سرویس اجتماعی-


افزایش بیش از سه برابری تعداد روزهای آلوده هوای تهران در سال جاری از ابتدای مهرماه تا کنون به نسبت مدت مشابه سال گذشته در شرایطی است که امسال با بیماری کرونا نیز مواجه هستیم. بررسی‌ها حاکی از آن است که متاسفانه بین افزایش حجم آلودگی هوا و میزان مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا ارتباط مستقیمی وجود دارد. محققان معتقدند آلودگی هوا بر سیستم تنفسی تاثیر می‌گذارد و موجب تضعیف سیستم ایمنی می‌شود، کرونا هم بیماری تنفسی است و وقتی با آلاینده‌های هوا مواجه می‌شویم سیستم ایمنی بدن افراد تضعیف و فرد بیشتر مستعد ابتلا به کرونا می‌شود.
در این باره هفته گذشته گزارشی را با عنوان «افزایش پنج برابری تعداد روزهای آلوده هوا در تهران همزمان با پیشروی کرونا» در کیهان منتشر کردیم و به موضوع لزوم توجه مدیران به اثرگذاری آلودگی هوا در افزایش مرگ و میر ناشی از کرونا پرداختیم. پس از این گزارش، در نخستین جلسه قرارگاه عملیاتی ستاد ملی مبارزه با کرونا، وزیر کشور و رئیس‌ این قرارگاه گفت: فرضیه رابطه میان افزایش آلودگی هوا و فوت‌های ناشی از کرونا بایستی بررسی و مورد جمع‌بندی قرار گیرد، چرا که در صورت اثبات این فرضیه، شاید نیاز باشد تعطیلی‌ها را بیشتر کنیم.
فرضیه دانستن ارتباط آلودگی هوا و میزان مرگ و میر ناشی از کرونا در شرایطی است که تحقیقات جهانی و حتی داخل کشور این ارتباط را اثبات کرده‌اند اما به نظر می‌رسد مسئولان همچنان به این باور نرسیده‌اند چرا که تاکنون هیچ تصمیم ملموسی برای کاهش حجم ذرات معلق هوا و روزهای آلوده سال اتخاذ نشده است.
در مقابل، شیوع کووید19 باعث شده تا استفاده از وسایل نقلیه شخصی افزایش داشته باشد و حتی برخی افراد به استفاده از موتورسیکلت روی آورند که تماماً به افزایش حجم ذرات معلق هوا دامن می‌زند. با توجه به این شرایط به نظر می‌رسد هنوز مسئولان ستاد ملی کرونا و مدیران نظام سلامت کشور نسبت به ارتباط آلودگی هوا و افزایش مرگ و میر ناشی از کرونا حساس نشده‌اند و چه بسا به دعای مردم و بارش نزولات آسمانی بسنده کرده باشند.
افزایش حجم سیاهه انتشار
در تهران و 8 کلانشهر کشور
در همین ارتباط معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌و‌گو با کیهان با‌اشاره به تحقیقات رسمی آمریکا که در سه هزار شهر و چین که در 120 شهر درباره ارتباط آلودگی هوا با میزان مرگ و میر ناشی از کرونا انجام شده، گفت: رابطه مستقیمی بین افزایش ذرات معلق در هوا و مرگ و میر ناشی از کرونا وجود دارد، البته در گذشته نیز این ارتباط اثبات شده بود که ذرات معلق هوا می‌توانند باکتری و ویروس‌ها را جذب کنند.
 مسعود تجریشی افزود: آنچه که از حجم ذرات معلق هوا مشخص است، در زمان شیوع کرونا مردم از ترس مبتلا شدن به کووید19 کمتر از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند و در مقابل به استفاده از وسایل شخصی روی آورده‌اند. این مسئله به دلیل استاندارد نبودن خودروها سبب شده تا سوخت بیشتری مصرف شود و حجم ذرات معلق هوا افزایش پیدا کند.
تجریشی با بیان اینکه حجم سیاهه انتشار در کلانشهر تهران و 8 شهر دیگر در حال افزایش است، ادامه داد: متاسفانه طبق بررسی‌ها و مطالعات انجام شده، حجم ذرات معلق در هوا هر سال در حال افزایش است، به موازات، سهم منابع ثابت از حجم سیاهه انتشار نیز در حال افزایش است که یکی از این منابع ثابت اثرگذار موتورخانه هستند. در این باره همان‌طور که خودروها باید سالیانه معاینه فنی کسب کنند، موتورخانه‌ها نیز باید هرسال معاینه فنی کسب کنند؛ معاینه فنی موتورخانه‌ها از وظایف وزارت کشور است که تاکنون مورد غفلت واقع شده است. با این حال در جلساتی که با وزارت کشور داریم در حال رایزنی هستیم تا حداقل بازبینی و بهینه ‌سازی موتورخانه‌ها را از سازمان‌های دولتی آغاز کنند.
وی با‌اشاره به نیروگاه‌ها و مسئله مازوت‌سوزی و حتی استفاده از گازوئیل غیر استاندارد، اظهارداشت: علاوه‌بر این، هر سال یک میلیون نفر به افرادی که از سوخت گاز برای گرمایش استفاده می‌کنند اضافه می‌شود که برای رساندن گاز به دور دست‌ترین نقاط گاز نیروگاه‌ها قطع می‌شود که در این حالت به استفاده از مازوت و گازوئیل روی می‌آورند. متاسفانه در دو سال اخیر این چرخه سبب شده که حجم سیاهه انتشار افزایش پیدا کند.
تدوین بسته کامل اقدام‌های اجرایی
برای کاهش حجم آلودگی هوا
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست در ادامه در پاسخ به این سؤال که باتوجه به افزایش حجم ذرات معلق در شرایط شیوع کووید19 و رسیدن به روزهای سرد سال آیا می‌توان اقدام‌های مقطعی برای کاهش آلودگی هوا انجام داد یا همچنان باید منتظر باد و باران باشیم؟، گفت: برخی از راهکارها بدون نیاز به پول و با هماهنگی بین دستگاهی می‌توانند در این راستا کمک‌کننده باشند. این موارد را به صورت فهرست وار در اختیار وزارت کشور و ستاد ملی کرونا قرار‌داده‌ایم، بنابراین راه وجود دارد. به عنوان نمونه قرار شده است شرکت گاز در ازای کاهش 10 درصدی مصرف گاز مشترکان 15 درصد تخفیف اعمال کند، اما خب باید در رسانه ملی این موارد اطلاع‌رسانی شود تا مردم به مصرف کمتر گاز تشویق شوند. علاوه‌بر این باید بازبینی و بهینه ‌سازی موتورخانه‌ها در ماه‌های پیش رو انجام شود که اگر این مهم صورت پذیرد حجم ذرات معلق هوا 10 درصد کاهش پیدا می‌کند. به تناسب، این موارد در میزان مرگ و میر ناشی از کووید19 اثرگذار خواهد بود. اقدام دیگر ممنوعیت تردد وسایل نقلیه سنگین و الزام نیروگاه‌ها به استفاده از گازوئیل استاندارد است که این موارد در قالب یک بسته کامل قرار است اجرایی شوند.
امسال باید اجرای دستور العمل‌های کاهش آلودگی هوا را جدی‌تر بگیریم
تجریشی در پاسخ به این سؤال که چه ضمانتی برای اجرای موارد ذکر شده در نظر گرفته شده است؟ آنهم در شرایطی که هر سال در زمان آلودگی هوا برای کاهش آلودگی به این اقدام‌ها تاکید می‌شود، بیان کرد: امسال برای انجام شدن موارد ذکر شده از طریق وزارت کشور وارد شده‌ایم و استانداری‌ها و شهرداری‌ها و نیروی انتظامی را درگیر کرده‌ایم تا بتوانند اعمال قانون کنند. امسال سالی نیست که بتوانیم از کنار این مسائل به راحتی عبور کنیم و باید با نظارت و پایش دقیق و با فاصله زمانی کم نسبت به اجرای دستورالعمل‌های در نظر گرفته شده اقدام کنیم.
وی با‌اشاره به مسئله معاینه فنی خودروها افزود: نظارت بر معاینه فنی خودروها از طریق دوربین‌های راهنمایی و رانندگی در تهران به صورت گسترده به‌اندازه پردازش پنج میلیون تصویر انجام می‌شود اما در سایر شهرهای بزرگ از جمله مشهد و تبریز و... متاسفانه به‌اندازه 50 هزار تصویر پردازش می‌شود که کافی نیست، بنابراین لازم است تا از تمامی امکانات و زیرساخت‌ها برای کاهش حجم آلودگی هوا استفاده شود و مقابله با آلودگی را به تحریم‌ها و نبود امکانات و پول گره نزنیم.
کاهش آلودگی هوا
نیازمند توجه جدی ستاد ملی کرونا است
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست همچنین با تأکید بر لزوم توجه مسئولان به رابطه آلودگی هوا و میزان مرگ و میر ناشی از کرونا تاکید کرد و اظهار داشت: این ارتباط فرضیه نیست و قطعی است، مستندات علمی در این باره به‌اندازه کافی وجود دارد. در این باره دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز تحقیقاتی را انجام داده است که بر اساس این تحقیقات در استان‌هایی که آلایندگی بیشتر است درصد مرگ و میر ناشی از کویید19 به نسبت بستری در بیمارستان‌ها بیشتر است.
تجریشی در پایان با بیان اینکه ستاد ملی کرونا باید به ارتباط آلودگی هوا و مرگ و میر ناشی از کووید19 توجه داشته باشد، ادامه داد: در این باره نامه‌ای را به دکتر نمکی وزیر بهداشت نوشته‌ایم و مستندات کاملی را برای ایشان ارسال کرده‌ایم، همچنین این موارد را در اختیار وزارت کشور قرار‌داده‌ایم. با این شرایط ستاد ملی کرونا باید در راستای کاهش آلودگی هوا نیز ورود کند و تصمیم‌های جدی و محکمی را برای کاهش حجم ذرات معلق نیز اتخاذ کند، در غیر این صورت در روزهای پیش رو قطعاً آمار مرگ ومیرهای کرونایی همچنان صعودی خواهد بود.
افزایش 15 درصدی مرگ و میر کرونا
با افزایش آلودگی هوا
لازم به یادآوری است که علاوه‌بر این اظهارات دکتر تجریشی، اواخر مهرماه سال جاری نیز رئیس‌گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت اعلام کرد: افزایش برخی ذرات معلق ناشی از آلودگی هوا تا ۱۵ درصد باعث افزایش مرگ و میر کرونا می‌شود.
عباس شاهسونی افزود: مطالعاتی که در دنیا انجام و نتایج آن در مجلات معتبر بین‌المللی چاپ شده است، نشان می‌دهد که در چین، ایتالیا و بسیاری از نقاط دنیا، آلودگی هوا و به ویژه افزایش ذرات معلق باعث افزایش موارد ابتلا و مرگ و میر‌های ناشی از کرونا و شدت بیماری می‌شود.
شاهسونی ادامه داد: بر اساس مطالعه‌ای که درباره تاثیر آلودگی هوا بر افزایش مرگ و میر کرونا در ایران انجام دادیم، دریافتیم که ذرات معلق هوا تا ۶ درصد، ازُن تا ۷ درصد و دی اکسید نیتروژن تا ۱۵ درصد باعث افزایش مرگ و میر کرونا می‌شود البته در سایر کشور‌ها مانند چین و ایتالیا اعداد گزارش شده چندین برابر بیشتر از ایران بود.
وی اظهارداشت: در روز‌هایی که هوا آلوده است ما با افزایش غلظت آلاینده‌ها مواجه هستیم و به همین دلیل باید از همین الان باید موضوع را جدی بگیریم و قانون هوای پاک و آیین‌نامه‌های این قانون اجرایی شود و اقدامات در زمینه نظارت بر معاینه فنی خودروها و موتورسیکلت‌های فرسوده است که باید نظارت‌ها و اقدامات هر چه زودتر شروع شود تا به شرایط اضطرار یا ناسالم هوا نرسیم و شاهد افزایش فوتی‌های کرونا نباشیم.