پرسش:
قرآن کریم چه توصیف و تبیینی برای عالمان بی‌عمل بکار برده و مصادیق آن را چگونه معرفی می‌کند؟
پاسخ:
در بخش نخست پاسخ به این سوال به دیدگاه قرآن درباره عالمان بی‌عمل شامل: 1- تشبیه عالمان بی‌عمل به حمار و کلب 2- جایگاه و اهمیت ربانیون، احبار و رهبان پرداختیم. اینک در ادامه دنباله مطلب را پی می‌گیریم.
آنان با گواه گرفتن از آيه 79 سوره آل عمران كه مي‌فرمايد: ولكن كونوا ربانيين بما كنتم تعلمون الكتاب و بما كنتم تدرسون، مراد از احبار را مطلق علما دانسته و ربانيان را عالمان فرزانه‌اي گفته‌اند كه به سياست و تدبير امور مردم آگاهي دارند و آنان را تربيت كرده و به اصلاح امور جامعه و اجتماع مي‌پردازند. (مجمع‌البيان ج3 ص305 و ج2 ص787 و المنار ج6 ص398) ضحاك را قرائت‌كنندگان تورات و احبار را فقهاي يهود دانسته است (جامع‌البيان ج4 ج6 ص340) ولي قتاده و مجاهد ربانيان را فقها و احبار را به عالمان يهودي تفسير كرده‌اند. (الدرالمنثور ج3 ص86) ابن زيد نيز ربانيان را به واليان و حاكمان و احبار را به علما تفسير كرده است. (جامع‌البيان ج4 ج6 ص340)
به هر حال باتوجه به آنچه گفته شد دانسته مي‌شود كه ربانيان و احبار هر دو از علماي يهود بودند ولي ربانيان داراي مقامي برتر از احبار بودند.
اما رهبان به نظر مي‌رسد كه علماي ديگري بودند كه از نظر رتبه كم‌تر و پست‌تر از احبار بوده‌اند و يا اين كه احبار علماي يهودي و رهبان عالمان مسيحي هستند. (مجمع‌البيان ج5 ص37 و تبيان ج5 ص206 و نيز الدرالمنثور ج4 ص176)
ويژگي‌هاي احبار
قرآن براي احبار ويژگي‌هاي چندي را بيان مي‌كند كه از اهميت بسياري برخوردار است؛ شناخت اين ويژگي‌ها و مصداق يابي در جوامع امروزي به ما كمك مي‌كند تا عالمان حق و ربانيان را از عالمان بي‌عمل و اهل مقت باز شناسيم و تنها از ربانيون پيروي از عالمان دروغين و گمراهي كه ديگران را به گمراهي مي‌كشند دوري و پرهيز كنيم. در سال هاي اخير باتوجه به كاركردهاي رسانه اي شاهد بوده‌ايم كه چه سان احباري را به مردم تحميل كرده و راه گمراهي بسياري را فراهم نموده‌اند و كوشيده‌اند تا دين حق را از ميان برده و راه باطل خويش را جايگزين آن كنند. برخي همانند احبار و رهبان يهودي و مسيحي كوشيدند تا مردم را به جاي ربوبيت خداوند به سوي ربوبيت خويش سوق دهند و آنان را به عبادت خود و يا ياران شيطان دعوت كنند.
1- تحریف حقایق
از مهم‌ترين ويژگي‌هايي كه قرآن براي احبار مي شمارد تحريف تورات و آموزه‌هاي وحياني است. در آيه 75 سوره بقره به پيامبر بزرگوار(ص) گوشزد مي‌كند كه اميدي به ايمان يهوديان نداشته باشد؛ زيرا احبار ايشان كلام خدا را كه در تورات آمده تحريف مي‌كنند و نمي‌گذارند تا مردم با حق آشنا شده و به آن بگروند. برخي از مفسران بر اين باورند كه احبار يهودي با گرفتن پول و رشوه احكام خدا را دگرگون مي‌كردند و حلال را حرام و حرام را حلال مي‌گرداندند. (مجمع‌البيان ج1 ص285) آنان نه تنها درباره احكام تورات اين‌گونه عمل مي‌كردند بلكه در موارد و مسايل ديگري چون بيان ويژگي‌هاي پيامبر آخرالزمان نيز تصرف مي‌كردند و آن را به‌ گونه تحريف آميز به مردم مي‌گفتند. (جامع‌البيان مج1 ج1 ص521)
بنابراين تحريف از مهم‌ترين ويژگي‌هاي احبار است. اين تحريف بيش‌تر از آن كه لفظي باشد به شكل تحريف معنوي انجام مي‌شد كه مردم نتوانند آن را تشخيص دهند. به اين معنا كه مفهوم تازه‌اي به واژه و لفظ مي‌دادند و آن را از مفهوم و معناي واقعي و اصلي آن تهي و خالي مي‌كردند.
ادامه دارد