گالیا توانگر

در اهمیت اقتصاد در بیانات رهبری ذکر همین نکته بس که در سخنرانی ۸۵۶ کلمه ای ایشان، پس از واژه مردم با ۱۴ بار تکرار ، واژه اقتصاد به صورت مفرد و ترکیبی ۱۱ بار تکرار شده است.
ایشان در سخنان روشنگرانه خویش اقتصاد مقاومتی را منشا و مصدرتحقق چندین هدف دانسته و فرمودند که این مدل اقتصادی یک الگوی علمی متناسب با نیازهای کشور ماست.
عزم ملی در باب اقتصاد با تلاش و همت مضاعف برای ایفای نقش مولد در اقتصاد و به حداقل رساندن نقش واسطه گری، مصرف کالای داخلی، بهینه سازی مصرف انرژی، بهبود بهره وری نیروی کار و ارتقای شاخص ساعات مفید کار اداری و غیراداری، حمایت بی واسطه اغنیا از فقرا به عنوان موثرترین و زیباترین چتر حمایت اجتماعی ، سرمایه گذاری مناسب به دور از بخش های ملتهب اقتصاد مانند طلا و ارز و … از جمله وظایفی است که مردم می‌بایست برای بهبود وضعیت اقتصادی همچون یک فرهنگ خود و دیگران را به اجرای آن ترغیب کنند.
پیشرفت‌های ضربتی در اقتصاد
 با مدیریت جهادی
اقتصاد مقاومتی به معنی تشخیص حوزه‌های فشار و متعاقباً تلاش برای کنترل و بی‌اثر کردن آن تاثیرها می‌باشد وتبدیل چنین فشارهایی به فرصت است. همچنین برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی‌های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تاکید گردد. در تعریف اقتصاد مقاومتی، ضرورت مقاومت برای رد کردن فشارها و عبور از سختی‌ها برای رسیدن به نقاط مثبت ملی نیاز است.گفته می شوداصطلاح اقتصاد مقاومتی اولین بار در سال ۲۰۰۵ پس از محاصره غزه توسط اسرائیل که مواد غذایی و نهاده های اولیه برای تولید و پیشرفت اقتصادی را نیز شامل می شد و ناتوانی غزه در صادرات، امکان صادرات و کشت بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله توت فرنگی را کاهش داده بود مورد استفاده قرار گرفت و ضوابط و معیارهای حاکم‌بر مفهوم اقتصاد مقاومتی شناسایی گردید. پس از تشدید تحریم ها علیه ایران در سال های اخیر این شیوه توسط مسئولان کشورمان ترویج می‌شود. در اقتصاد مقاومتی هدف استفاده از توان داخلی و مقاومت در مقابل تحریم‌ها با ایجاد کمترین بحران است.اما زمانی اقتصاد مقاومتی محقق می شود که با به کارگیری مدیریت جهادی آحاد مردم به صحنه  آیند و با اهدافی مشترک این تعریف را که تنها منطبق با فرهنگ دینی اسلامی است و در هیچ کتاب اقتصادی غربی نمود و مصداقی ندارد به ثمر برسد.
محمد هاشم پوریزدان پرست، استاد اقتصاد دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه در کشور ما سابقه بزرگی در رابطه با خدمت رسانی به مردم وجود دارد و یکی از شیوه‌های خدمت رسانی با تکیه بر مدیریت جهادی جهاد سازندگی و خدمت رسانی به دور افتاده ترین روستاها بوده می‌گوید:«دراوایل انقلاب تا دهه هفتاد جهاد سازندگی موجب شد مشکلات بزرگی از نظام ما حل شود. روستاهایی که از محرومیت های بالایی برخوردار بودند با سرعت مشکلاتشان حل شد. فقر،عقب ماندگی ، بی بهداشتی و عدم برخورداری از رفاهیات حداقلی در این روستاها آن هم در کمترین زمان ممکن-کمتر از یک دهه- ریشه کن شد.بنابراین نتایج درخشان جهاد سازندگی در کارنامه جمهوری اسلامی می تواند مصداق روشنی از دستاوردهای شاخص مدیریت جهادی در کشورمان باشد.»
وی در گفت وگو با گزارشگرکیهان ادامه می دهد:«ما باهمین شیوه مدیریت جهادی توانستیم از پس مشکلات جنگ تحمیلی برآیم و بعد از آن در عرصه های مختلف از جمله علم و تکنولوژی و نیز عرصه هسته ای کشورمان بدرخشیم.اما متاسفانه در عرصه اقتصادی به شیوه های دیگری به جز مدیریت جهادی متوسل شدیم. به جای بهره‌گیری از پتانسیل های مدیریت جهادی در بخش اقتصاد سعی کردیم با دادن پول و امکانات به مدیران اقتصادی برایشان ایجاد انگیزه مادی کرده و منافع شخصی‌شان را تقویت کنیم. به این شیوه های وارداتی که عمدتا برگرفته از تعاریف اقتصاد سرمایه داری غربی است نه تنها پیشرفتی در عرصه اقتصادی کشورمان حاصل نشد ،بلکه با چالش‌های بزرگی روبه رو شدیم . بروز و ظهور ده ها نفر فرصت طلب اقتصادی یکی ازمنفی ترین پیامدهای دور شدن از مدیریت جهادی در عرصه اقتصادی کشورمان بوده است.»
 این استاد اقتصاد درباب اینکه دور شدن از مدیریت جهادی در عرصه اقتصادی سبب شده دشمنان با توجه به فشار تحریم ها طمع و امیدشان به وارد آوردن ضربه‌ای اقتصادی بیشتر شود،می گوید:«برخی دشمنان سعی دارند با تکیه بر شیوه های غیر جهادی که از انگیزه‌های مردمی وخدمت رسانی تهی است و بیشتر بر پایه سودومنفعت شخصی پایه ریزی شده اند ،ضرباتی به بدنه اقتصادی کشور وارد آورند. در حالی که بدون شک شیوه‌هایی که در آن انگیزه های مردمی و ملی و نیز اسلامی کمتر دیده می شود امکان تقابل با توطئه ها را در خود نداشته و محل خیزش چالش های اقتصادی بیشتری‌اند.اگر می خواهیم تحریمات بی‌اثر شوند واقتصاد کشور رو به جلو برود به جد می توانم بگویم که راه حلش مدیریت جهادی است. در این مسیر باید مردم با انگیزه و معتقد بسیج شوند نه افراد بی‌انگیزه معنوی وبا انگیزه مادی! در مدیریت جهادی افراد با انگیزه وارد عرصه اقتصادی می شوند که تنها هدفشان خدمت‌رسانی به مردم است نه اینکه به دنبال پول و کانال‌های رشوه و سود جویی باشند.درست مثل کارنامه مثبت جهاد سازندگی که با مدیریت جهادی به ثبت رسید و در اندک زمان ممکن روستاها و نقاط دور افتاده کشور آبادانی یافتند.یکی از شاخصه های مدیریت جهادی این است که فاصله های زمانی را به نحو شگرفی برای حاصل شدن پیشرفت ها کوتاه می کند.برای مثال کمتر از یک دهه با بهره گیری از مدیریت جهادی توانستیم رفاهیات را به سطح روستاها ببریم.»
مسئولیت خدمت رسانی برشانه‌های جهادگر اقتصادی
و اما مجاهد اقتصادی کیست؟کارآفرينان با شرايط گفته شده در جامعه امروزی ما می‏توانند به عنوان پرچمدار اين جهاد اقتصادی باشند.محمد کهندل، کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد در دانشگاه معتقد است که یکی از قدم های اصلی در مسیر تحقق جهاد اقتصادی انگیزه‌سازی است که می تواند با معرفی الگوهای موفق اقتصادی استارتش در جامعه زده شود.
وی در گفت و گو با گزارشگر کیهان می گوید:«اینکه مقام معظم رهبری در سخنان روشنگرایانه شان تا این حد بر اقتصاد مقاومتی و نیز جهاد اقتصادی تاکید می‌ورزند گواه این است که ایشان با همه مشغله هایشان به ارائه الگوی توسعه و پیشر فت اهتمام دارند و این مهم از هوشمندی شان برخاسته است.»
وی صراحتا توضیح می دهد:«جهاد اقتصادی  را بر پایه مدیریت جهادی به هیچ وجه نمی توان با تفکر اقتصاد سرمایه داری توجیه کرد. این واژگان تنها در فضای اقتصاد اسلامی معنا می یابند.اینجاست که اتفاقا وجه تمایزات اقتصاد غربی و اسلامی کاملا مشخص می‌شود.در جهاد اقتصادی نگاه صرف داشتن به حداکثر سازی سود برای منافع فردی کمرنگ می شود. در نظام سرمایه‌داری یک فرد اقتصادی به دنبال حد اکثر سازی سود به منظور کسب مطلوبیت عالی و با هدف نفع پرستی است. الهه انسان اقتصادی در نظام سرمایه داری نفع خود است. مدام به دنبال حداکثر سازی سود است. هیچ نقطه و گزینه دیگری پیش رویش نیست. بنابراین حق انتخاب از وی گرفته شده است. جهت او صرفا سود حد اکثری و هدفش مطلقا مادی است. اما در حوزه اقتصاد اسلامی اهداف دیگری نیز مد نظر قرار دارد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی از عدالت و کسب معنویت به عنوان اهداف و شاخصه های متمایز اقتصاد اسلامی از اقتصاد غربی یاد کرده و می گوید:«چون در اقتصاد اسلامی اهداف سه گانه می شوند(عدالت،کسب معنویت و پیشرفت مادی و اقتصادی جامعه) در الگوی اقتصاد اسلامی – ایرانی حیات طیبه معنا می شودو چون صرفا مادی نیست - بلکه ماده و معناست- ما انسان را دوبعدی تعریف می کنیم هم در بعد مادی و هم در بعد معنا. مجموعه این عوامل سبب می شود در اقتصاد اسلامی تنها به دنبال کسب مطلوبیت آنی نباشیم ،بلکه به دنبال کسب تکالیف برای تحقق سه هدف مهم ذکر شده در اقتصاد اسلامی باشیم.بنابراین در نظام اقتصادی اسلامی انسان مسلمان مکلف است. ولی در نظام سرمایه داری به دنبال کسب سود و مطلوبیت آنی هستند.»
وی در تکمیل صحبت هایش می گوید:«لذا وقتی برای انسان مسلمان در حوزه اقتصاد سه هدف پیش رویش قرار می دهیم،منشا حرکتش کسب مطلوبیت نمی شود و و رضایت الهی و انجام تکلیف به جایش می‌نشیند. اینجاست که جهاد معنا می یابد. مگر می‌شود جهاد در حوزه رسیدن به نفع شخصی معنا پیدا کند؟آیا کسی که صرفا به دنبال نفع شخصی اش است از پاره ای از امکاناتش به نفع جامعه خود عقب می کشد و دست به جهاد می زند؟
ما به عنوان یک مسلمان موظفیم هر فعالیت اقتصادی مثبتی که می توانیم داشته باشیم و ساماندهی اش کنیم که منتج به کار آفرینی و تولید ثروت در جامعه اسلامی شود همچنین  می‌توانیم روحیه جهادی ایجاد کنیم.»
 رسانه ها کارآفرینان جهادگر را
معرفی کنند
الله مراد سیف، استاد اقتصاد دانشگاه امام حسین(ع) ضمن بیان این مطلب که جهاد یک وظیفه عمومی در فرهنگ دینی جامعه ماست،می گوید:«هیچ‌کس در جامعه اسلامی از جهاد استثنا نشده است و حضور بی قید و شرط مردم در سطوح مختلف مشارکت الزامیست. مردم می توانند در تمام لایه ها و بخش های اقتصادی حضور داشته باشند. مدیریت مصرف،رونق تولید داخلی ومدیریت اقتصادی همگی با حضور مردم در عرصه اقتصادی میسر خواهد شد. وقتی مردم در سطوح مختلف اقتصادی حضوری فعالانه داشته باشند،سلامت و امنیت اقتصادی و نیز عدالت اقتصادی محقق خواهد شد. »
سیف یکی از ابزار به صحنه کشاندن مردم را نهاد‌سازی برای انسجام مردمی در عرصه اقتصادی عنوان کرده و می گوید:«این امر تنها با تبلیغات ودادن فراخوان انجام نمی شود و ما نیازمند ایجاد سازمان هایی هستیم که مردم را با برنامه ریزی به صحنه بیاورند.در عرصه تئوری مواد شورایی اش را داریم اما حال باید بیندیشیم که چطور می‌توانیم از ظرفیت حضور مردم در چرخه اقتصادی کشور استفاده کنیم؟ضمنا می توانیم از ظرفیت های مذهبی خود برای تقویت حضور مردمی بهره بگیریم.
کما اینکه انقلاب و برون رفت از چالش های جنگ تحمیلی نیز بواسطه مدیریت جهادی و با تکیه بر ظرفیت‌های مذهبی مان صورت گرفت. این رویکرد باعث می شود سودجویی های شخصی کنار بروند،ظرفیت های بزرگ آزاد و موقعیت های خوب ساخته شوند.»
این استاد اقتصاد به فرهنگ سازی نیز در مسیر تحقق اهداف بالا معتقد بوده و این مهم را از رسالت های مهم رسانه ها می داند. وی می گوید:«رسانه ها باید الگوهای اقتصادی ارائه دهند و کارآفرینان جهادگر را پیش روی جامعه معرفی کنند.»
راهکارهایی برای تقویت زیر ساخت های اقتصادی توسط مجاهدین
جهاد اقتصادی و خصوصاً کلمه جهاد یک تعبیر استعاره‌گونه و دارای معانی و دلالت‌های خاصی است. کلمه‌ جهاد معمولاً به نوعی تلاش مقدس اطلاق می‌شود و یکی از کلماتی است که در گفتمان دینی ما معنا پیدا می‌کند و همیشه صبغه‌ تقدس را در درون خودش دارد. نکته‌ اول این‌جاست که ، رهبر انقلاب ابعاد دنیوی را با ابعاد مقدس اسلامی درهم آمیخته و همگون می‌بینند. برای همین هم کار کردن برای مسائل اقتصادی، پیشرفت و آبادانی و عمران کشور را با مسئله‌ مقدسی به اسم جهاد تلفیق می‌کنند.
دشمن وقتی در عرصه‌های امنیتی، سیاسی و حتی به نحوی فرهنگی در ایران شکست خورد، تنها برگ برنده‌ای که در این هفت‌، هشت سال اخیر در دستانش باقی مانده است، ناکارآمدی اقتصادی است.
این یکی از پیام‌های بزرگ انقلاب اسلامی ایران است که مسائل معنوی و مادی و یا به عبارت دیگر حسنه‌ دنیا و حسنه آخرت چگونه می‌توانند با یکدیگر هم‌راستا شوند.  اگر مسئولان از ظرفیت‌های معنوی، انسانی و فرهنگی کشور به درستی استفاده کنند، ما از کلمه‌ جهاد می‌توانیم برکات زیادی را نصیب این مرز و بوم کنیم. کما این‌که در طول تاریخ معاصرمان هم می‌بینیم که حضرت امام(ره) در مورد سازندگی از این استعاره استفاده می‌کنند و جهاد را وارد صحنه‌های سازندگی می‌کنند و این تعابیر استعاره‌گونه به نوعی مسبوق به سابقه از سوی حضرت امام(ره) نیز می‌باشد.
 به اعتقاد کارشناسان اقتصادی باید جهاد عظیمی در شناسایی موانع اقتصادی کشورکه دست و پا گیر است  صورت گیرد. معمولاً در نگاه نهادی برخی از مقررات، آیین‌نامه‌ها یا ترکیب‌های نهادی و یا به تعبیر دانشگاهی برخی از مواد یا تفاسیر قانونی که امروزه در بدنه‌ اجرایی ما وجود داردمعمولا به شکل مانع عمل می کنند در صورتی‌که ما به یک جهاد فراگیر در تمامی عرصه‌های اقتصادی جهت آسیب‌شناسی و مانع‌شناسی نیاز داریم تا بتوانیم برای رفع این موانع برخیزیم. جهاد کردن به رفع موانع پیشرفت ما برمی‌گردد؛ حالا برخی از این موانع داخلی‌اند و بخشی از آن هم موانع خارجی هستند که باید در عرصه‌ اقتصاد بین‌الملل هم ببینیم که موانع اقتصاد کشور ما چه بوده است؟
استراتژی دومی که اقتصاد ایران در عرصه‌های مختلف کشاورزی، صنعتی، خدماتی، معدنی و... باید لحاظ کند، یک دیده‌بانی و رصد جامع و فراگیر است. ما باید دقیقاً رصد کنیم که تحولات جهانی در اثر چیست و به چه مسیری سوق پیدا می‌کند؟ ما باید افق بیست سال آینده‌ اقتصاد دنیا و همچنین مزیت‌های نسبی کشور خودمان را رصد کنیم و بشناسیم. ما سریعاً باید خودمان را برای دهه‌های آینده به کمک رصد و دیده‌بانی‌ای که صورت می‌دهیم، ارتقا دهیم و به مسائلی که از طریق علم تولید ثروت می‌کنند، بیشتر توجه کنیم. تأکیداتی که رهبر معظم انقلاب درطول این چند سال نیز داشتند، همه و همه ناظر به این مسئله بوده است. باید از صنایع تک به سراغ صنایعی برویم که فرصت‌های تولید درآمد و تولید ثروت آن فراوان است. یکی دیگر از لوازمی که برای این جهاد وجود دارد،  بحث نقشه و طرح است. ما می‌دانیم که هر جهادی نیازمند طراحی نقشه‌ی عملیاتی است این دقیقا خواسته ای است که سال گذشته از سوی رهبر معظم انقلاب در نخستین نشست اندیشه‌های راهبردی مطرح شد که گفتمان‌سازی و ظرفیت‌سازی بسیار خوبی نیز در جامعه‌ نخبگانی کشور در مورد آن ایجاد شد. مثل هر عملیاتی که اگر آموزش نیرو نداشته باشیم و نیرو‌های اقتصادی کشور را آماده نکنیم، در صحنه جهاد دچار مشکل خواهیم شد. بخشی از آموزش نیروها بحث عمومی است، یعنی بدنه‌ آموزش و پرورش و دانشگاه‌های کشور و در نهایت رسانه‌ها و به‌طور مشخص رسانه‌ ملی، باید حرکتی جهادی داشته باشند و یک برنامه‌ مدون برای آموزش نیروهای کشور نسبت به مقتضیات یک جهاد اقتصادی ارائه و اجرا کنند..
گزارش روز