دیروز روز تصمیمات سخت برای کسانی در اربیل بود که غائله همه‌پرسی را به پا کرده بودند؛ جریان تجزیه‌طلب حاکم بر «اربیل» رسما اعلام کرد که نتیجه همه‌پرسی را تعلیق کرده است.
ساعاتی پس از آن، «حزب دموکرات کردستان عراق» هم که «مسعود بارزانی» ریاست آن را برعهده دارد، خبر داد که بارزانی پایان ماه جاری میلادی (9 آبان) از قدرت کناره‌گیری می‌کند و نه او نه هیچ عضوی از خانواده وی در انتخابات بعدی، نامزد نخواهند شد. از زمان برگزاری همه‌پرسی غیرقانونی جدایی در اقلیم کردستان عراق، یک ماه می‌گذرد و این مدت هرچند لحظات سخت و دلهره‌آوری برای همه عراقی‌ها بود و خسارات جانی و مالی نیز به همراه داشت، ولی صلابت دولت و ملت عراق یک‌بار دیگر محک خورد و به جرات می‌توان گفت که این واقعه برای عراقی‌ها، وحدت ملی و یکپارچگی سرزمینی را به ارمغان آورده است.
اما، جریانی که در ماجرای همه‌پرسی، کل عراق را به مبارزه می‌طلبید و حتی به توصیه‌های برادرانه کردهای سلیمانیه و دیگر مناطق، اعتنایی نمی‌کرد و روی کمک‌های آتی آمریکا و رژیم اسرائیل حساب باز کرده بود، اکنون به ذلت افتاده، و رسما تعلیق همه‌پرسی و کناره‌گیری قریب‌الوقوع مسعود بارزانی را اعلام کرده است.البته، تصمیمات اربیل، هرچند عقب‌نشینی است، ولی بغداد از آن استقبال نکرده، بلکه می‌خواهد همه‌پرسی از بیخ و بن رسما باطل اعلام شود.از نگاه دولت بغداد، تصمیم دولت خودمختار علاوه بر دیرهنگام بودن، تصمیمی ناقص است؛ چراکه «تعلیق» ازلحاظ حقوقی، اصل اقدام غیرقانونی همه‌پرسی را باطل نمی‌کند.
سران آبدیده و مجرب عراق می‌دانند که مفهوم «تعلیق» ادبیاتی است که در ادامه تصمیمات شخص بارزانی، به کار گرفته شده و روندی را که او آغاز کرده، ادامه می‌دهد؛ بارزانی در روزها و هفته‌های قبل از برگزاری همه‌پرسی جدایی، و در واکنش به معترضان، می‌گفت «تعلیق استقلال بله، ولی تعلیق همه‌پرسی نه!» الان نیز دولت اربیل در ادامه همین استدلال، می‌گوید: «تعلیق همه‌پرسی بله، ولی بطلان همه‌پرسی نه!» این یعنی، روند دوره بارزانی همچنان ادامه دارد.
در هر صورت، رئیس منطقه خودمختار پروسه خطرناکی را کلید زده و حتی قرار بود که پس از موفقیت پروژه جدایی قومیتی میان کرد و عرب، جدایی مذهبی میان شیعه و سنی نیز کلید بخورد. توطئه‌ای که با مقاومت و سرسختی نیروهای مسلح عراق، به شکست انجامید و البته در این میان، همراهی پیشمرگان کرد با بغداد را نباید ازنظر دور داشت و این، موردی است که «حیدر عبادی» نخست‌وزیر عراق دیروز به آن اشاره کرده است. به گزارش ایسنا، عبادی تصریح کرد: پیشمرگ‌ها با نیروهای مشترک (نیروهای مسلح عراق) همکاری کرده و به درخواست‌های تنش‌زا پاسخی ندادند.
درحال حاضر که یک ماه از ماجرای همه‌پرسی می‌گذرد، طرفداران تجزیه کردستان عراق، بدترین شرایط را تجربه می‌کنند و از هر سو تحت فشار هستند؛ در آن زمان افراد خوش‌بین می‌گفتند بارزانی با این اقدام خود، به دنبال کسب محبوبیت از دست رفته است و یا می‌خواهد از بغداد امتیاز بگیرد. کارشناسانی که این خوشبینی را نداشتند نیز می‌گفتند که بارزانی می‌خواهد جای داعش را در عراق و منطقه پر کند.
اکنون که از ماجرا فاصله گرفته‌ایم و یک بار دیگر حوادث را مرور می‌کنیم، به راحتی پی می‌بریم که رئیس اقلیم کردستان به دنبال یک مطالبه حداکثری بوده، و می‌خواسته بلوای جدیدی را پس از داعش، در عراق و منطقه راه بیندازد، که البته نه پیشمرگان، نه سران کرد، نه کشورهای منطقه و جهان با او همراهی نکرده‌اند و چرخ‌های این فتنه جدید و بزرگ، در همان اولین چرخش‌های خود، در گل فرو رفت. درصورتی‌که این غائله به مسیر دیگری می‌رفت، جان‌های زیادی را در عراق و کشورهای همسایه می‌گرفت و دستاوردش نیز ویرانی و عقب‌افتادگی برای همه کشورهای مسلمان درگیر ماجرا بود.
لذا، کناره‌گیری بارزانی نتیجه طبیعی ماجرای همه‌پرسی بوده است. ولی این کناره‌گیری می‌باید با باطل شدن کل پروسه همه‌پرسی جدایی تکمیل شود، تا زمینه برای گفت‌وگو فراهم گردد. گفت‌وگویی که در آن، نمایندگان خوشنام و واقعی کردستان عراق، طرف صحبت نمایندگان بغداد قرار گیرند و حاصل آن نیز، عراق یکپارچه و باثبات باشد.