گروه اقتصادی-

چند هفته‌ای می‌شود که انواع گوشت در مسابقه افزایش قیمتها، گوی سبقت را از رقبا دزدیده و از بسیاری کالاها و محصولات دیگر پیشی گرفته است. گوشت قرمز بالای 100 هزار تومانی و گوشت مرغ 14 هزار تومانی رکوردهایی بودند که تا‌کنون سابقه نداشت، اما این روزها به واقعیت تبدیل شده است و گوشت را به کالایی لوکس و دست ‌نیافتنی برای اقشار ضعیف و متوسط اقتصادی تبدیل کرده است.
دلایل مختلفی برای این اتفاق ذکر می‌شود. با این وجود، رئیس‌جمهور در سفر اخیر خود به استان هرمزگان مطالبی را به عنوان دلایل افزایش قیمت گوشت و برخی محصولات دیگر مطرح کرد که با واقعیت‌های جامعه همخوانی ندارد.
به گزارش جهان نیوز، حسن روحانی گفته است: «اگر می‌خواهیم جلوی قاچاق بنزین، دام و کالاهای اساسی گرفته شود باید همه کمک کنند و یکی از دلایل قاچاق، ارزانی آن کالاست و اگر قیمت بنزین هزار تومان است و در ترکیه ده هزار تومان دلیل قاچاق آن ارزانی سوخت در ایران است. دلیل قاچاق دام ارزان بودن آن نسبت به کشورهای اطراف است، شما ببینید گوشت در کشورهای همسایه چند دلار است و اینجا چند است، بنابراین دلیل قاچاق کالا به خارج از کشور گرانی نیست بلکه دلیل آن ارزانی نسبت به کشورهای همسایه است».
توجیهات جدید
رئیس‌جمهور برای توجیه گرانی گوشت و ناکارآمدیها در کنترل بازار، به مقایسه‌ای نه چندان دقیق متوسل شده است و علت قاچاق را در ارزان بودن گوشت در داخل می‌بیند.
این در حالی است که یکی از دلایل اصلی تفاوت قیمت گوشت در ایران نسبت به همسایگان، سقوط ارزش پول ملی در سال‌های اخیر است که یک علت اصلی همان نیز، رشد افسارگسیخته نقدینگی در دولت روحانی است که در حال ثبت رکورد هزار و 700 هزار میلیارد تومان میباشد.
این در حالی است که قیمت گوشت و خوراک دام و طیور در دنیا نوسان خیلی زیادی نداشته است، ولی افت ارزش پول ملی و رسیدن قیمت دلار از کمتر از چهار هزار تومان به نزدیک 13 هزار تومان، باعث شده قیمت ریالی نهاده و گوشت وارداتی افزایش یابد.
همین موضوع، مقایسه رئیس‌جمهور درباره قیمت‌های ایران با کشوری مانند ترکیه را زیر سؤال میبرد، زیرا ارزش پول ملی در دولت روحانی آنقدر پایین آمد که در عراق و ترکیه و بسیاری کشورهای منطقه با اکراه پول ما را می‌پذیرند.
علاوه ‌بر این، آیا روحانی که علت قاچاق دام را ارزان بودن آن نسبت به کشورهای همسایه می‌داند، به جز قیمت‌ها، درآمد کشورهای همسایه را هم با درآمد مردم ما مقایسه می‌کند؟
لطفا تورم را کاهش ندهید!
ترجمه سخنان رئیس‌جمهور با کمی اغماض، اینطور می‌شود که؛ تورم در کشور بالا بود، ما آمدیم و آن را پایین آوردیم. تورم که پایین می‌آید، طبیعتاً قیمت گوشت هم پایین می‌آید و ارزان می‌شود و وقتی ارزان شد، قاچاق می‌شود!
چاره چیست؟ لابد باید تورم را چندین نوبت بالا برد -چنانکه برخی مدیران دولتی در یک سال اخیر به آن دست زده‌اند- تا قیمت‌ها بالا بیاید، وقتی قیمت‌ها گران شد، قاچاق نمی‌شود و ارزان می‌شود!
فقط می‌ماند یک سؤال کوچک؛ قیمت ۳۰ هزار تومانی گوشت در اول دولت روحانی، پایین‌تر و ارزان‌تر است؛ یا قیمت ۱۲۰ هزار تومانی امروز آن؟! یعنی گوشت وقتی ۳۰ هزار تومان است، ارزان است و قاچاق نمی‌شود و وقتی چهار برابر شد، ارزان محسوب می‌گردد و قاچاق می‌شود؟!
با این حساب اگر معادله و حساب و کتاب آقای روحانی درست است، قیمت گوشت را به همان ۳۰ هزار تومانی برگردانند که گران محسوب می‌شد و برای قاچاق نمی‌صرفید! ضمناً اگر می‌شود لطف کنند دیگر به قیمت‌ها دست نزنند و تورم را پایین نیاورند؛ بگذارند همان بالا باشد!
خطای سیاست‌گذاری و نظارت
گفتنی است خطاهای سیاستگذاری و نظارت پیش از این درمورد پوشک، رب گوجه و... اتفاق افتاده بود و یک نمونه دیگر آن هم به تازگی در ماجرای دپوی 17 هزار تن گوشت در گمرک خبرساز شد.
در یک بازار رهاشده، تروریست‌های اقتصادی به احتکار و افزایش حبابی قیمت‌ها می‌پردازند و مردم زیر فشار گرانی قرار می‌گیرند، در حالی که دولت و سایر نهادهای نظارتی باید با این اقدامات برخورد جدی کنند و هم مجاری دسترسی آنها به رانت‌های دولتی را ببندند و هم در مقام نظارت، با متخلفان برخورد کنند.
یک مخاطب در فضای مجازی درباره این رانت‌ها نوشته است: «دلیل اصلی افزایش قیمت گوشت توزیع نامناسب آن و واردات آن بوسیله یک عده خاص است که با دلار چهار هزار و 200 تومانی وارد می‌کنند و با نرخ دلار 12 هزار تومانی می‌فروشند. در حالی که باید به نرخ 40 هزار تومان گوشت را بفروشند، 120 هزار تومان می‌فروشند!»
مخاطب اصلی «باید»ها
روحانی همچنین گفته است: «امسال هم تولید و هم واردات گوشت بیشتر است اما به دلیل گران بودن نهاده‌ها قیمت افزایش یافته است و اگر دلالان بازار را به هم می‌زنند باید همه کمک کنند».
یک علت مهم دیگر این نابسامانی، حضور گسترده دلالان در بازار است که رئیس‌جمهور هم در اظهارات خود به آن‌اشاره کرده و همگان را به کمک فراخوانده، اما باید توجه کرد مخاطب بسیاری از این «باید»ها خود دولت است که باید با استفاده از ابزارهای سیاستی و نظارتی، بازار را هدایت کند، نه اینکه خود در جایگاه منتقد قرار بگیرد.در همین رابطه یکی از کاربران فضای مجازی در واکنش به عملکرد دولت در مقابله با قاچاق دام نوشت: «دولتمردان و مسئولان اگر بخواهند به راحتی می‌توانند جلوی قاچاق، احتکار، گرانفروشی، کم فروشی و.... را بگیرند مثل دلار فروشان.»
در پایان باید به نظر یک مخاطب با نام صدرا مصاحب ‌اشاره کرد که در واکنش به اظهارات رئیس‌جمهور نوشت: «آقای روحانی مگر خود جنابعالی در زمان تبلیغات انتخابات سال 92 نفرمودید «والله العلی‌ العظیم اگر مشکلات این کشور که بسیار و بسیار و بسیار پیچیده است راه‌حل نداشت من کاندیدا نمی‌شدم!» و در ادامه تاکید نفرمودید که «بدانید برادران، خواهران، عزیزان، همه آنهایی که کلید را تکان دادید، واقعا برای این قفل‌ها کلید وجود دارد»!