عناصر غیرت
یکی از اصطلاحات اسلامی، غیرت است. امام صادق(ع) میفرماید: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى غَیُورٌ یُحِبُّ کُلَّ غَیُورٍ وَ لِغَیْرَتِهِ حَرَّم الْفَوَاحِشَ ظَاهِرَهَا وَ بَاطِنَهَا؛ خداوند تبارک و تعالی با غیرت است و مردان غیور را دوست دارد و از همین رو، زشتىها را چه آشکار و چه پنهان حرام کرده است.(کافى، الاسلامیه، ج5، ص 535 و 536، ح1) براین اساس غیرت مومن ریشه در غیرت الهی دارد؛ چنانکه امیرمومنان علی(ع) میفرماید: غَیرَةُ المُؤمِنِ بِاللّه سُبحانَهُ؛ غیرت مؤمن به خاطر خداوند سبحان است. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 91، ح 1563)
برای تحقق غیرت باید سه مولفه و عنصر تامین شود:
1. حرم و حریمشناسی ؛ زیرا تا حرم و حرمتها را نشناسد و غیرشناس نباشد نمیتواند غیرزدایی داشته باشد؛ برهمین اساس پیامبر(ص) میفرماید: أَلَا إِنَّ اللَّهَ حَرَّمَ الْحَرَامَ وَ حَدَّ الْحُدُودَ وَ مَا أَحَدٌ أَغْیَرَ مِنَ اللَّهِ وَ مِنْ غَیْرَتِهِ حَرَّمَ الْفَوَاحِش؛ بدانید که خدا حرام را ممنوع فرموده و حدود را مشخص کرده است و احدى غیرتمندتر از خدا نیست و از غیرت اوست که زشتىها را حرام فرموده است. (امالى، صدوق، ص 427)
2. غیرزدایی از حرم و حریم خویش؛ این هم بستگی به حمیت شخص دارد.امام علی(ع) میفرماید: عَلى قَدرِ الحَمِیَّةِ تَکونُ الغَیرَةُ؛ غیرت به اندازه تعصّب، بستگى دارد. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259، ح 5533). انسان غیرتمند، شجاعانه از حریم و حرم خویش دفاع میکند. آن حضرت (ع) میفرماید: ثَمَرَةُ الشَّجاعَةِ الغیرَةُ؛ غیرت میوه شجاعت است. (تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259، ح 5527)
3. غیرگریزی از حرم و حریم دیگری؛ یعنی همانطوری که کسی را به حریم و حرم خود راه نمیدهد؛ خودش نیز به حرم و حریم دیگری وارد نمیشود؛ یعنی نه ظالم است نه مظلوم. از این رو در روایت آمده است: «مَا زَنَی غَیُورٌ قَطُّ؛ انسان با غیرت، هرگز زنا نمیکند». (شرح نهج البلاغه، ابن ابیالحدید، ج 19، ص 211).
از نظر اسلام چنین غیرتی از ایمان است. پیامبر(ص) میفرماید: اَلغَیرَةُ مِنَ الایمانِ وَ المِذاءُ مِنَ النِّفاقِ؛ غیرت از ایمان است و بىبند و بارى از نفاق. ( نهج الفصاحه ص 587، ح 2045) پس باید چنین غیرتی را شناخت و آن را پاسداشت و در زندگی اسلامی و قرآنی عمل کرد.