سرویس اقتصادی-

پس از کاهش ناگهانی و محسوس قیمت نفت که در پی انتشار ویروس کرونا و کشمکش‌های نفتی بین روسیه و عربستان رخ داد، کشورهای نفتی به صرافت افتادند تا به هر نحو ممکن این افت قابل ملاحظه را جبران نمایند. بر همین اساس، عربستان درخواست برگزاری نشست اضطراری اوپک پلاس را مطرح کرد و پس از برقراری تماس‌های تلفنی متعددی بین وزرای کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، در نهایت اولین جلسه ویدئوکنفرانس اوپک پلاس آغاز به کار کرد.
در این‌باره، خبرگزاری ایسنا به نقل از خبرگزاری اسپوتنیک نوشت: مقامات اوپک و هم‌پیمانان آنها در مورد کاهش تولید نفت به توافق رسیدند و هم‌چنین به تبیین اهداف خود از کاهش تولید نفت در سال جاری پرداختند. بر اساس این گزارش، عربستان سعودی، روسیه و سایر کشورهای صادرکننده نفت توافق کردند که کاهش تولید نفت به میزان قابل توجهی صورت پذیرد تا شکاف میان عرضه در بازار و کاهش قیمت‌ها به میزان پایین‌ترین نرخ در تاریخ، کم شود.
به نوشته‌ وال استریت ژورنال، براساس مفاد این توافق، اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه به اجماع رسیدند که تولیدات نفت خود را به میزان ۱۰ میلیون بشکه در روز در ماه‌های می و ژوئن کاهش دهند. عربستان سعودی ۳/۳ میلیون بشکه در روز و روسیه دو میلیون بشکه در روز تولیدات نفتی خود را کاهش می‌دهند. بنابراین،‌ کاهش تولیدات نفت تا دسامبر سال ۲۰۲۰ به هشت میلیون بشکه در روز و سپس از ماه ژانویه ۲۰۲۱ به شش میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
در همین زمینه، بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران نیز بامداد روز جمعه (۲۲ فروردین‌ماه) پس از پایان بیش از ۱۰ ساعت مذاکره میان وزیران نفت و انرژی ۲۳ کشور عضو و غیرعضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گفت: توافق برای کاهش روزانه ۱۰ میلیون بشکه‌ای تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک حاصل و قرار شد دیگر تولیدکنندگان نفت جهان نیز به این توافق بپیوندند.
به گزارش روابط عمومی وزارت نفت، وی با بیان اینکه این تصمیم دو ساله خواهد بود و برای نخستین بار در تاریخ اوپک، تصمیمی دو ساله اتخاذ می‌شود، تصریح کرد: این جزو بی‌سابقه‌ترین ارقام کاهش تولید در تاریخ اوپک و غیراوپک هست. قرار شد بحث‌ها و گفت‌وگوها ادامه یابد، ۲۲ کشور توافق داشتند، اما مکزیک نکات و نگرانی‌هایی داشت که بررسی آنها نیازمند زمان بود، قرار شد دوباره با این کشور مذاکره شود تا قضیه به سرانجام برسد.
لازم به ذکر است، این توافقنامه نه تنها به دلیل کاهش تاریخی قیمت نفت بوده، بلکه با کاهش بی‌سابقه‌ تقاضای نفت در حالی که چرخ اقتصاد جهانی به دلیل شیوع کرونا آهسته می‌چرخد، همراه شده است. محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک، این بحران را در عصر مدرن «بی‌سابقه» توصیف کرد و گفت که اوپک انتظار دارد که در ماه آوریل میزان مصرف جهانی نفت ۳۰ میلیون بشکه در روز کاهش یابد.
به همین دلیل کاهش شدید قیمت نفت علاوه‌ بر متاثر کردن کشورهای عضو اوپک، موجب نگرانی آمریکا و روسیه نیز شده بود، بر همین اساس خبرگزاری فارس پیش از برگزاری نشست مجازی اوپک پلاس به نقل از رویترز، نوشت: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ملک سلمان، پادشاه عربستان، طی تماس تلفنی درباره نشست اخیر اوپک پلاس گفت‌و‌گو کردند.
نگرانی‌ها همچنان ادامه دارد
در حالی که سرمایه‌گذاران در انتظار انتشار جزئیات توافق کاهش تولید اوپک پلاس بودند، قیمت نفت آمریکا با از دست دادن سود ۱۲ درصدی خود، ۹ درصد هم سقوط کرد! قیمت‌های نفت پس از آن سقوط کردند که بیژن زنگنه، وزیر نفت گفت که این گروه تولید خود را در ماه می و ژوئن ۱۰ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد داد و از ماه جولای تا آخر امسال این کاهش تولید را به هشت میلیون بشکه در روز خواهد رساند و از آغاز ۲۰۲۱ کاهش تولید خود را به شش میلیون بشکه در روز می‌رساند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از سی‌ان‌بی‌سی، ژورنار تونهاگن، رئیس ‌بخش بازار در شرکت رایستاد انرژی، بیان کرد: «هرچند کاهش تولید ۱۰ میلیون بشکه‌ای در کوتاه‌مدت به بازارها کمک می‌کند که انبارهای نفت جهان پر نشوند، اما برای بسیاری از سرمایه‌گذاران ناامیدکننده است، چراکه آنها همچنان نگران حجم نفت مازاد در بازار هستند.» به عبارتی، رقم مذکور برای کاهش تولید نفت به حدی امیدوار‌کننده نبود که قیمت‌ها را افزایش دهد.
بر همین اساس، وال استریت ژورنال اعلام کرد که آمریکا امروز (شنبه)، میزان کاهش تولید نفت خود را اعلام می‌کند. پیش از این، سه منبع آگاه در اوپک گفته بودند تولیدکنندگان بزرگ نفت در جهان ازجمله عربستان و روسیه احتمالا تنها در صورتی با توافق کاهش تولید موافقت می‌کنند که آمریکا به آنها بپیوندد، البته  ترامپ همان زمان با اعلام اینکه تولید نفت آمریکا هم‌اکنون کاهش یافته، گفته بود: «هیچ کس هنوز از من چنین درخواستی نکرده است، باید دید چه اتفاقی خواهد افتاد.»
احتمال سقوط قیمت به 20 دلار
با تمام این اوصاف، توافق کنونی آینده چندان روشنی را ترسیم نمی‌کند. خبرگزاری ایسنا گزارش داد: شرکت مشاوره ریستاد انرژی در گزارش جدیدی پیش‌بینی کرده که کاهش شدید تقاضا ممکن است باعث شود مخازن پر شده و پالایشگاه‌ها تولیدشان را محدود کنند و در نتیجه چاه‌های نفت تعطیل شوند. آسیبی که تقاضا برای نفت تجربه می‌کند، ممکن است به مدت طولانی‌تری ادامه پیدا کند زیرا کشورهای بیشتری برای مقابله با گسترش ویروس کرونا دستور قرنطینه داده‌اند.
این شرکت پیش‌بینی کرده تقاضا برای نفت در ماه می حدود ۲۰ میلیون بشکه در روز و در ژوئن بیش از ۱۵ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا خواهد کرد و رشد تقاضا برای نفت در طول سال ۲۰۲۰ منفی می‌ماند. آمار جدید از هند هم نشان داده که تقاضا برای نفت در این کشور در نتیجه اعلام قرنطینه سراسری ۷۰ درصد کاهش پیدا کرده است. در این بین، تقاضا برای بنزین در آمریکا در هفته منتهی به سوم آوریل به پنج میلیون بشکه در روز در سه هفته پیش از آن کاهش پیدا کرده است.
طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، تولید نفت خام آمریکا در هفته منتهی به سوم آوریل ۶۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته و تحلیلگران متعددی می‌گویند که حتی توافق کاهش تولید تاریخی اوپک پلاس در شرایط فعلی بازار کافی نخواهد بود. به گفته تحلیلگران کومرس بانک، این توافق در بهترین حالت آسیب ناشی از افت تقاضا را اندکی ملایم می‌کند. به این ترتیب قیمت نفت پس از کنفرانس ویدیویی اوپک پلاس همچنان با ریسک‌های نزولی قابل توجهی روبه‌رو است.
قیمت‌هایی که شرکت‌های حفاری نفت برای تولیدشان دریافت می‌کنند به اندازه شاخص قیمت وست تگزاس اینترمدیت نیست و قیمت نفت تولید شده در تگزاس غربی یا داکوتای شمالی بسیار شدیدتر از شاخص‌های قیمت نفت آمریکا یا برنت سقوط کرده است. نفت میدلند اکنون نسبت به وست تگزاس اینترمدیت شش دلار در هر بشکه ارزان‌تر شده است و نفت بیکن حدود ۱۴ دلار در هر بشکه معامله می‌شود.
بر اساس گزارش اویل پرایس، بانک آمریکایی گلدمن ساکس در گزارش جداگانه‌ای اعلام کرد حتی اگر اوپک پلاس تولیدش را مجموعا ۱۰ میلیون بشکه در روز محدود کند، احتمال حذف چهار میلیون بشکه در روز تولید نفت از بازار به دلیل تعطیلی چاه‌ها وجود دارد. اگرچه قیمت‌های نفت پس از اعلام توافق اوپک پلاس برای مدت کوتاهی مورد حمایت قرار می‌گیرند اما ریسک نزولی برای سقوط وست تگزاس اینترمدیت به ۲۰ دلار در کوتاه مدت وجود دارد.