیگر به اطلاع آژانس رسید، گفت: داده‌های سه ماه گذشته همچنان در اختیار سازمان انرژی اتمی است و به آژانس منتقل نمی‌شود و داده‌های یک ماه پیش رو هم صرفا نزد ایران خواهد ماند.
سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه نیز روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران با بیان اینکه در صورت تمدید تفاهم قبلی ایران و آژانس، دسترسی فراپادمانی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده نخواهد شد، گفت: اگر در پایان فرآیند گفت‌وگوها در وین، به نتیجه مشخصی برسیم، فیلم‌های ضبط‌شده می‌تواند در اختیار این سازمان قرار گیرد.
اطلاعات دوربین‌ها
تحویل آژانس نخواهد شد
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه طی یک کنفرانس خبری از تمدید یک ماهه تفاهم ایران و آژانس تا تاریخ ۲۴ ژوئن (سوم تیرماه) خبر داد.
گروسی در آغاز کنفرانس خبری خود درخصوص تمدید تفاهم ایران و آژانس گفت: روز دوشنبه بحث طولانی و مفصلی با دکتر (علی اکبر) صالحی رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران داشتم و توانستیم درخصوص دو موضوع با یکدیگر توافق کنیم.
وی درخصوص این دو مورد توضیح داد: این توافق به تفاهم فنی دوجانبه موقتی مربوط می‌شود که در ماه فوریه در تهران درخصوص آن به توافق رسیدیم. اول اینکه، اطلاعاتی که توسط تجهیزات فنی ما در مکان‌های مختلف در تهران جمع‌آوری می‌شود، همچنان ذخیره خواهد شد. مورد دوم اینکه تجهیزات، فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت که درخصوص آن توافق کردیم، از همین حالا برای مدت یک ماه همچنان ادامه خواهد داشت و در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۱ (سوم تیرماه ۱۴۰۰) منقضی خواهد شد و این چیزی است که درخصوص آن توافق کردیم.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سپس ادامه داد: اگر این تفاهم‌نامه در تاریخ فوریه حائز اهمیت بود، هم‌اکنون می‌توانم بگویم که اهمیت آن هم‌اکنون بیشتر از آن زمان شده است زیرا از ماه فوریه تاکنون فعالیت‌های زیادی هم از نظر کیفی و هم کمی در ایران صورت گرفته است.
گروسی تصریح کرد: به جز پارامترهای کلی که در بیانیه مشترک ماه فوریه ارائه دادم، تعدادی اسناد فنی داریم که جزئیاتی از مکان‌هایی را دارد که ما دوربین‌ها و فلومتر‌ها و سیستم‌های الکترونیک آنلاین در آن‌‌جا نصب کرده‌ایم تا غنی‌سازی که در آن مکان‌ها صورت می‌گیرد را ضبط کند.
وی درخصوص محدود شدن دسترسی آژانس به اطلاعات ضبط شده گفت: باید این مسئله را بیان کنم که دسترسی‌های آژانس در حدی که در برجام و پروتکل الحاقی وجود داشت، نیست. اطلاعات [دوربین‌ها] تا یک ماه آینده نیز تحویل آژانس نخواهد شد.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: یکی از مواردی که درخصوص آن در ماه فوریه موافقت کردیم، این بود که در پایان ضرب‌الاجل توافق ایران و آژانس اطلاعات موجود بر روی تجهیزات فنی پاک خواهد شد که هم‌اکنون چنین چیزی رخ نخواهد داد.
گروسی در پاسخ به سؤال دیگری تصریح کرد: فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت آژانس همچون روال قبلی انجام گرفته است و همچنان دارد. ما می‌دانیم چه تجهیزاتی در چه مکان‌هایی قرار دارد و برآوردها و محاسبات خود را از آنچه رخ می‌دهد، داریم و می‌دانیم که می‌توانیم در زمان مناسب این برآوردها را طبق اطلاعات پیش زمینه‌ای که در اختیار داریم، پشتیبانی کنیم.
تمدید تفاهم قبلی
ایران و آژانس
«مشروط» نبوده است
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر احتمال تمدید «مشروط» تفاهم قبلی ایران و آژانس برای مدت یک ماه گفت: خیر، آژانس برای اجرای تعهدات و اختیارات و فعالیت‌های خود هیچ‌گونه شروطی را نمی‌پذیرد. ما تعهدات و اختیارات خاصی داریم و توافق صورت گرفته قطعاً مشروط نبوده است. یک مقام مطلع در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی روز یکشنبه گفت که با توجه به پایان یافتن ضرب‌الاجل سه ماهه ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، احتمال تمدید مشروط تفاهم قبلی برای مدت یک ماه وجود دارد.
امیدوارم کارشناسان
ایران و آژانس
طی روزهای آینده دیدار کنند
رافائل گروسی درخصوص گزارش‌های آتی آژانس از فعالیت‌های هسته‌ای ایران در شرایط فعلی دسترسی محدود آژانس به اطلاعات جمع‌آوری شده گفت: انتظار داریم که بتوانیم به همان شیوه قبلی گزارش ارائه دهیم. فکر نمی‌کنم که مشکل فنی در این زمینه وجود داشته باشد. دو دور گفت‌وگو بین ایران و آژانس در ایران و وین انجام گرفته است و امیدوارم که کارشناسان فنی ما بتوانند طی روزهای آینده یک دور دیگر گفت‌وگو با همتایان ایرانی خود داشته باشند و سپس می‌توانیم درخصوص اطلاعاتی که در گزارش بعدی ارائه دهیم، تصمیم‌گیری کنیم.
تأسیسات هسته‌ای ایران
تحت بیشترین نظارت‌ها
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه به تمدید توافق جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی واکنش نشان داد.
به نوشته رسانه‌های اروپایی، بورل درباره تداوم نظارت آژانس اتمی بر تأسیسات هسته‌ای ایران گفت: تأسیسات هسته‌ای ایران بیشترین نظارت را در جهان دارند.
وی همچنین با اشاره به مذاکرات احیای برجام در وین بین ایران و گروه 1+4 افزود: ایران آماده است تا به اجرای کامل تعهدات خود ذیل توافق هسته‌ای برگردد اگر واشنگتن هم به بخش اقتصادی توافق عمل کند.
مسئول سیاست خارجی تحادیه اروپا با ابراز نگرانی از قدرنمند شدن ایران در فناوری هسته‌ای، اظهار داشت: هرچه حصول توافق (در مذاکرات وین) به تأخیر بیافتد، احتمال تبدیل‌شدن ایران به یک قدرت هسته‌ای بیشتر خواهد بود، و توافق تنها راه جلوگیری از این مسئله است.
لغو تحریم‌ها وظیفه آمریکاست
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه به اظهارات جدید «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا درخصوص لغو تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان داد.
آنتونی بلینکن روز یکشنبه در مصاحبه‌ای مدعی شد این کشور هنوز نشانه‌ای از سوی ایران درخصوص آنچه لازم است برای بازگشت به تعهداتش ذیل برجام برای لغو تحریم‌ها انجام دهد را شاهد نبوده است.
رئیس‌دستگاه دیپلماسی ایران در واکنش به این اظهارات بلینکن در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، گفت: آنتونی بلینکن، لغو تحریم‌های (دوران) ترامپ یک وظیفه قانونی است و یک اهرم مذاکره نیست.
وی سپس با انتقاد از تحریم‌های ترامپ علیه ایران ادامه داد: به کار ترامپ نیامد- به کار شما هم نمی‌آید میلیاردها دلار از پول مردم ایران که به واسطه قلدری ایالات متحده در خارج از کشور مسدود شده را آزاد کنید.
محمدجواد ظریف سپس در پایان توییت خود گفت: تاریخ انقضای میراث ترامپ گذشته است. (جو بایدن) رئیس‌جمهور آمریکا، آن را رها کن.
متاسفانه مقامات دولت صرفا به تحریم‌های آمریکا در دوره ترامپ‌اشاره می‌کنند. این در حالی است که مقصود از لغو تحریم‌ها، برداشته شدن تمامی تحریم‌هایی است که در دولت‌های مختلف آمریکا اعم از دموکرات و جمهوری خواه علیه ایران وضع شده است.
عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس‌هیئت ایرانی شرکت‌کننده در مذاکرات وین روز دوشنبه در توئیتی در پاسخ به «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا نوشت: روز یکشنبه چهار ساعت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درخصوص مذاکرات وین گفت‌وگو داشتم. جلسه سخت، اما مفیدی بود.
عراقچی افزود: اصول یکی است: آمریکا به عنوان طرفی که برجام را ترک کرده است، باید اول تحریم‌های خود را بردارد. پس از راستی آزمایی ایران اجرای کامل برجام را از سر خواهد گرفت.
وی اضافه کرد: آیا آمریکا آماده است؟
به گزارش فارس، وزارت خارجه اتریش با استقبال از تمدید تفاهم ایران و آژانس اعلام کرد که چنین رویدادی به دیپلماسی فرصت بیشتری برای حفظ برجام می‌دهد.
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی نیز از تمدید یک ماهه تفاهم ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استقبال و آن را برای روند گفت‌وگوها در وین مفید توصیف کرد.