پس از برجام،‌ سنجش گرایش مردم کشورمان نسبت به مسائل مرتبط با این قرارداد همواره جذابیت داشته است. یکی از آخرین سنجش‌های انجام شده مربوط به مؤسسه مطالعات امنیتی و بین‌الملل دانشگاه مریلند است. هرچند این نظرسنجی در آذر ماه گذشته اجرا شده است، اما برخی نتایج آن به‌تازگی و همزمان با کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان منتشر شده است.
این بخش از نتایج نظرسنجی به‌طور خاص راجع به نگرش شهروندان ایرانی درباره رابطه با اروپا است.
نتیجه افکارسنجی این مؤسسه نشان می‌دهد که نگرشِ مثبتِ ایرانی‌ها درباره بهبود روابط کشورهای اروپایی با ایران طی یک سال گذشته و با گذشت زمان کمرنگ‌تر شده است.
در حالی که در دی‌ماه سال گذشته (1394)، مجموعا 66 درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که در نتیجه برجام، روابط ایران و کشورهای اروپایی «خیلی» و یا «تاحدودی» بهبود یافته است. اما پس از یک سال، در آذر ماه 1395 این رقم با کاهشی 12درصدی به 54 درصد افت کرده است.
در بخش دیگری از این نظرسنجی، از پاسخگویان ایرانی خواسته شده بود تا ارزیابی خود را از میزان تلاش اروپایی‌ها برای بهبود روابط تجاری و اقتصادی با ایران بیان کنند. بر این اساس، 79 درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که فشار یا ترس از آمریکا علت اصلی کند بودن سرعت اروپایی‌ها در بهبود روابط تجاری و سرمایه‌گذاری در ایران است.
در ادامه برخی نتایج جالب توجه در نظرسنجی دی ماه گذشته مؤسسه مطالعات امنیتی و بین‌الملل دانشگاه مریلند از شهروندان کشورمان را که کمتر به آن پرداخته شده است مرور می‌کنیم.
در حالی که در اردیبهشت 1394، بیش از 54/3 درصد پاسخگویان ایرانی، وضعیت کلی اقتصاد کشور را «خیلی خوب» و «تاحدودی خوب» ارزیابی می‌کردند، این میزان در آذر 1395 با کاهشی 19 درصدی به 35/1 درصد کاهش یافت. در مقابل، کسانی که وضعیت کلی اقتصاد کشور را «خیلی بد» ارزیابی می‌کنند طی همین بازه زمانی از 20 درصد به 33/2 درصد افزایش یافت.
درباره اهمیت توسعه برنامه هسته‌ای برای کشور نیز هرچند نسبت کسانی که آن را خیلی مهم و تا حدی مهم در نظر می‌گرفتند به‌طور نسبی ثابت مانده بود، اما بررسی جزئی‌تر نشان می‌دهد که از آذرماه 1388 تا آذرماه 1395 میزان کسانی که توسعه برنامه هسته‌ای را «خیلی مهم» توصیف می‌کردند از 87 درصد به 80 درصد کاهش یافته است و در مقابل کسانی که آن را «تاحدودی مهم» ارزیابی می‌کردند از 5 درصد به 12/6 درصد افزایش یافته است.
اکثر (72/6 درصد) پاسخگویان این نظرسنجی نیز بر این باور بودند که شرایط زندگی پس از برجام «بهتر نشده» است، و در مقابل تنها 22/1 درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که وضعیت زندگی مردم پس از برجام، «خیلی بهتر»، «تا حدودی بهتر» و یا «تنها کمی بهتر» شده است.
این در حالی است که میزان خوشبینی مردم نسبت به اثرات مثبت برجام بر بهبود وضعیت زندگی نیز دچار کاهشی مشابه شده است و طی شش ماه خرداد تا آذر 1395، از 66 درصد به 56/5 درصد کاهش یافته است.
به گزارش تسنیم، مرور نتایج نظرسنجی انجام شده از پاسخگویان ایرانی درباره میزان محبوبیت حسن روحانی، رئیس جمهوری کشورمان نیز نشان می‌دهد مجموع افرادی که وی را «خیلی محبوب» و «تاحدودی محبوب» می‌انگاشتند با کاهشی 21 درصدی از رقم 89/1 درصد در دوران اوج خود (مرداد 1394 و اندکی پس از امضای توافق برجام) به 68/7 درصد در آذرماه سال 1395 کاهش یافته است، این در حالی است که افرادی که حسن روحانی را «خیلی نامحبوب» یا «تاحدودی نامحبوب» به حساب می‌آوردند از 9/4 درصد در کمترین زمان خود (مرداد 1394 و اندکی پس از امضای توافق برجام) به 28/3 درصد افزایش یافته است.
نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که مسائل مرتبط با «عدم‌اجرای برجام»، «باقی‌ماندن تحریم‌ها» و «مشکلات روابط خارجی ایران» جزو اولویت‌های اصلی مردم نیستند، به‌طوری که تنها 13/3 درصد پاسخگویان این سه مسئله را اولویت اصلی رئیس جمهوری آتی می‌دانند. در مقابل، 44/2 درصد پاسخگویان مسئله بی‌کاری و به‌طور خاص بی‌کاری جوانان را مسئله اول کشور می‌دانند. در مرحله بعد نیز وضعیت بد اقتصادی و تورم نیز اولویت مدنظر 20/3 درصد پاسخگویان بود، به این ترتیب می‌توان گفت که مسائل و دغدغه‌های اقتصادی از نظر 64/5 درصد پاسخگویان مسئله و اولویت اصلی کشور است که رئیس جمهوری آتی باید به آن رسیدگی کند.
درباره منافع حاصل از برجام نیز، تنها 6/3 درصد پاسخگویان بر این نظر بودند که منافع حاصل از توافق هسته‌ای توانسته است وضعیت زندگی مردم را بهتر کند، در حالی که 50/8 درصد بر این نظرند که برجام اصلاً هیچ منفعتی در پی نداشته است.
مقایسه دو نظرسنجی انجام شده در خرداد و آذر 1395 نشان می‌دهد که همچنان بیش از نیمی از پاسخگویان بر این باورند که آمریکا هرچند تحریم‌های مقرر در برجام را رفع کرده است اما به‌دنبال یافتن راه‌هایی دیگر برای حفظ تأثیرات منفی این تحریم‌ها است. همچنین تعداد افرادی که فکر می‌کنند آمریکا تحریم‌های مقرر در برجام را رفع نکرده است، از 24/5 درصد به 38/9 درصد افزایش یافته است.
طی بازه زمانی خرداد تا آذر 1395 نیز نسبت کسانی که فکر می‌کنند آمریکا بر سر راه عادی‌سازی روابط و تجارت ایران با دیگر کشورها مانع‌تراشی می‌کند از 74/7 درصد به 82/2 درصد افزایش یافته است.
و در نهایت بیش از 70 درصد پاسخگویان ایرانی بر این نظرند که در صورت تهدید ترامپ به اعمال دوباره تحریم‌ها بر ایران در صورت کنار نگذاشتن برنامه غنی‌سازی، ایران نباید به هیچ قیمتی دست از برنامه غنی‌سازی اورانیوم بردارد.