درسها و عبرت‌های برجام و گفتمان «مذاکره‌گرا»
گفتمان «مقاومت‌گرا» تنها راه پیروزی است
تهیه و تنظیم: کامران پورعباس
مدت‌‌های مدیدی بود که دولتمردان و همفکرانشان در جناح‌های سیاسی مدام دم از این میزدند که اگر ما با آمریکا سازش کنیم، مشکلات کشور حل می‌شود. مدتی نیز بحث تعامل با دنیا و نرمش قهرمانانه داغ شد و بر اساس همین زمزمه‌ها موضوع مذاکره با آمریکا و توافق با ایالات متحده مطرح شد و علیرغم هشدارهای مکرر رهبر انقلاب مبنی بر اعتماد نکردن به دشمن و فریب لبخند دشمن را نخوردن، دولت یک سلسله مذاکرات طولانی با آمریکا و چند کشور دیگر انجام داد و توافقی کرد که موسوم به برجام گردید.
مذاکره؛ تمام فکر و ذکر دولت
از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، فکر و ذکر این دولت و تمام هم و غمش مذاکره با غرب و برجام بود و حل تمامی مشکلات را منوط به آن می‌نمود و بارها دلسوزان نظام و منتقدان مذاکره و برجام را با توهین‌های آشکار و در تریبون‌های عمومی مورد لطف قرار داد.
بی‌توجهی به هشدارهای رهبری
رهبر انقلاب بارها در طول مذاکرات در تریبون عمومی هشدار و بیدارباش داده و قابل اعتماد نبودنِ آمریکاییها را فریاد زدند اما متأسفانه دولت کمتر به این دغدغه توجه کرد.
رهبر انقلاب در ۱۳۹۵/۰۱/۱۸ در گله از این رویکرد فرمودند: «به بیگانگان نمی‌شود اتّکاء کرد، نمی‌شود اعتماد کرد. من مکرّر در دوران همین مذاکرات هسته‌ای -شاید چهار پنج مرتبه یا بیشتر- گفتم به آمریکاییها نمی‌شود اعتماد کرد. حالا هم ملاحظه میکنید و می‌بینید؛ حرفهایی که میزنند، اظهاراتی که میکنند و عملکردی که نشان می‌دهند، کاملاً امضای آن حرفی است که بنده آن‌وقت می‌زدم.»
عبور از برخی خط‌قرمزها در مسیر برجام
بدتر از همه اینکه برخی خط‌قرمزها در جریانات مذاکرات و تصویب برجام از جانب دولت یازدهم رعایت نشد. یکی از فاجعه‌بارترین و تأسف‌انگیزترین واقعیات آن است که دولت در مسیر دستیابی به برجام از برخی خط‌قرمزها چشم‌پوشی کرده است. این واقعیت تلخ و دردناکی است که شخص وزیر خارجه دولت یازدهم به آن اعتراف کرده است.
رهبر انقلاب در ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ در گله از این اقدام دولت فرمودند: «وزیر خارجه‌ی محترم ما در مواردی به بنده گفت که ما [مثلاً] اینجا را یا این خطّ قرمز را دیگر نتوانستیم حفظ کنیم.»
علیرغم انتقادات به جایی که توسط برخی دلسوزان انقلاب و حتی برخی از داخل دولت به برجام وارد کردند، دولتی‌ها همواره از برجام دفاع کردند و حتی منتقدان را با الفاظی نامناسب مورد هتاکی قرار دادند اما بدعهدی‌های مکرر آمریکاییها کار را به جایی رساند که حتی خود دولتی‌ها و مدافعان سرسخت برجام نیز صدایشان درآمد و به بدعهدی آمریکا اعتراف کردند.
رهبر انقلاب پس از تأیید برجام در مجلس و شورای عالی امنیت ملی در 29 مهر 1394 به صورت مشروط برجام را تأیید نمودند و با برشمردن تأکیدات و الزامات ۹ گانه در اجرای برجام، توافق برجام را با رعایت این موارد و الزامات تأیید کردند. از جمله این الزامات این بود که: «هرگونه اظهاری مبنی بر این‌كه ساختار تحریمها باقی خواهد ماند، به منزله نقض برجام است.» و «در سراسر دوره ۸ ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تكراری و خودساخته تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یك از كشورهای طرف مذاكرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف كند.»
متأسفانه این دو شرط رعایت نشد و علاوه‌بر آن خصومت‌ها و بدعهدی‌های مکرری از جانب آمریکا پس از برجام به ظهور رسید اما علیرغم بدعهدی‌های مکرر آمریکا در اجرای برجام عدهای در داخل توجیهاتی برای این بدعهدی‌های می‌آوردند و به هر نحو می‌کوشیدند تا چهره آمریکا را بزک کنند و آمریکا را قابل اعتماد جلوه دهند.
تعریف و تمجید از تفاله و جنازه برجام!
با توجه به آنچه گفته شد برجام از همان آغاز به تفاله و جنازه‌ای تبدیل گردید که فقط روی کاغذ اعتبار داشت و در عمل مکرر با بدعهدیها مواجه گردیده و نقض میشد. علاوه‌بر این تضمین‌های لازم از طرف‌های برجام گرفته نشد لذا می‌توان گفت که اصلاً نوزاد برجام از همان ابتدا مرده متولد شد. اما دولت از تفاله و جنازه برجام نیز نمی‌گذشت و در رویایی کودکانه برجام را باغ سیب و گلابی می‌دانست که باید منتظر به ثمر نشستنش بود و حتی در اظهارنظرهایی حیرت‌انگیز دولتی‌ها و همفکرانشان از ضرورت رفتن به سوی برجام‌های دیگر با عناوین برجام 2 و 3 و 4 و... سخن گفتند که با مخالفت صریح رهبری نقشه‌هایشان نقش بر آب شد.
خروج گانگستری از برجام
روزها و سال‌های همراه با برجام گذشت تا آنکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شد، رئیسجمهوری که مفسد فی‌الارض و وحشی و دارای خوی گانگستری است و سلامت روانی‌اش توسط خود آمریکاییها بارها زیر سؤال رفته است. با روی کار آمدنِ ترامپ آمریکاییها به همان تفاله باقیمانده نیز رحم نکردند و برجام هر روز فروغ کمتری پیدا کرد تا آنکه رئیس‌جمهور دیوانه و احمق و جنایتکارشان بصورت گانگستری از برجام خارج شد و رسماً و علناً خروج از برجام را اعلام و فرمان اجرایی بازگشت تحریمها و اِعمالِ سخت‌ترین تحریمها را امضا نمود.
برخورد انفعالی دولت
باز بعد از این همه خصومت و بدعهدی، دولت در اظهارنظری انفعالی اعلام کرد برجام را با کشورهای اروپایی حفظ میکند و به این ترتیب نشان داد هنوز به تفاله برجام امید بسته است و احتمالاً برنامه‌ای هم برای آینده ندارد و هنوز به گوشه چشم و عنایت غربی‌ها برای حل مشکلات دلبسته است.
پاسخ‌های دندانشکن رهبری به آمریکاییها
اما بهترین و انقلابی‌ترین و دندانشکن‌ترین پاسخها را رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به آمریکا و ترامپ فرمودند.
رهبر انقلاب به فاصله کوتاهی از خروج آمریکا از برجام در ۱۳۹۷/۰۲/۱۹ به صورت مفصل و مبسوط در مورد این خیانت آمریکا افشاگری فرمودند.
آقای ترامپ! شما غلط میکنید
ایشان نخست جواب لفاظی‌ها و بی‌ادبی‌ها و تهدیدات واهی ترامپ را شجاعانه و انقلابی فرمودند: «دیشب شنیدید، رئیس‌جمهور آمریکا حرفهایی زد، حرفهای سخیف و سبُکی زد؛ شاید بیش از ده دروغ در حرفهای او بود؛ هم حرف زد [درباره‌ی] مسئله خروجشان از برجام، هم ملّت ایران را و نظام جمهوری اسلامی را تهدید کرد: «چنین می‌کنیم، چنین می‌کنیم، چنین می‌کنیم»، که بنده از طرف ملّت ایران عرض می‌کنم: آقای ترامپ! شما غلط میکنید.»
معظم‌له برای چندمین‌بار ریشه دشمنی آمریکا را مخالفت با مجموعه نظام اسلامی و کوتاه شدنِ دستِ سلطه آمریکایی از کشور برشمرده و از براندازانه بودنِ اقدامات آمریکا سخن گفته و مسئله برجام و این حرفها را بهانه دانستند.
ساده‌لوحیِ برخی خواص
ایشان از سادگی و ساده‌لوحی و ادعای ناآگاهانه برخی خواص و نخبگان خاطرات تلخی تعریف نمودند: «آن وقتی که مسئله هسته‌ای و تحریمها شروع شده بود، بودند کسانی از معاریف این کشور و مسئولان سطح بالا که به بنده مراجعه می‌کردند و میگفتند «شما چه اصراری دارید که روی این مسئله‌ی هسته‌ای می‌ایستید؟ چه اصراری دارید؟ خب آمریکاییها بهانه‌گیری میکنند، بدجنسی میکنند، خباثت میکنند؛ بگذارید کنار، خودمان را راحت کنیم»؛ این را به من میگفتند.... این حرف غلط بود که «ما چه احتیاجی داریم»؛ چرا، احتیاج داریم. حالا گیرم احتیاج نداشتیم؛ بنده به آنها می‌گفتم مسئله ایرادگیری آمریکا و تحریمهایی که علیه ما اعمال میکنند و دشمنی‌ای که با ما میکنند، مربوط به انرژی هسته‌ای نیست، این بهانه است؛ این را اگر گذاشتیم کنار، یک بهانه دیگر پیدا میکنند و همین دشمنی را میکنند. میگفتند «نه آقا این‌جوری نیست»؛ حالا ملاحظه کردید که این‌جوری است. مسئله انرژی هسته‌ای را ما در برجام به شکلی که مخالفین ما می‌خواستند، زیر بار رفتیم و قبول کردیم امّا دشمنی‌ها تمام نشد؛ مسئله حضور ما در مناطق خاورمیانه را مطرح میکنند، مسئله موشک را مطرح میکنند. شما اگر فردا اعلام کنید که ما دیگر موشک درست نمی‌کنیم یا بیشتر از فلان مقدار بُرد، موشک تولید نمی‌کنیم، این قضیّه [هم] تمام خواهد شد امّا یک قضیه دیگر درست خواهد شد، یک موضوع دیگر را مطرح میکنند. دعوا، دعوای بنیادی است؛ با نظام جمهوری اسلامی مخالفند.»
عبرت‌های دشمنی با ایران برای آمریکا
ایشان عبرت‌های دشمنی‌های ریشه‌دار و تاریخیِ آمریکاییها با ایران را چنین تبیین فرمودند: «آنچه اتّفاق افتاده است، یعنی رفتارهای زشت و سخیف این رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، هیچ خلاف انتظار ما نیست؛ اینها کارهایی است که از اوّل هم می‌کردند؛ در دوران دولت گذشته آمریکا یک‌جور بود، حالا یک‌جور است؛ دوران قبل از او -دوران بوش پسر- یک‌جور بود؛ در هر دوره‌ای یک‌جوری اینها خباثت‌های خودشان را، دشمنی‌های خودشان را، مَلعَنَت خودشان را نشان دادند نسبت به ملّت ایران و ملّت ایران هم با قدرت در مقابل همه اینها ایستاده. خیلی از آنها استخوان‌هایشان هم خاک شد، بدنشان هم در زیر خاک خوراک کرم و مور و مار شد، [امّا] جمهوری اسلامی بحمدالله با قدرت سینه سپر کرده ایستاده؛ این آقا هم بدنش خاک خواهد شد، خوراک مار و مور خواهد شد، جمهوری اسلامی همچنان خواهد ایستاد.»
درسها و عبرت‌های برجام و اشتباهات دولتمردان
معظم‌له در مورد درسها و عبرت‌های برجام و اشتباهات دولتمردان در مسیر تصویب برجام فرمودند: «از روز اوّل بارها و بارها گفتم به آمریکا اعتماد نکنید! هم در جلسات خصوصی این را گفتم، هم در جلسات عمومیِ مردمی گفتم؛ در جلسات خصوصی بیشتر هم این را گفتم؛ گفتم به اینها اعتماد نکنید؛ اگر می‌خواهید قرارداد ببندید، تضمین‌های لازم را فراهم بکنید، بعد صحبت کنید، بعد قرارداد ببندید، بعد امضا کنید؛ به حرفِ اینها اعتماد نکنید. یکی از چیزهایی که بنده آن‌وقت، بخصوص روی آن تصریح کرده بودم این بود که گفتم ما این قرارداد را قبول می‌کنیم به این شروط -چند شرط بود- یکی از شرط‌ها این بود که گفتیم رئیس‌جمهورِ وقتِ آمریکا بنویسد و امضا کند که تحریمها برداشته شد؛ این جزو شرایط ما بود، جزو شرایط بنده بود؛ خب، مسئولین محترم زحمت کشیدند، تلاش کردند، عرق ریختند، [ولی] نتوانستند و این نشد و نتیجه‌اش این است که دارید مشاهده میکنید: دو سال، دو سال‌ونیم گذشته است، ما به همه تعهّدات عمل کرده‌ایم، این مردک می‌آید بیرون و می‌گوید که من قبول ندارم و خارج می‌شوم و چنین می‌کنم و چنان می‌کنم.»
آری برجام درسها و عبرت‌های بزرگی داشت که رهبر انقلاب مکرر آنها را تبیین و تشریح فرموده‌اند که امید است نصب‌العین و آویزه گوشِ تمامی مسئولانی قرار گیرد که به لبخند آمریکاییها دلخوش میکنند و به شیطان بزرگ اعتماد کرده و حل مشکلات را در تعامل با دشمن میدانند، هم در حال حاضر و هم در آینده.
راه آینده برجام
معظم‌له تکلیف برجام را هم مشخص نموده و راه آینده برجام را چنین ترسیم فرمودند: «حالا گفته می‌شود که برجام را میخواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید -تضمین واقعی، تضمین عملی- وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه دیگر. روشهای سیاسی و دیپلماسی، روشهای ویژه‌ای است؛ گاهی لبخند میزنند و در حال لبخند، خنجر را تا دسته در سینه انسان فرو میکنند؛ دیپلماسی این است دیگر؛ با اخلاق خوش، با تعریف و تمجید که «بله شما خیلی خوبید، شما آقایید، ما می‌دانیم شما قرارداد را به هم نمی‌زنید، »! اگر چنانچه توانستید تضمین از آنها بگیرید به‌طوری که بشود اعتماد کرد، خب‌اشکالی ندارد، حرکتتان را ادامه بدهید؛ اگر نتوانید چنین تضمین قطعی‌ای را بگیرید -که بنده هم بسیار بعید می‌دانم که بتوانید تضمین بگیرید- آن‌وقت دیگر نمی‌شود این‌جوری حرکت کرد و این‌جوری ادامه داد.»
امید است که دولتمردان این‌بار حرف رهبری را گوش داده و مجدداً بنا را بر آزمون و خطا نگذارند چرا که آن موقع باید باز سالها خسارت متحمل شویم تا دولتمردان متوجه اشتباهاتشان شوند و بازگردند.
هشدار کم‌سابقه به دولتمردان
معظم‌له به طور صریح و بیدارگرانه و کم‌سابقه به دولتمردان هشدار فرمودند که:«مسئله بسیار حسّاس است. امروز مسئولین کشور در معرض یک آزمون بزرگند؛ آیا حفظِ عزّت و اقتدارِ این ملّت عزیز را خواهند کرد یا نه؟»
معظم‌له در ادامه توضیحات بیشتری فرمودند: «باید عزّت این ملّت تأمین بشود، منافع ملّت باید تأمین بشود به معنای واقعی کلمه، که خب حالا خوشبختانه مسئولین هم بر روی حفظ منافع ملّی تکیه کردند و گفتند باید منافع ما تأمین بشود؛ بله، باید تأمین بشود منتها برای تأمین منافع، به حرفِ فلان رئیس‌و فلان نخست‌وزیر و فلان صدراعظم اعتماد نکنید؛ حرف اینها اعتباری ندارد؛ امروز یک چیزی می‌گویند، فردا یک‌جور دیگری عمل میکنند؛ هیچ رودربایستی هم ندارند، خجالت هم اصلاً نمی‌کشند.»
چشم‌انداز آینده
در پایان یک سؤال اساسی پیش می‌آید و آن هم اینکه در آینده چه باید کرد و حال که چندین سال با رویای مذاکره برد - برد و وعده‌های رنگین و اعتماد به لبخند دشمنان و فرصت‌سوزی‌های عظیم و خسارت محضِ برجام گذشته و نه تنها مشکلات حل نشده بلکه بزرگتر و بغرنج‌تر گردیده است، اکنون چه باید کرد؟
پاسخ روشن است: نصب‌العین قرار دادن دیدگاه‌های رهبری.
رهبر انقلاب در سال‌های اخیر مکرر در مکرر بر نگاه به درون، اقتدار درون‌زا، اقتصاد مقاومتی، اتکا به جوانان و نیروهای مؤمن و ارزشی و حزب‌اللهی، دلخوش نکردن به لبخند دشمن و فریب آن را نخوردن، اعتماد نکردن به دشمن و... تأکید و اصرار فرموده‌اند اما چنین به نظر می‌رسد که کمتر مسئولان و دولتمردان به این اصرارها و نگرانی‌ها و دغدغه‌ها توجه نموده‌اند و حتی در مواردی مانند تجربه برجام در مسیر عکس حرکت نموده‌اند و نتیجه هم همینی شد که ملاحظه می‌نماییم.
این جمله که برگرفته شده از سفارشات معصومین(ع) است بسیار معروف و مشهور است که: «از یک سوراخ دوبار نباید گزیده شد» اما دولتمردان ما از سوراخ اعتماد به غربی‌ها بارها و بارها گزیده شده‌اند امید است هر چه زودتر به خود آیند و گذشته را چراغ راه آینده نموده و با درس گرفتن از اشتباهاتشان لااقل آینده را تباه نسازند.
البته اگر چنین هم نشد ان شاء الله نیروهای انقلابی و حزب‌اللهی و سربازان گمنام نظام اسلامی که افتخارآفرین‌های عظیم و بی‌نظیری در عرصه‌های مختلف مانند اردوهای جهادی، برقراری امنیت داخلی، مبارزه با استکبارجهانی و داعش، مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی و... خلق نموده‌اند در صحنه‌اند و با عملکرد اسلامی و انقلابی و با اطاعت از رهبری هر روز حماسه‌آفرینی‌های جدیدی نموده و پاسخ دشمنان را به نحو شایسته و مقتضی خواهند داد و شکست‌های پی‌در‌پی و تاریخی دشمنان را تداوم بخشیده و روزافزون خواهند نمود. ان‌شاءالله و به حول و قوه الهی.
مدت‌‌های مدیدی بود که دولتمردان و همفکرانشان در جناح‌های سیاسی مدام دم از این میزدند که اگر ما با آمریکا سازش کنیم، مشکلات کشور حل می‌شود. مدتی نیز بحث تعامل با دنیا و نرمش قهرمانانه داغ شد و بر اساس همین زمزمه‌ها موضوع مذاکره با آمریکا و توافق با ایالات متحده مطرح شد و علیرغم هشدارهای مکرر رهبر انقلاب مبنی بر اعتماد نکردن به دشمن و فریب لبخند دشمن را نخوردن، دولت یک سلسله مذاکرات طولانی با آمریکا و چند کشور دیگر انجام داد و توافقی کرد که موسوم به برجام گردید.
مذاکره؛ تمام فکر و ذکر دولت
از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم، فکر و ذکر این دولت و تمام هم و غمش مذاکره با غرب و برجام بود و حل تمامی مشکلات را منوط به آن می‌نمود و بارها دلسوزان نظام و منتقدان مذاکره و برجام را با توهین‌های آشکار و در تریبون‌های عمومی مورد لطف قرار داد.
بی‌توجهی به هشدارهای رهبری
رهبر انقلاب بارها در طول مذاکرات در تریبون عمومی هشدار و بیدارباش داده و قابل اعتماد نبودنِ آمریکاییها را فریاد زدند اما متأسفانه دولت کمتر به این دغدغه توجه کرد.
رهبر انقلاب در ۱۳۹۵/۰۱/۱۸ در گله از این رویکرد فرمودند: «به بیگانگان نمی‌شود اتّکاء کرد، نمی‌شود اعتماد کرد. من مکرّر در دوران همین مذاکرات هسته‌ای -شاید چهار پنج مرتبه یا بیشتر- گفتم به آمریکاییها نمی‌شود اعتماد کرد. حالا هم ملاحظه میکنید و می‌بینید؛ حرفهایی که میزنند، اظهاراتی که میکنند و عملکردی که نشان می‌دهند، کاملاً امضای آن حرفی است که بنده آن‌وقت می‌زدم.»
عبور از برخی خط‌قرمزها در مسیر برجام
بدتر از همه اینکه برخی خط‌قرمزها در جریانات مذاکرات و تصویب برجام از جانب دولت یازدهم رعایت نشد. یکی از فاجعه‌بارترین و تأسف‌انگیزترین واقعیات آن است که دولت در مسیر دستیابی به برجام از برخی خط‌قرمزها چشم‌پوشی کرده است. این واقعیت تلخ و دردناکی است که شخص وزیر خارجه دولت یازدهم به آن اعتراف کرده است.
رهبر انقلاب در ۱۳۹۵/۰۱/۰۱ در گله از این اقدام دولت فرمودند: «وزیر خارجه‌ی محترم ما در مواردی به بنده گفت که ما [مثلاً] اینجا را یا این خطّ قرمز را دیگر نتوانستیم حفظ کنیم.»
علیرغم انتقادات به جایی که توسط برخی دلسوزان انقلاب و حتی برخی از داخل دولت به برجام وارد کردند، دولتی‌ها همواره از برجام دفاع کردند و حتی منتقدان را با الفاظی نامناسب مورد هتاکی قرار دادند اما بدعهدی‌های مکرر آمریکاییها کار را به جایی رساند که حتی خود دولتی‌ها و مدافعان سرسخت برجام نیز صدایشان درآمد و به بدعهدی آمریکا اعتراف کردند.
رهبر انقلاب پس از تأیید برجام در مجلس و شورای عالی امنیت ملی در 29 مهر 1394 به صورت مشروط برجام را تأیید نمودند و با برشمردن تأکیدات و الزامات ۹ گانه در اجرای برجام، توافق برجام را با رعایت این موارد و الزامات تأیید کردند. از جمله این الزامات این بود که: «هرگونه اظهاری مبنی بر این‌كه ساختار تحریمها باقی خواهد ماند، به منزله نقض برجام است.» و «در سراسر دوره ۸ ساله وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تكراری و خودساخته تروریسم و حقوق بشر) توسط هر یك از كشورهای طرف مذاكرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه مجلس اقدام‌های لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف كند.»
متأسفانه این دو شرط رعایت نشد و علاوه‌بر آن خصومت‌ها و بدعهدی‌های مکرری از جانب آمریکا پس از برجام به ظهور رسید اما علیرغم بدعهدی‌های مکرر آمریکا در اجرای برجام عدهای در داخل توجیهاتی برای این بدعهدی‌های می‌آوردند و به هر نحو می‌کوشیدند تا چهره آمریکا را بزک کنند و آمریکا را قابل اعتماد جلوه دهند.
تعریف و تمجید از تفاله و جنازه برجام!
با توجه به آنچه گفته شد برجام از همان آغاز به تفاله و جنازه‌ای تبدیل گردید که فقط روی کاغذ اعتبار داشت و در عمل مکرر با بدعهدیها مواجه گردیده و نقض میشد. علاوه‌بر این تضمین‌های لازم از طرف‌های برجام گرفته نشد لذا می‌توان گفت که اصلاً نوزاد برجام از همان ابتدا مرده متولد شد. اما دولت از تفاله و جنازه برجام نیز نمی‌گذشت و در رویایی کودکانه برجام را باغ سیب و گلابی می‌دانست که باید منتظر به ثمر نشستنش بود و حتی در اظهارنظرهایی حیرت‌انگیز دولتی‌ها و همفکرانشان از ضرورت رفتن به سوی برجام‌های دیگر با عناوین برجام 2 و 3 و 4 و... سخن گفتند که با مخالفت صریح رهبری نقشه‌هایشان نقش بر آب شد.
خروج گانگستری از برجام
روزها و سال‌های همراه با برجام گذشت تا آنکه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شد، رئیسجمهوری که مفسد فی‌الارض و وحشی و دارای خوی گانگستری است و سلامت روانی‌اش توسط خود آمریکاییها بارها زیر سؤال رفته است. با روی کار آمدنِ ترامپ آمریکاییها به همان تفاله باقیمانده نیز رحم نکردند و برجام هر روز فروغ کمتری پیدا کرد تا آنکه رئیس‌جمهور دیوانه و احمق و جنایتکارشان بصورت گانگستری از برجام خارج شد و رسماً و علناً خروج از برجام را اعلام و فرمان اجرایی بازگشت تحریمها و اِعمالِ سخت‌ترین تحریمها را امضا نمود.
برخورد انفعالی دولت
باز بعد از این همه خصومت و بدعهدی، دولت در اظهارنظری انفعالی اعلام کرد برجام را با کشورهای اروپایی حفظ میکند و به این ترتیب نشان داد هنوز به تفاله برجام امید بسته است و احتمالاً برنامه‌ای هم برای آینده ندارد و هنوز به گوشه چشم و عنایت غربی‌ها برای حل مشکلات دلبسته است.
پاسخ‌های دندانشکن رهبری به آمریکاییها
اما بهترین و انقلابی‌ترین و دندانشکن‌ترین پاسخها را رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به آمریکا و ترامپ فرمودند.
رهبر انقلاب به فاصله کوتاهی از خروج آمریکا از برجام در ۱۳۹۷/۰۲/۱۹ به صورت مفصل و مبسوط در مورد این خیانت آمریکا افشاگری فرمودند.
آقای ترامپ! شما غلط میکنید
ایشان نخست جواب لفاظی‌ها و بی‌ادبی‌ها و تهدیدات واهی ترامپ را شجاعانه و انقلابی فرمودند: «دیشب شنیدید، رئیس‌جمهور آمریکا حرفهایی زد، حرفهای سخیف و سبُکی زد؛ شاید بیش از ده دروغ در حرفهای او بود؛ هم حرف زد [درباره‌ی] مسئله خروجشان از برجام، هم ملّت ایران را و نظام جمهوری اسلامی را تهدید کرد: «چنین می‌کنیم، چنین می‌کنیم، چنین می‌کنیم»، که بنده از طرف ملّت ایران عرض می‌کنم: آقای ترامپ! شما غلط میکنید.»
معظم‌له برای چندمین‌بار ریشه دشمنی آمریکا را مخالفت با مجموعه نظام اسلامی و کوتاه شدنِ دستِ سلطه آمریکایی از کشور برشمرده و از براندازانه بودنِ اقدامات آمریکا سخن گفته و مسئله برجام و این حرفها را بهانه دانستند.
ساده‌لوحیِ برخی خواص
ایشان از سادگی و ساده‌لوحی و ادعای ناآگاهانه برخی خواص و نخبگان خاطرات تلخی تعریف نمودند: «آن وقتی که مسئله هسته‌ای و تحریمها شروع شده بود، بودند کسانی از معاریف این کشور و مسئولان سطح بالا که به بنده مراجعه می‌کردند و میگفتند «شما چه اصراری دارید که روی این مسئله‌ی هسته‌ای می‌ایستید؟ چه اصراری دارید؟ خب آمریکاییها بهانه‌گیری میکنند، بدجنسی میکنند، خباثت میکنند؛ بگذارید کنار، خودمان را راحت کنیم»؛ این را به من میگفتند.... این حرف غلط بود که «ما چه احتیاجی داریم»؛ چرا، احتیاج داریم. حالا گیرم احتیاج نداشتیم؛ بنده به آنها می‌گفتم مسئله ایرادگیری آمریکا و تحریمهایی که علیه ما اعمال میکنند و دشمنی‌ای که با ما میکنند، مربوط به انرژی هسته‌ای نیست، این بهانه است؛ این را اگر گذاشتیم کنار، یک بهانه دیگر پیدا میکنند و همین دشمنی را میکنند. میگفتند «نه آقا این‌جوری نیست»؛ حالا ملاحظه کردید که این‌جوری است. مسئله انرژی هسته‌ای را ما در برجام به شکلی که مخالفین ما می‌خواستند، زیر بار رفتیم و قبول کردیم امّا دشمنی‌ها تمام نشد؛ مسئله حضور ما در مناطق خاورمیانه را مطرح میکنند، مسئله موشک را مطرح میکنند. شما اگر فردا اعلام کنید که ما دیگر موشک درست نمی‌کنیم یا بیشتر از فلان مقدار بُرد، موشک تولید نمی‌کنیم، این قضیّه [هم] تمام خواهد شد امّا یک قضیه دیگر درست خواهد شد، یک موضوع دیگر را مطرح میکنند. دعوا، دعوای بنیادی است؛ با نظام جمهوری اسلامی مخالفند.»
عبرت‌های دشمنی با ایران برای آمریکا
ایشان عبرت‌های دشمنی‌های ریشه‌دار و تاریخیِ آمریکاییها با ایران را چنین تبیین فرمودند: «آنچه اتّفاق افتاده است، یعنی رفتارهای زشت و سخیف این رئیس‌جمهور کنونی آمریکا، هیچ خلاف انتظار ما نیست؛ اینها کارهایی است که از اوّل هم می‌کردند؛ در دوران دولت گذشته آمریکا یک‌جور بود، حالا یک‌جور است؛ دوران قبل از او -دوران بوش پسر- یک‌جور بود؛ در هر دوره‌ای یک‌جوری اینها خباثت‌های خودشان را، دشمنی‌های خودشان را، مَلعَنَت خودشان را نشان دادند نسبت به ملّت ایران و ملّت ایران هم با قدرت در مقابل همه اینها ایستاده. خیلی از آنها استخوان‌هایشان هم خاک شد، بدنشان هم در زیر خاک خوراک کرم و مور و مار شد، [امّا] جمهوری اسلامی بحمدالله با قدرت سینه سپر کرده ایستاده؛ این آقا هم بدنش خاک خواهد شد، خوراک مار و مور خواهد شد، جمهوری اسلامی همچنان خواهد ایستاد.»
درسها و عبرت‌های برجام و اشتباهات دولتمردان
معظم‌له در مورد درسها و عبرت‌های برجام و اشتباهات دولتمردان در مسیر تصویب برجام فرمودند: «از روز اوّل بارها و بارها گفتم به آمریکا اعتماد نکنید! هم در جلسات خصوصی این را گفتم، هم در جلسات عمومیِ مردمی گفتم؛ در جلسات خصوصی بیشتر هم این را گفتم؛ گفتم به اینها اعتماد نکنید؛ اگر می‌خواهید قرارداد ببندید، تضمین‌های لازم را فراهم بکنید، بعد صحبت کنید، بعد قرارداد ببندید، بعد امضا کنید؛ به حرفِ اینها اعتماد نکنید. یکی از چیزهایی که بنده آن‌وقت، بخصوص روی آن تصریح کرده بودم این بود که گفتم ما این قرارداد را قبول می‌کنیم به این شروط -چند شرط بود- یکی از شرط‌ها این بود که گفتیم رئیس‌جمهورِ وقتِ آمریکا بنویسد و امضا کند که تحریمها برداشته شد؛ این جزو شرایط ما بود، جزو شرایط بنده بود؛ خب، مسئولین محترم زحمت کشیدند، تلاش کردند، عرق ریختند، [ولی] نتوانستند و این نشد و نتیجه‌اش این است که دارید مشاهده میکنید: دو سال، دو سال‌ونیم گذشته است، ما به همه تعهّدات عمل کرده‌ایم، این مردک می‌آید بیرون و می‌گوید که من قبول ندارم و خارج می‌شوم و چنین می‌کنم و چنان می‌کنم.»
آری برجام درسها و عبرت‌های بزرگی داشت که رهبر انقلاب مکرر آنها را تبیین و تشریح فرموده‌اند که امید است نصب‌العین و آویزه گوشِ تمامی مسئولانی قرار گیرد که به لبخند آمریکاییها دلخوش میکنند و به شیطان بزرگ اعتماد کرده و حل مشکلات را در تعامل با دشمن میدانند، هم در حال حاضر و هم در آینده.
راه آینده برجام
معظم‌له تکلیف برجام را هم مشخص نموده و راه آینده برجام را چنین ترسیم فرمودند: «حالا گفته می‌شود که برجام را میخواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، تضمین به دست بیاورید -تضمین واقعی، تضمین عملی- وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه دیگر. روشهای سیاسی و دیپلماسی، روشهای ویژه‌ای است؛ گاهی لبخند میزنند و در حال لبخند، خنجر را تا دسته در سینه انسان فرو میکنند؛ دیپلماسی این است دیگر؛ با اخلاق خوش، با تعریف و تمجید که «بله شما خیلی خوبید، شما آقایید، ما می‌دانیم شما قرارداد را به هم نمی‌زنید، »! اگر چنانچه توانستید تضمین از آنها بگیرید به‌طوری که بشود اعتماد کرد، خب‌اشکالی ندارد، حرکتتان را ادامه بدهید؛ اگر نتوانید چنین تضمین قطعی‌ای را بگیرید -که بنده هم بسیار بعید می‌دانم که بتوانید تضمین بگیرید- آن‌وقت دیگر نمی‌شود این‌جوری حرکت کرد و این‌جوری ادامه داد.»
امید است که دولتمردان این‌بار حرف رهبری را گوش داده و مجدداً بنا را بر آزمون و خطا نگذارند چرا که آن موقع باید باز سالها خسارت متحمل شویم تا دولتمردان متوجه اشتباهاتشان شوند و بازگردند.
هشدار کم‌سابقه به دولتمردان
معظم‌له به طور صریح و بیدارگرانه و کم‌سابقه به دولتمردان هشدار فرمودند که:«مسئله بسیار حسّاس است. امروز مسئولین کشور در معرض یک آزمون بزرگند؛ آیا حفظِ عزّت و اقتدارِ این ملّت عزیز را خواهند کرد یا نه؟»
معظم‌له در ادامه توضیحات بیشتری فرمودند: «باید عزّت این ملّت تأمین بشود، منافع ملّت باید تأمین بشود به معنای واقعی کلمه، که خب حالا خوشبختانه مسئولین هم بر روی حفظ منافع ملّی تکیه کردند و گفتند باید منافع ما تأمین بشود؛ بله، باید تأمین بشود منتها برای تأمین منافع، به حرفِ فلان رئیس‌و فلان نخست‌وزیر و فلان صدراعظم اعتماد نکنید؛ حرف اینها اعتباری ندارد؛ امروز یک چیزی می‌گویند، فردا یک‌جور دیگری عمل میکنند؛ هیچ رودربایستی هم ندارند، خجالت هم اصلاً نمی‌کشند.»
چشم‌انداز آینده
در پایان یک سؤال اساسی پیش می‌آید و آن هم اینکه در آینده چه باید کرد و حال که چندین سال با رویای مذاکره برد - برد و وعده‌های رنگین و اعتماد به لبخند دشمنان و فرصت‌سوزی‌های عظیم و خسارت محضِ برجام گذشته و نه تنها مشکلات حل نشده بلکه بزرگتر و بغرنج‌تر گردیده است، اکنون چه باید کرد؟
پاسخ روشن است: نصب‌العین قرار دادن دیدگاه‌های رهبری.
رهبر انقلاب در سال‌های اخیر مکرر در مکرر بر نگاه به درون، اقتدار درون‌زا، اقتصاد مقاومتی، اتکا به جوانان و نیروهای مؤمن و ارزشی و حزب‌اللهی، دلخوش نکردن به لبخند دشمن و فریب آن را نخوردن، اعتماد نکردن به دشمن و... تأکید و اصرار فرموده‌اند اما چنین به نظر می‌رسد که کمتر مسئولان و دولتمردان به این اصرارها و نگرانی‌ها و دغدغه‌ها توجه نموده‌اند و حتی در مواردی مانند تجربه برجام در مسیر عکس حرکت نموده‌اند و نتیجه هم همینی شد که ملاحظه می‌نماییم.
این جمله که برگرفته شده از سفارشات معصومین(ع) است بسیار معروف و مشهور است که: «از یک سوراخ دوبار نباید گزیده شد» اما دولتمردان ما از سوراخ اعتماد به غربی‌ها بارها و بارها گزیده شده‌اند امید است هر چه زودتر به خود آیند و گذشته را چراغ راه آینده نموده و با درس گرفتن از اشتباهاتشان لااقل آینده را تباه نسازند.
البته اگر چنین هم نشد ان شاء الله نیروهای انقلابی و حزب‌اللهی و سربازان گمنام نظام اسلامی که افتخارآفرین‌های عظیم و بی‌نظیری در عرصه‌های مختلف مانند اردوهای جهادی، برقراری امنیت داخلی، مبارزه با استکبارجهانی و داعش، مقابله با جنگ نرم و تهاجم فرهنگی و... خلق نموده‌اند در صحنه‌اند و با عملکرد اسلامی و انقلابی و با اطاعت از رهبری هر روز حماسه‌آفرینی‌های جدیدی نموده و پاسخ دشمنان را به نحو شایسته و مقتضی خواهند داد و شکست‌های پی‌در‌پی و تاریخی دشمنان را تداوم بخشیده و روزافزون خواهند نمود. ان‌شاءالله و به حول و قوه الهی.