غروب پاييزي يكي از روزهاي سرد آبدانان زني بي سرپرست به همراه فرزند 8 ساله اش سراغ آدرس پزشك شكسته بند در شهر دزفول را مي‌گرفت. اين زن غريب بود و با کوچه و خيابان هاي شهر ناآشنا. ازآنجايي كه اين اتفاق براي فرزند خودم افتاده بود، به سختي هاي اين امر كاملا آشنا بودم. از دوري راه، غربت ونابلدي گرفته تا مشكلاتي همچون ساعات كار پزشكان که نزديکي غروب شروع مي شود. اين ساعت کار براي شهرستاني هايي كه قصد برگشتن به ديار خود را دارند، کار را مشکل مي کند. حال شما تصورکنيد که يک زن تنها دريک شهرغريب بايد با چه مشکلاتي دست وپنچه نرم کند.
 اين تنها نمونه كوچكي ازهزاران مشكلي است که ساکنان مناطق محروم درحوزه بهداشت و درمان با آنها روبه روهستند. كمبود امكانات پزشكي ونبود پزشك متخصص مشكل هميشگي ، گريبانگير و ماندگار درمناطق محروم هستند. درحقيقت، نبود پزشك متخصص نه تنها مشکل مردم بلكه دغدغه هر ساله مسئولان دانشگاه علوم پزشكي ومديران شبكه بهداشت درشهرهاي محروم استان ايلام است. زيرا هرساله پس از پايان دوره خدمت پزشك متخصص مسئولان مربوطه بايد به فکر چاره انديشي براي جذب پزشك ديگري باشند و در كوتاه ترين زمان ممكن پزشك متخصص جايگزين را تعيين کنند و زمينه هاي لازم را براي اقامت و خدمات رساني او فراهم سازند البته گاهي اوقات در اين بين وقفه ايجاد مي شود که مشكلاتي به همراه دارد، اين رويه سال هاي سال است كه در مناطق محروم تكرار مي‌شود. هر چند قانون، براي نبود پزشک دراين مناطق راهكاري پيش بيني کرده است مبني بر اينكه دانشجوياني که از سهميه مناطق محروم استفاده مي‌کنند، پس ازپايان تحصيل و كسب دانش و تخصص لازم، بايد براي مدت مشخصي درآن مناطق خدمت کنند. اين قانون سبب شده طي ساليان اخير بخشي ازمشكلات درماني دراين مناطق برطرف شود. اما اين، چاره كار نيست. همان طوري که استقرارپزشک متخصص ازماندگاري وثبات برخوردار نيست. از طرفي به کارگيري اين پزشکان هزينه هاي زيادي همچون حق مسكن ، اياب و ذهاب براي دولت دربردارد. همچنين پزشکاني که به طور ثابت دراين مناطق مستقر نيستند، با مشکلاتي درگير مي شوند که کارايي آنان را  پايين مي آورد. مشکلاتي مثل امکانات کم، دوري از خانواده، ناآشنايي با فرهنگ وخلق وخوي مردم و از همه مهم تر اينكه بوجود آورنده پديده اي بنام" زير ميزي" است.
به نظر مي رسد اگر مسئولان در انتخاب دانشجويان پزشکي که از سهميه مناطق محروم استفاده مي کنند، راهکاربومي گزيني را درپيش بگيرند، نتايج بهتري به همراه خواهد داشت.زيرا دانشجويي که دريکي از رشته‌هاي پزشکي علم آموزي مي کند، ملزم مي شود، پس از پايان تحصيلات خود درهمان محل به ارائه خدمات بپردازد که زادگاه آنان محسوب مي شود. بديهي است که با توسعه زيرساخت هاي شهري، استفاده از ظرفيت هاي موجود و سرمايه گذاري مي توان به اسکان دائمي پزشکان متخصص درمناطق محروم کمک کرد.
اين كار داراي مزاياي بسياري است. اول اينكه پزشك با آسودگي خيال و فراغ بال در كنار خانواده واقوام زندگي مي كند. در نتيجه داراي بالاترين بهره وري و حذف هزينه هاي اضافي نظير مسكن مي شود، دوم اينکه پديده زيرميزي گرفتن حذف و ازهمه مهمتر اينكه باعث جلوگيري ازمهاجرت نخبگان و سرمايه هاي اين مناطق مي شود واين خود تاثير بسزايي دراقتصاد و توسعه يافتگي مناطق كمتر توسعه يافته دارد.
 آبدانان جزء آن دسته از مناطق محروم است كه به شهر علم و دانش و نخبه پرور مشهور است ولي به رغم داشتن استعدادهاي درخشان، از كمترين نيروهاي بومي کارآمد و متخصص بهره مند است. به جرات مي‌توان گفت اين شهر كوچك كه در دورترين نقطه استان ايلام قرار دارد، بيشترين قبولي هرساله در دانشگاه هاي سراسري را دارد. اما به گفته مسئول شبكه بهداشت و درمان آبدانان، اين شهرستان داراي يك درمانگاه كوچك و قديمي با 6‌متخصص در رشته هاي داخلي، جراح عمومي، بيهوشي، اطفال، زنان و زايمان وپاتولوژي است.
 دكتر مازيار طهماسبي مي گويد: اين حوزه درماني در بخش ارتوپد، چشم پزشك و ازهمه حياتي تر قلب به پزشک متخصص نيازمند است كه اميد است با راه اندازي بيمارستان جديد اين مشکل نيز برطرف شود.
بيمارستان جديدي که قرار است راه اندازي شود درسال 86 کلنگ‌زني شد، با گذشت 6 سال از آن زمان هنوز اين بيمارستان 32‌تخته به بهره برداري نرسيده و به يکي از آرزوهاي دست نيافتني مردم تبديل شده است.
دراينجا بايد به اين نکته اشاره کنم آبدانان دريک محيط کوهستاني و صعب العبور قراردارد و فاصله آن تا مرکز استان 165 کيلومتر است، درصورتي که يک بيمار قلبي بخواهد خود را به مراکز درماني شهر ايلام برساند تقريبا 4 ساعت درراه خواهد بود. لذا براي او آسان تر است که به دزفول برود. اما مشکل آنجاست که بيمارستان هاي استان خوزستان به سختي چنين بيماري را پذيرش مي کنند. چراکه او بيماري است متعلق به استان ايلام.
بهروز مرداني