زینت دائمی و ماندگار برای انسان
عباس درچهای
انسانها همانند دیگر موجودات هستی نیازمند زینتهائی هستند که بدان خود را بیارایند و جلوهگری کنند. خداوند برای آسمان، ستارگان را زینت آن قرار داده است. چنانکه میفرماید: انا زینا السماء الدنیا بزینهالکواکب؛ ما آسمان دنیا را به ستارگان آراستیم. (صافات، آیه6)
همچنین خداوند درباره زمین میفرماید: انا جعلنا ما علیالارض زینه لها؛ به راستی که ما آنچه بر روی زمین است، زینت و آرایه آن قرار دادیم. (کهف، آیه7)
در آیات دیگر نیز بسیاری از امور را از آرایههای حیات دنیا و زندگی این سرایی دانسته است. از جمله در آیه 45 سوره کهف میفرماید که مال و فرزند اگر زینت باشد، زینت خاص این دنیاست؛ زیرا انسان نمیتواند این را با خود به جهان دیگر ببرد.
ملاک زینت واقعی
به سخن دیگر، زینت واقعی آن است که جزو ذات انسان و همراه دایمی او باشد. پس اموری که به سادگی به انسان میچسبد و تعلق پیدا میکند و به سادگی هم از او جدا میشود، این شایسته نیست که به عنوان زینت به شمار آید و انسان برای به دست آوردن آن تلاش کند و یا رنج بیشمار برد. از اینرو خداوند در همین آیه از انسان میخواهد تا به چیزهایی رو آورد که زینت ماندگار و پایدار باشد.
البته انسانها در دنیا به دلایلی چون جهالت علمی و بیشتر جهالت عملی دنبال اموری میروند که زینت انسان نیست یا اگر باشد زینت الحاقی است که پایا و مانا نیست. اکثر مردم گرفتار شبهات علمی هستند و توانایی تشخیص حق و باطل را ندارند و نمیتوانند تشخیص دهند که چه چیزی خیر و خوب است و چه چیزی بد و زشت است.
بدتر اینکه اغلب مردم اگر از این شبهات علمی برهند، گرفتار شهوت علمی هستند و با آنکه حق و باطل و خوب و بد و زشت و زیبا و خیر و سوء را میدانند و میشناسند، یعنی هم علم و دانایی به حکم دارند و هم معرفت و شناخت به موضوع، با این حال به سبب هواهای نفسانی و وسوسههای شیطانی، دنبال شر و بدی میروند و زینتهای زمین و آسمان یا زینتهای محدود به دنیا را به عنوان زینت خود میطلبند و دنبال آن میروند. اینگونه است که برای آنان اموری چون زن، مال و فرزند به عنوان زینت مطرح میشود. (آلعمران، آیه14)
زینت حقیقی انسان
خداوند زینت انسان و انسانیت را ایمان میداند و به مؤمنان یادآور میشود که خداست که محبت ایمان را در دلهای آنان انداخته است تا اینگونه به آرایههای ایمان، جان و تن خویش را بیارایند. خداوند میفرماید: الله حبب الیکم الایمان و زینه فی قلوبکم؛ خداوند ایمان را محبوب شما گردانید و آن را زینت و آرایه دلهایتان قرار داد. (حجرات، آیه7)
پس انسان باید ایمان را به عنوان زینت پایا و مانای خود انتخاب کند؛ زیرا جای این زینت در قلب و جان آدمی است و همواره با او خواهد ماند.
خداوند در آیه 31 سوره اعراف میفرماید: خذوا زینتکم عند کل مسجد؛ زینتهای خودتان را در هر مسجدی همراه خود بردارید. این زینتی که انسان میبایست در مساجد با خود داشته باشد، هر چند که به ظاهر همان نعمتهای زیبایی است که خداوند به انسان داده است و مثلا لباس زیبا بپوشد و یا خود را به عطر و بوی خوش بیاراید، ولی حقیقت این آرایه و زینت همان ایمان است. پس باید انسان با خود ایمان را به عنوان زینت در مساجد داشته باشد و آن را در جان و دلش تقویت کند و با هر سجدهای که در مسجد به جا می آورد، جان و روح خویش را به این زینت زیبا و خوشبو بیاراید و نورانی سازد؛ چرا که زینت ایمان، هم زیبا و هم خوشبو و هم نورانی و روشن است.
پس زینت حقیقی انسان همان ایمان است که باید دل و جانش را با آن بیاراید و از آنجایی که تنها جان و روان آدمی است که به سوی آخرت میرود و تن را در دنیا میگذارد، باید به جای تزئین بدن، در اندیشه تزئین و آراستن جان و قلب به زینتهای ایمان باشد.