قرآن کریم در آیات متعدد بر این نکته تأکید دارد که خداوند همه انسان‌ها را از یک نفس آفریده است. چنان‌که می‌فرماید: ای مردم، از پروردگارتان که شما را از «نفس واحدی» آفرید و جفتش را ]نیز[ از او آفرید و از آن دو، مردان و زنان بسیاری پراکنده کرد، پروا دارید و از خدایی که به ]نام[ او از همدیگر درخواست می‌کنید پروا نمائید و زنهار از خویشاوندان مگسلید که خدا همواره بر شما نگهبان است.(نساء/1)
پس هیچ تفاوتی میان زن و مرد در اصل وجود نیست و تنها تفاوتی که هست برخاسته از تفاوت جسمانی و فیزیک بدن و اندام است که آن نیز به اقتضای حکمتی است که در آیاتی دیگر به آن پرداخته است؛ زیرا این تفاوت در جسم موجب می‌شود تا جفت و زوجیت تحقق یابد و زمینه برای برطرف کردن نیازهای روحی و روانی و سپس تولید نسل و مانند آن فراهم آید. از همین نفس واحد است که نخستین پدر و مادر در جامعه بشری به وجود آمده است (نگاه کنید: اعراف، آیه 27)
براین اساس، همه انسان‌ها خویشاوند یکدیگر هستند ولی از آنجا که هر چه رابطه خونی و جسمی میان افراد بشر نزدیک‌تر باشد، ارتباط روحی و روانی نیز بیشتر خواهد بود، خویشاوندان نزدیک به طور طبیعی تأثیرگذارتر از خویشاوندان دور هستند. از این رو در آیات قرآن از اصطلاح «قرب» و «ذی‌القربی» و «ذوی‌القربی» بهره گرفته شده که بیانگر پیوند نزدیک‌تر خونی و خویشاوندی نسبت به سایر افراد بشر است.
خداوند به انسانها هشدار می‌دهد که نباید خویشاوندی خونی خود را با دیگر افراد بشر نادیده بگیرند. لذا به همه بشریت مهر ورزند و محبت نمایند و حتی اگر دشمنی و جنگ و خونریزی به هر دلیلی میان انسان‌ها و جوامع بشری هست، از دوازده ماه سال، چهار ماه را دست از کینه و دشمنی و حسادت بشویند و با صلح و صفا و صمیمیت، زمینه را برای بهبود ارتباط فراهم آورند. در حقیقت هر سال، چهار ماهی را به انسان فرصت داده است تا بتوانند با هم کنار بیایند و در یک گفتمان جهانی بشری مشکلات خود را حل و فصل کنند و زمینه را برای رهایی از جنگ و خونریزی و ایجاد صلح و صفای جهانی فراهم آورند. این چهار ماه که شامل ماه رجب المرجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه و محرم‌الحرام است، به گونه‌ای ترتیب داده شده تا همه بشریت در صلح قرار گیرند. البته ماه نخست یعنی رجب‌المرجب را جدا کرده تا زمینه برای یک گفتمان ابتدایی فراهم آید؛ زیرا به طور طبیعی بشر در هنگام جنگ یک دفعه سلاح را کنار نمی‌گذارد و دست از دشمنی و کینه و عداوت نمی‌شوید. این زمان فرصتی برای عقلای هر قومی است تا با دیگر عقلای قوم و اقوام دیگر جلسات ابتدایی داشته و زمینه گفت‌وگو و حل و فصل فراگیر را فراهم آورند. پس از این زمان این فرصت فراهم می‌آید تا در یک دوره سه ماهه گفتمان فراگیر انجام گیرد و صلح و صفا به جامعه بشری بازگردد؛ زیرا این سه ماه‌ها مهمترین ماه‌ها از نظر تقدس است و قداست این سه ماه که ارتباط بشر با خدا در کنگره عظیم حج توحیدی است زمینه مساعدی را برای قرار گرفتن در مسیر تقوای الهی و دوری از جنگ و خصومت و کینه و دشمنی فراهم می‌کند. خداوند هر ساله این فرصت را به بشریت می‌دهد تا به عنوان یک خویشاوند با یکدیگر صلح نمایند و دست از جنگ و خونریزی بردارند. چنانکه می‌فرماید: در حقیقت، شماره ماه‌ها نزد خدا، از روزی که آسمانها و زمین را آفریده، در کتاب ]علم[ خدا، دوازده ماه است از این ]دوازده ماه[، چهار ماه، ]ماه[ حرام است. این است آیین استوار، پس در این ]چهار ماه[ بر خود ستم مکنید و همگی با مشرکان بجنگید، چنانکه آنان همگی با شما می‌جنگند، و بدانید که خدا با پرهیزگاران است. (توبه، آیه 36)
مناسبت‌های دینی و ملی زمانی برای مهرورزی
با توجه به این آیه و آیات دیگر قرآن باید گفت اصل در اسلام، سلامت و صلح و صفا است؛ چنانکه ریشه واژه اسلام، سلم به معنای سلامت و صلح و صفا است و اگر تسلیم در برابر خداوند در اسلام نهادینه شده برای آن است تا سلامت و صلح به جامعه بشری از راه تسلیم در برابر خداوند فراهم آید؛ زیرا خداوند جز رحمان و رحیم نیست و این نام بارها در آیات قرآن و به عنوان آغاز هر سوره مطرح شده است و اگر در سوره توبه این نام در آغاز نمی‌آید، به خاطر این است که خشم خود را نسبت به کسانی اعلام کند که دنبال جنگ و خونریزی هستند و حاضر نیستند تا در صلح و صفا با هم زندگی کنند. اینکه خداوند خود در آیات قرآن از جمله آیه 23 سوره حشر یکی از نام‌های خود را سلام معرفی می‌کند برای آن است که خداوند تجلی صلح است و انسان باید مظهر نام‌های خداوند از جمله سلام باشد. انسان در نهایت باید به دارالسلام بهشت برود (یونس، آیه 25؛ انعام، آیه 127) و برای رسیدن به این مکان صلح و صفا باید با دیگران اهل صلح و صفا باشد، به طوری که خداوند می‌فرماید حتی اگر دیگری در زبان و سخن براثر جهالت و سفاهت و بی‌خردی و سبک مغزی درشتی و تندی و خشونت می‌ورزد با او از در احسان و اکرام در آیند و در پاسخ درشتی‌هایش صلح و صفا و سلام را هدیه کنید: و عبادالرحمن الذین یمشون علی الارض هوناً و اذا خاطبهم الجاهلون قالو سلاما؛ و بندگان خدای رحمان کسانی‌اند که روی زمین به نرمی گام برمی‌دارند و چون نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ می‌دهند (فرقان، آیه 63)
اصولاً با نگاهی به آیات قرآن به دست می‌آید که اسلام به عنوان راه الهی برای رسیدن به سعادت جاودانه چیزی جز راه سلامت و صلح و صفا نیست. (مائده، آیه 16)
از آیه 36 سوره توبه این معنا استنباط می‌شود که مناسبت‌های دینی و حتی ملی را باید به عنوان یک ظرفیت مناسب برای ایجاد صلح و صفا دانست و برای رسیدن به صلح از این ظرفیت بهترین و کامل‌ترین بهره را برد. مناسبت‌هایی چون اعیاد قربان و فطر و غدیر و نیز نوروز و مانند آنها باید به عنوان یک ظرفیت برای صلح و صفا مورد استفاده قرار گیرد و انسان‌ها در این زمان مهرورزی کنند.