سرویس اقتصادی-
نرخ دلار در بودجه سال۹۶ با۱۰۰تومان افزایش نسبت به بودجه۹۵، ۳۳۰۰تومان در نظر گرفته شده و این مسئله موجب شد روز گذشته قیمت دلار در بازار آزاد با بیش از 50 تومان افزایش به 3920 تومان برسد.
با تقدیم لایحه بودجه سال ۹۶ کل کشور در روز گذشته توسط رئیس‌جمهور، مشخص شد نرخ دلار در حالی ۳۳۰۰ (ارز محاسباتی) تومان در نظر گرفته شده که نسبت به نرخ بودجه امسال ۱۰۰ تومان افزایش خواهد یافت. (نرخ ارز رسمی برای سال 95، 2997 تومان اعلام شده بود) در این میان با مشخص شدن افزایش نرخ تسعیر (ارز محاسباتی)، نرخ ارز در بازار آزاد نیز با افزایش 54 تومانی مواجه شد.
نکته ی قابل توجه در این میان آنجاست که طبق بررسی روند نرخ‌های ارز آزاد و رسمی در چند سال اخیر، در زمانی که بانک مرکزی نرخ رسمی را افزایش می‌دهد، نرخ بازار نیز با افزایش رو به رو می‌شود. به عنوان نمونه در ابتدای سال 93 که نرخ دلار در بازار آزاد 3060 تومان و نرخ رسمی آن 2544 تومان بوده است، در انتهای سال نرخ آزاد به 3346 تومان و ارز رسمی نیز به 2799 افزایش یافت، به عبارت دیگر در زمانی که نرخ ارز دولتی 255 تومان افزایش داشته است، نرخ بازار آزاد 286 تومان افزایش یافته است، یعنی نرخ ارز آزاد متناسب (و بیشتر از نرخ رسمی) رشد کرده است.
همچنین در سال 94 نیز نرخ ارز آزاد در ابتدا 3260 تومان و نرخ رسمی آن نیز 2808 تومان بوده که در پایان سال نرخ ارز آزاد و رسمی به ترتیب 3426 و 3024 تومان بوده اند، یعنی همزمان با افزایش 216 تومانی نرخ ارز رسمی در این سال، نرخ بازار آزاد نیز 166 تومان (متناسب و کمتر از نرخ رسمی) رشد داشته است.
به همین شکل در سال 95 نیز که در ابتدا نرخ ارز آزاد و رسمی آن به ترتیب 3504 و 3026 بوده است که تا کنون و با گذشت بیش از 9 ماه از سال جاری نرخ آزاد به 3920 تومان و نرخ رسمی نیز به 3208 تومان افزایش پیدا کرده‌اند، به دیگر سخن افزایش 182 تومانی نرخ ارز رسمی، با افزایش 414 تومانی نرخ ارز در بازار آزاد مواجه شده است! یعنی نه تنها افزایش نرخ وجود داشته است بلکه نرخ بازار آزاد نزدیک به 2/5 برابر رشد ارز رسمی، رشد کرده است.
محاسبه دیگری نشان می‌دهد که در مجموع، نرخ ارز آزاد و رسمی در ابتدای این دولت 3180 و 2478 تومان بود که در حال حاضر نرخ ارز آزاد و رسمی به 3920 و 3208 تومان افزایش پیدا کرده است، یعنی نرخ ارز رسمی با حدود 710 تومان افزایش مواجه شده و در نرخ ارز در بازار آزاد 758 تومان افزایش رخ داده است.
تمامی مستندات فوق به خوبی نشان می‌دهد حتی در شرایط ثبات نیز افزایش نرخ ارز رسمی مانند یک چراغ سبز به بازار آزاد برای افزایش آن نرخ می‌باشد، در شرایط فعلی که بازار ارز نیز دچار وضعیت نا به سامان و متلاطمی هم شده، می‌بینیم که رشد ارز بازار آزاد نسبت به ارز رسمی، حتی نزدیک به 2/5 برابر هم شده است! لذا افزایش 100 تومانی ارز رسمی در سال آینده را (هر چند با توجه به وجود تورم داخلی و خارجی، این نرخ باید افزایش پیدا کند) می‌توان از همین الان به عنوان چراغ سبزی به بازار آزاد برای افزایش قیمت ارز تلقی نمود.
گفتنی است، با شروع فصل پاییز، نرخ ارز رو به افزایش گذاشته و با گذشت کمتر از سه ماه از آن، روند صعودی گران شدن نرخ ارز چنان تشدید شد که در نهایت به بالاترین میزان خود در طول تاریخ رسید.
نرخ ارز که نسبت به ابتدای پاییز، 370 تومان افزایش پیدا کرده و به طور خاص از ابتدای آذر ماه با افزایش حدود 300 تومانی (270 تومان) مواجه شده است؛ روز گذشته برای دومین بار بیش از 3900 تومان قیمت‌گذاری شد تا هم رقم بالاترین نرخ ارز در طول تاریخ و رکورد بیشتر نرخ ارز (در نیمه دوم سال91) را پس از چهار سال شکسته باشد و هم ارزش پول ملی به کمترین میزان خود طی چند دهه اخیر رسید. تحولات نرخ ارز در روزهای اخیر به قدری زیاد بود که تنها طی حدود دو هفته اخیر نرخ ارز از 3700 تومان با بیش از 200 تومان افزایش به بالاتر از 3900 تومان رسید.
همچنین بررسی لایحه بودجه نشان می‌دهد قیمت نفت ۵۰ دلار و سهم صندوق توسعه ملی ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است. که با توجه به اینکه قرار بود از ابتدای تاسیس صندوق توسعه ملی، حداقل 20 درصد از درآمد نفتی به آن واریز شده و هر ساله 3 درصد به آن اضافه شود تا قطع وابستگی به درآمدهای نفتی صورت بگیرد، باید حدود 38 درصد از درآمد نفتی به این صندوق واریز می‌شد نه 20 درصد.
رونمایی از دلیل جدید نوسانات ارزی
رئیس‌کل بانک مرکزی دلیل نوسانات اخیر ارزی را علاوه بر تغییرات فصلی،خروج عملیات ارزی تجارت خارجی از بانک‌ها به سمت شبکه صرافی در دوران تحریم عنوان کرد.
به گزارش بانک مرکزی، ولی‌ا... سیف در جلسه با تعدادی از مدیران‌عامل و مدیران بین‌الملل بانک‌ها، نوسانات اخیر نرخ ارز را به طور عمده ناشی از تغییرات فصلی عنوان کرد و گفت: نوسانات نرخ ارز امری است که در این فصل از سال همانند سال‌های گذشته به طور مقطعی اتفاق افتاده است، با این حال یکی دیگر از اصلی‌ترین دلایل آن را می‌توان در خروج عملیات ارزی مربوط به تجارت خارجی از بانک‌ها به سمت شبکه صرافی در دوران تحریم جستجو کرد.
وی با اعلام آمادگی کامل بانک مرکزی برای تأمین کسری ارز مورد نیاز بانک‌ها افزود: بانک مرکزی در نظر دارد کسری ارز مورد تقاضای بانک‌ها را تأمین کند و در این زمینه بانک‌ها می‌توانند با گشایش اعتبارات اسنادی با نرخ آزاد ارز فعالیت کنند و بانک مرکزی نیز از فعالیت آنها حمایت می‌کند.
بانک مرکزی عامل گرانی دلار و ارز
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه بانک مرکزی عامل گرانی دلار و ارز است، گفت: بیشترین مصرف‌کننده ارز و دلار دولت است و بانک مرکزی می‌خواهد کسری و مشکلات خود را جبران کند.
سید کاظم دلخوش در مصاحبه تلفنی با مجله صبحگاهی رادیو گفت‌وگو در مورد افزایش قیمت دلار، اظهار داشت: خود بانک مرکزی یکی از عوامل افزایش نرخ دلار است؛ چراکه دولت بیشترین مصرف‌کننده ارز و دلار است و بانک مرکزی می‌تواند عامل این گرانی‌ها باشد.
به گزارش فارس، دلخوش با اشاره به اینکه بانک مرکزی می‌خواهد کسری و مشکلات خود را جبران کند و آقایان باید پاسخ دهند؛ بخش اعظم ارز را در اختیار بانک مرکزی و بخش جزئی آن را در اختیار صرافی‌ها دانست.