مرگ قناریها (نگاه)
حمید وحیدیان
در اوایل قرن بیستم قناریها همکاران بسیار محبوب معدنچیان بودند و آنها هرگز حاضر نبودند بدون حضور این همکاران کوچک، کارشان را شروع کنند. تا پیش از پیدا شدن این عضو جدید برای خانواده معدنچیان آنها تلفات بسیار زیادی را متحمل میشدند. این تلفات ناشی از انتشار گازهای منوکسیدکربن بود. اما قناریها لطف بزرگی در حق کارگران معدن کردند. قناریها(مثل دیگر پرندهها) به علت سیستم تنفسی خاصی که دارند بسیار زودتر از انسانها تحت تأثیر گاز منوکسیدکربن میمیرند. معدنچیان هر روز یک قناری با خودشان به معدن میبردند و به محض آنکه شاهد مرگ پرنده بودند با سرعت معدن را ترک میکردند.
چند روز پیش کلیپی در سطح جامعه پخش شد که بخشی از گفتوگوی یک هرزهنگار اینستاگرامی با یک نوجوان را روایت میکرد. روایتی تلخ و تکاندهنده. خبر آنقدر ناراحتکننده و شوکآور بود که به سرعت به گوش همگان رسید و حتی وزیر مربوطه هم از آن مطلع شد. او در واکنش به این قضیه گفت: «فیلم منتشرشده، تلخ و آزاردهنده بود... البته من هم از چند شب پیش در تلاش هستم، آدرسی از این کودک و خانوادهاش پیدا کنم تا در صورت امکان کمکی به آنها صورت بگیرد و این کودک معصوم، نجات پیدا کند. توصیه من هم به نهادهایی که این فیلمها را پخش میکنند این است که به طریقی سیاهنمایی نکنند که ضدانقلابها و دشمنان ما فکر کنند وضعیت کل کودکان و نوجوانان در کشور ما به همین شکل است.»
بخش مهم صحبتهای آقای جهرمی یک عبارت دو کلمهای است: «کودک معصوم». بله درست است آقای وزیر! ما هم اتفاقا همین نگاه را نسبت به کودکان و نوجوانان عزیزمان داریم. آنها در حکم همان قناریهایی هستند که قربانی زیادهخواهی صاحبان معادن میشوند. کسی نوجوانان را متهم نکرده است. کودک و نوجوان فطرت پاکی دارد. این فطرت پاک در مقابل زیستبوم آلودهای که شما مصرانه از مردم میخواهید در آن زندگی کنند از پا در میآید. مشکل نه از کودکان و نوجوانان ماست که از آلودگی بالای این شبکههاست و درست به همین دلیل شما هیچگاه به فرزندان خودتان اجازه استفاده از اینستاگرام را ندادهاید. نوجوانان نشانههای خوبی برای سنجش میزان آلودگی این زیستبوم جدید هستند.
همین کودکان و نوجوانان مدتی پیش از چالش مومو متأثر شدند. چالشی که ترس و اضطراب آزاردهندهای را به آیندهسازان این سرزمین تحمیل کرد و آثار آن هنوز باقی است. چندی پس از آن چالش شرمآور پایین کشیدن شلوار از پای پدر و مادر و نمایش آنلاین آن برای مخاطبان شبکههای اجتماعی دامنگیر این کودکان رهاشده و بیپناه در این فضای مجازی بسیار آلوده شد. با اندکی جستوجو در پیامدهایی که حضور فرزندان ما در این فضا داشته است متوجه عمق فاجعه میشویم. مطلبی که البته هیچ انتهایی برای آن تصور نمیشود.
این مطلب البته کاملاً قابل پیشبینی بود و حتی توسط نهادهای بینالمللی نیز به دولتها تذکر داده شده بود. یونیسف ماهها پیش و با توجه به همهگیر شدن ویروس کرونا هشدار داد که با توجه به حضور بیشتر کودکان در فضای مجازی باید از آنها مراقبت جدی به عمل آورد و نهادهای مختلف دولتی و خانواده در این زمینه مسئولیت دارند. یونیسف تصریح کرد فضای مجازی کنونی از امنیت و پایداری لازم برای زندگی برخوردار نیست و دولتها را موظف کرد نسبت به خطرات این فضا به خانوادهها هشدار بدهند. کاری که هرگز توسط شما بهصورت درخوری صورت نگرفت.
آقای وزیر خوب میدانید متأسفانه همهروزه شاهد از دست رفتن معصومیت این قناریهای زیبا و امیدهای آینده کشور هستیم. پیگیری وضعیت آن نوجوان عزیز هر چند لازم است اما هیچ عاقلی آن را راهکار حل مشکل گازهای سمی موجود در فضای آلوده زندگی فرزندانمان نمیداند.
راهحل همان است که رهبر معظم انقلاب فرمودند. شما فقط در حق فرزندان خودتان احساس وظیفه کردید و به آنها اجازه ندادید در این فضای آلوده تنفس کنند تا نفسشان از حرکت نایستد. و در حالی که موظف بودید، در قبال فرزندان این مرز و بوم تکلیفتان را ادا نکردید. رهبر معظم انقلاب بارها راهاندازی شبکه ملی اطلاعات را از شما مطالبه کردند، انتقاد کردند، توبیخ کردند اما متأسفانه شما دائما هنرمندانه از زیر بار مسئولیت شانه خالی کردید؛ یکبار به غلط از پیشرفت 80 درصدیِ وظایف محوله به وزارت تابع خود در این زمینه خبر دادید که متأسفانه مورد تایید نهاد ناظر بر عملکرد شما یعنی شورای عالی فضای مجازی قرار نگرفت و این نهاد پیشرفت 30 درصدی شما را تایید کرد. بار دیگر انگشت اتهام را به سوی دیگر نهادهای مسئول در این زمینه نشانه رفتید حال آنکه به خوبی میدانید بیشترین نقش و تکلیف را در این زمینه وزارت ارتباطات برعهده دارد. آقای وزیر این حق مردم ماست که مالک فضای مجازیای باشند که در آن زندگی میکنند. مادر حق دارد بدون آنکه هر لحظه مضطرب باشد چه بلایی قرار است سر فرزندش بیاید گوشی تلفن همراه را در اختیار او بگذارد اما شما با کوتاهی در انجام وظیفهتان این حق را از مادران این سرزمین سلب کردید. مردم ما حق دارند بهجای آنکه در معدنی پر از مسمومیت و آلودگی زندگی کنند و هر روز شاهد از بین رفتن قناریهای زیبا و بیگناهشان باشند در یک فضای امن و پایدار زندگی کنند. لطفا فرزندان ما را هم فرزند خودتان بدانید.