سرویس اقتصادی-

پس از افزایش ناگهانی نرخ ارز از ابتدای پاییز سال جاری به خصوص از ابتدای آذر ماه که قیمت آن حدود 300 تومان افزایش پیدا کرد و رکورد‌های بالاترین نرخ‌های ارز را در طول تاریخ شکست، برخی از مسئولان اقتصادی کشور مانند رئیس‌کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد از ناپایدار بودن این موضوع خبر می‌دادند.
چنانچه ولی ا... سیف، رئیس‌کل بانک مرکزی در خصوص وضعیت آشفته نرخ ارز در نیمه ابتدایی آذر ماه گفته بود: بانک مرکزی در طول سه سال گذشته همواره سعی کرده بازار ارز را در مسیر اصولی خود هدایت و از همین بابت نیز در خصوص انحرافات از مسیر مزبور و بروز نوسانات ناپایدار اتخاذ موضع کرده است. در مقطعی با افت شدید و ناپایدار نرخ ارز، اینجانب عنوان کردم که این کاهش منطقی و پایدار نیست و امروز نیز از همان نگاه و منظر اعلام می‌کنم که افزایش نرخ ارز در روزهای اخیر نیز یک شوک انتظاری است و پایدار نخواهد بود.
علاوه بر سیف، علی طیب‌نیا وزیر اقتصاد نیز چندی پیش در حاشیه بیست و سومین همایش ملی بیمه و توسعه در جمع خبرنگاران، نوسانات نرخ ارز در بازار و وضعیت موجود را طبیعی دانسته و گفته بود: جای نگرانی در این خصوص وجود ندارد.
سخنان مسئولان اقتصادی کشور درباره تحت کنترل بودن نرخ ارز در حالی صورت می‌گیرد که این موضوع چندان قابل توجه نمی‌آید چرا که ورود نرخ ارز به کانال 3900 تومان پس حدود چهار سال، اتفاق ویژه‌ای بود که ارزش پول ملی به کمترین میزان اسمی خود در طول تاریخ کاهش پیدا کرد و درپی آن واکنش رسانه‌ها و کارشناسان اقتصادی را برانگیخت، بر این اساس اگر کنترل نرخ ارز را به معنای کاهش این نرخ به زیر 3900 تومان تلقی کنیم، باید گفت تنها چند روز این نرخ در کانال 3800 تومان و پیرامون همین رقم می‌چرخید، لذا کاهش کمتر از 100 تومانی نرخ ارز، آن هم در شرایطی که به نرخ بی‌سابقه 3900 تومان رسیده بود را نمی‌توان به عنوان کنترل بازار از سوی دولت تلقی نمود.
با این حال، حتی اگر - با اغماض- فرض را بر صحت گفتارهای فوق بگذاریم، ورود مجدد -یا به عبارت بهتر: چندباره - نرخ ارز به کانال 3900 تومان نشان می‌دهد همان کنترل نصف و نیمه مذکور نیز چندان موفقیت‌آمیز نبوده است، چراکه روز گذشته نیز رکورد جدیدی در زمینه نرخ ارز با افزایش قیمت آن تا 3950 تومان به ثبت رسید که نشان می‌دهد علی‌رغم گفته‌های پیشین مسئولان اقتصادی کشور، این نرخ چندان هم ناپایدار نبوده است.نکته دیگر در این میان، نظر کارشناس در خصوص تعمد دولت در بالا رفتن - یا بالا نگهداشتن نرخ ارز- می‌باشد، چه اینکه هم‌اکنون زمان بررسی لایحه بودجه به مجلس است و مسلما بالا بودن نرخ ارز در این زمان، زمینه ساز بالاتر بردن نرخ ارز در بودجه و بازتر شدن دست دولت در تامین مخارج خود می‌باشد، خصوصا با توجه به اینکه معمولا بودجه‌های سالانه کشور با کسری بودجه بسته می‌شود و این موضوع به تنهایی از چالش‌های دولت‌های مختلف می‌باشد، لذا بالا رفتن نرخ ارز آزاد در صورت تاثیرگذاری بر نرخ رسمی می‌تواند منجر به پوشاندن کسری بودجه دولت بشود. از سوی دیگر با گذشت نزدیک به یکسال از اجرای برجام، نرخ ارز رقم بالایی در حدود 600 تومان افزایش پیدا کرده (و حتی نرخ دلار دولتی هم که تابع تصمیمات بانک مرکزی است در دوره پسا برجام نزدیک به 250 تومان به قیمت آن اضافه شده) است، که نشان دهنده عدم تاثیر گذاری مثبت برجام بر ورود ارز به کشور و نهایتا افزایش ذخایر ارزی می‌تواند باشد.