خام‌فروشی نفت سرمایه فروشی است
«اینکه آمار مربوط به رشد اقتصادی با احتساب فروش نفت خام باشد یا بدون آن بسیار مهم است، زیرا رشد ناشی از فروش بیشتر نفت خام به منزله درآمد کسب کردن از محل فروش «سرمایه» است.»
حجت‌عبدالملکی کارشناس اقتصادی با بیان این مطلب نوشت: در حسابداری ملی، فروش نفت خام به درستی در «تراز سرمایه» قرار می‌گیرد، بدان معنا که فروش نفت خام به عنوان فروش منابع سرمایه‌ای لحاظ می‌شود و به همین جهت در جداول بودجه سنواتی، آمار فروش نفت با علامت منفی درج می‌شود که مفهومش این است که این مقدار از «سرمایه کشور» فروخته شده یا می‌شود.
متأسفانه تنها اثر ملموس برجام کاهش تحریم‌های مربوط به فروش نفت خام بوده است (که البته انتقال پول آن به جهت تحریم‌های بانکی همچنان متوقف است). طبق آمارهای وزارت نفت، فروش نفت خام در دوره پسابرجام یک میلیون بشکه در روز افزایش داشته است.
حالا اگر رشد اقتصادی اعلام شده ناشی از فروش بیشتر نفت خام باشد جای افتخار ندارد، مثل آن نانوایی که شب به همسرش می‌گوید: امروز یک میلیون تومان درآمد داشتم، بدون اینکه بگوید 700 هزار تومان آن به خاطر فروش دستگاه خمیرزنی (بخشی از سرمایه کار) است که فروخته است.
به جای برنامه‌ریزی برای «رشد اقتصادی» با فروش بیشتر «نفت خام»، باید برنامه‌ریزی کرد برای فرآوری نفت خام و فروش مشتقات آن، مشتقاتی که در جریان چرخه ارزش افزوده به طور متوسط 1300 دلار به ازای هر بشکه ثروت خلق می‌کند.