یکی از معروف‌ترین کلمات جامع امیرمومنان علی(ع) این عبارت است: اُنْظُرْ الی مَا قَالَ، و لا تَنْظُر إِلَی مَنْ قَالَ؛ به گفته بنگر نه به گوینده.(غررالحکم، ص361)
این جمله اجمالا درست است اما باید تفصیل داده شود که با اما و اگرهایی همراه است. امام علی(ع) این جمله را در جایی به کار برده است که در آن مورد باید به گفتار توجه شود نه گوینده گفتار. بنابراین نمی‌توان آن را به همه شرایط و در مورد همه کس تعمیم داد و گفت اصلا کاری به گوینده نداریم؛ زیرا در برخی جاها اتفاقا باید به گوینده توجه شود تا مطلب بدرستی درک شده و موضع‌گیری درستی نیز انجام گیرد.
آن حضرت(ع) در جایی دیگر با توجه به شعار خوارج که برگرفته از قرآن است و می‌گفتند: لَا حُکْمَ إِلَّا لِلَّه‌؛ حکم و حکومت تنها برای خداست، آن حضرت(ع) فرموده است: کَلِمَهًْ حَقٍّ یُرَادُ بِهَا بَاطِل‌؛ کلمه، کلمه حقی است اما از آن استفاده باطل و نادرست می‌شود.(شرح نهج‌البلاغه، ابن ابی‌الحدید، ج 19، ص 17)
از نظر آن حضرت(ع)، در اینجا باید به گوینده توجه کرد و در حقیقت آن حضرت می‌فرماید: اُنْظُرْ الی مَن قَالَ، و لا تَنْظُر إِلَی مَا قَالَ؛ به گوینده بنگر نه به گفتار و گفته. به عبارت دیگر در مسائل علمی لازم نیست به گوینده کاری داشته باشید، بلکه به گفته و گفتار توجه کنید و بر اساس آن قضاوت کنید؛ اما در مسائل سیاسی و اجتماعی و اعتقادی باید به گفتار و گفته تنها اکتفا نکنید، بلکه به گوینده آن نیز توجه کنید؛ زیرا گوینده حتی اگر راست بگوید ممکن است مصادیق بدی را مد نظر قرار داشته باشد که حتما دارد.
بر همین اساس امام باقر(ع) و نیز امام صادق(ع) در تفسیر آیه 24 سوره عبس به اصل گوینده نیز توجه می‌دهند: زید شحّام از امام باقر(ع) درباره قول خداى عزّوجلّ «فلینظر الإنسان إلى طعامه» روایت کرده و مى گوید: به امام(ع) گفتم: طعام انسان [که باید به آن نظر کند] چیست؟ فرمود: علم او است که آن را فرامى‌گیرد؛ پس [باید نگاه کند] که از چه کسى فرا مى‌گیرد»؟
بر این اساس آدمی در گرفتن علوم بویژه اعتقادی باید بنگرد که از چه کسی علم اعتقاداتش را یاد می‌گیرد؟
باید توجه داشت که «ماقال» اگر با ملاک‌های عقلانی و وحیانی منطبق بود باید از آن استفاده کرد ولو اینکه گوینده آن برحسب روایات منافق یا مشرک باشد. توجه به «من قال» یعنی بررسی شخصیت افراد و انگیزه‌ها و نیت‌ها، غالبا در جایی مطرح می‌شود که بخواهیم فردی را در همه ابعاد، الگوی تمام‌نمای خود قرار دهیم و از او درس‌های عملی بگیریم.