پرسش:
برای اینکه به گناه آلوده نشویم و در برابر آن مقاومت خود را بالا ببریم چه راهکارهایی در این زمینه وجود دارد؟
پاسخ:
اینکه انسانی درصدد تهذیب نفس و کسب کمالات انسانی باشد و برای موفقیت در این راه درخواست کمک کند جای تبریک دارد! چرا که در اصطلاح این مرحله را مرحله طلب می‌نامند و تا این «خواست» و «طلب» وجود نداشته باشد در کسب فضائل انسانی توفیقی حاصل نمی‌شود.
آنچه از آیات و روایات برمی‌آید این است که سرمنشأ گناهان «غفلت» می‌باشد. از این رو برخی بزرگان اولین منزل و اولین گام در تهذیب نفس را «یقظه» یعنی بیداری از خواب غفلت می‌دانند.
دومین گام و منزل، تفکر می‌باشد. آری بعد از بیداری نوبت به تفکر می‌رسد نیاز است بوسیله تفکر زنگار غفلت را از آیینه دل زدود تا حقایق در آن تجلی کند.
هشدارهای قرآن با عبارت‌های «افلا تعقلون» آیا اندیشه نمی‌کنید و «افلا تذکرون» آیا متذکر نمی‌شوید و «افلا تتفکرون» آیا تفکر نمی‌کنید و مانند آن؛ فریادهایی است که قرآن می‌زند تا از خواب سنگین غفلت بیدار شویم و آماده حرکت به سوی مقصد شویم.
ممکن است سؤال شود تفکر در مورد چی؟!
تفکر در مورد اینکه چی بنا بود بشویم و چی شدیم!
مگر نه اینکه انسان خلیفه‌الله است و استعدادهای زیادی دارد که باید به شکوفایی برساند و انسان اشرف مخلوقات است. (ا رضیتم بالحیاهًْ الدنیا) آیا به همین لذت زودگذر دنیا راضی شدید؟!
تفکر در مورد اینکه خداوند شاهد اعمال و رفتار ماست.
مگر نه اینکه اگر بچه کوچکی در اطاق باشد، «دست از پا خطا نمی‌کنیم» چطور از بچه حیا می‌کنیم ولی از خدا حیا نکرده و ترس و واهمه‌ای نداریم!
تفکر در مورد اینکه گناه با جسم و روح ما چه می‌کند!
تفکر در مورد اینکه گناه با دنیا و آخرت ما چه می‌کند!
مگر خداوند نفرمود که عاقبت گناهکاران جهنم و عذاب آلود است!
و هر که گناه بکند در این دنیا زندگی او سخت می‌شود!
مگر اهل بیت(ع) به ما گوشزد نکردند:
گناه رزق و روزی را دفع می‌کند.
گناه بلا را نازل می‌کند.
گناه نعمت‌ها را تغییر می‌دهد و می‌گیرد.
گناه مانع استجابت دعا می‌شود.
و بالاخره اینکه استمرار گناه باعث تکذیب خداوند می‌شود.
و از طرفی تفکر در عظمت خداوند! تفکر در نعمت‌هایی که خداوند به ما داده! تفکر در اعمال و رفتار ما در قبال آن همه لطف خدا! و...
به نظر می‌رسد تفکر در این امور انسان را از خواب غفلت بیدار می‌کند، تا نوبت گام بعدی شود.
منزل سوم: منزل اراده و عزم راسخ است.
آری بعد از بیداری جدید حاصل از تفکر، انسان از گذشته خود پشیمان می‌شود و رو به توبه و انابه می‌آورد. اینجاست که اراده محکم، بر ترک گناه و جبران گذشته نیاز دارد که به طور طبیعی این انقلاب درونی و اراده محکم، نیاز به محرک دارد. که محرک درونی تفکر بود و محرک بیرونی نیز می‌تواند آیات قرآن و روایات اهل بیت(ع) باشد.
چرا که از آیات قرآن برمی‌آید که: تدبر در قرآن قفل دل را باز می‌کند و روایات اهل بیت(ع) هم باعث حیات دل و زدودن زنگار آن می‌شود و شرکت در مجالس اهل بیت(ع) و شنیدن موعظه محرک خوبی برای ادامه راه می‌باشد. چرا که گفته شده در این راه برای دل‌های آماده موعظه، معجزه می‌کند.
راهکارهای مکمل
1. بدیهی است که به موازات مراحل قبلی، مواظبت بر انجام واجبات بویژه نمازهای واجب ضروری می‌باشد چرا که «ان الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر»
2. درخواست از خدا و امید به رحمت خداوند چرا که یأس از رحمت او، خود از گناهان کبیره می‌باشد.
3. توسل به اهل بیت(ع) و درخواست کمک و یاری از آن بزرگواران برای موفقیت در این راه. (چرا که آنها واسطه فیض و رحمت الهی بر بندگان هستند)
4. ارتباط با علما و شرکت در مجالس آنها
5. مطالعه زندگینامه علما و اولیای خدا.
6. پرهیز از پرخوری و پرخوابی.
7. لحظات خلوت خود را با مطالعه کتاب و کار و فعالیت ورزشی غنی‌سازی کنیم.
8. عاقبت گنهکاران و سرنوشت کسانی که با گناه و آلودگی زندگانی خود را گذراندند مرتب به عنوان تذکر و هشدار مرور کنیم.